(Sydney, ngày 20 tháng Tư năm 2023) - Hôm nay, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền phát biểu rằng trong cuộc đối thoại sắp tới giữa hai nước, chính phủ Australia cần thúc ép giới lãnh đạo Việt Nam chấm dứt việc vi phạm nhân quyền một cách có hệ thống. Cuộc đối thoại nhân quyền song phương Australia – Việt Nam lần thứ 18 dự kiến sẽ được tổ chức vào các ngày 24 và 25 tháng Tư năm 2023 tại Hà Nội.
Các nhà lãnh đạo Australia cần vận dụng cơ hội kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước để chuyển tải một thông điệp rõ ràng rằng tôn trọng nhân quyền là một phần hữu cơ trong mối quan hệ của Australia với Việt Nam.
“Chính phủ Australia phải chấm dứt tình trạng làm ngơ trước hồ sơ yếu kém của Việt Nam và sử dụng đối thoại nhân quyền để khởi động quá trình trao đổi nghiêm túc và có ý nghĩa về cải cách nhân quyền,” bà Daniela Gavshon, giám đốc Australia của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền nói. “Việc thiết yếu đối với Australia là gây sức ép về phóng thích tù nhân chính trị, trong đó có một công dân Australia, ông Châu Văn Khảm, và công bố với Hà Nội rằng, cho tới khi ông ta và những người khác được tự do, sẽ không thể có chuyện làm ăn như thường.”
Trong tháng Ba, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền đã gửi một tờ trình tới Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia, kêu gọi chính phủ nước này tập trung vào ba điểm ưu tiên ở Việt Nam: phóng thích tù nhân và can phạm chính trị; chấm dứt hạn chế quyền tự do đi lại; và chấm dứt đàn áp quyền tự do tôn giáo và tín ngưỡng.
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền nhấn mạnh trường hợp của ông Châu Văn Khảm, người đã bị chính quyền Việt Nam tùy tiện bỏ tù trong hơn bốn năm qua. Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cũng nêu các trường hợp của một số nhà hoạt động, blogger nhân quyền và nhà báo công dân nổi tiếng, trong đó có Lê Văn Dũng, Lê Mạnh Hà, Đinh Văn Hải, Bùi Văn Thuận, Phạm Đoan Trang, Trịnh Bá Phương, Nguyễn Thị Tâm, Trương Văn Dũng, và Nguyễn Lân Thắng.
Trong năm qua, chính quyền Việt Nam đàn áp mạnh tay hơn đối với các nhà hoạt động NGO. Các tòa án Việt Nam đã kết án nhà báo Mai Phan Lợi và các nhà hoạt động môi trường Đặng Đình Bách và Ngụy Thị Khanh với các cáo buộc ngụy tạo về tội trốn thuế. Công an cũng bắt giữ các nhà hoạt động Hoàng Ngọc Giao vào tháng Mười hai năm 2022 và Nguyễn Sơn Lộ vào tháng Hai năm 2023.
Chính phủ Australia cũng cần kêu gọi Việt Nam sửa đổi hoặc hủy bỏ các điều 109, 116, 117, 118 và 331 của bộ luật hình sự, thường được chính quyền Việt Nam sử dụng để đàn áp các tiếng nói bất đồng chính kiến. Việt Nam cũng nên sửa đổi hoặc hủy bỏ các điều 14 (khoản 2) và điều 15 (khoản 4) của Hiến pháp có nội dung cho phép hạn chế nhân quyền với các lý do an ninh quốc gia, vượt quá giới hạn cho phép của công pháp quốc tế về nhân quyền.
“Chính quyền Việt Nam liên tục tuyên bố rằng chỉ xử lý những người vi phạm pháp luật, nhưng rất nhiều quy định pháp luật của Việt Nam mâu thuẫn với công pháp quốc tế về nhân quyền – đặc biệt là về quyền tự do biểu đạt, quyền không bị bắt giữ tùy tiện và quyền được xét xử công bằng,” bà Gavshon nói. “Australia cần thúc đẩy chính quyền Việt Nam hủy bỏ hoặc cải cách các điều luật có nội dung vi phạm nhân quyền thay vì bỏ tù những người can đảm lên tiếng.”
