Vào ngày 28 tháng Ba năm 2023, một tòa án ở Hà Nội đã xử Trương Văn Dũng sáu năm tù giam.
(Bangkok) – Hôm nay, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền phát biểu rằng nhà cầm quyền Việt Nam cần ngay lập tức phóng thích nhà hoạt động vì quyền lợi đất đai Trương Văn Dũng và hủy bỏ mọi cáo buộc nhằm vào ông. Công an bắt giữ Trương Văn Dũng ở Hà Nội vào tháng Năm năm 2022 với cáo buộc “tuyên truyền chống nhà nước.” Một tòa án ở Hà Nội dự kiến sẽ mở phiên xử vụ án của ông vào ngày 28 tháng Ba năm 2023. Nếu bị kết luận có tội, ông Dũng phải đối mặt với mức án lên tới 20 năm tù.
Tính từ năm 2018, nhà cầm quyền Việt Nam đã kết án ít nhất 163 người vì họ đã thực hành các quyền tự do biểu đạt hay lập hội của mình, căn cứ trên các điều luật mơ hồ hoặc quá lỏng lẻo để hình sự hóa các hành vi phản đối hoặc lên tiếng phê phán chính phủ. Ít nhất 18 người khác cũng bị truy tố và đang chờ xét xử. Nhiều vụ án trong số này đã bị chính quyền tố tụng với tội danh tuyên truyền, được hình sự hóa theo điều 88 và điều 117 của bộ luật hình sự Việt Nam.
“Trương Văn Dũng là trường hợp mới nhất trong một chuỗi dài danh sách các nhà bảo vệ nhân quyền bị chính quyền Việt Nam dập tắt tiếng nói vì họ đã phản đối các vi phạm nhân quyền và vận động cho cải cách,” ông Phil Robertson, Phó Giám đốc Ban Á Châu của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền nói. “Chính quyền các quốc gia dân chủ đang xây dựng quan hệ chặt chẽ hơn với Việt Nam cần lên tiếng một cách công khai và mạnh mẽ để ủng hộ ông, và kêu gọi Việt Nam phóng thích các tù nhân chính trị, đồng thời có các bước tiến thực sự hướng tới cải cách.”
Trương Văn Dũng, 65 tuổi, bắt đầu trở thành nhà hoạt động vì quyền lợi đất đai từ thập niên 2000, khi ông vận động nhằm phản đối quyết định trưng thu chính căn nhà của mình. Đầu thập niên 2010, ông tham gia cùng với các nhà hoạt động khác và bắt đầu vận động cho các quyền con người cơ bản, như quyền tự do biểu đạt, lập hội và nhóm họp. Từ giữa năm 2011 đến năm 2018, ông cũng tham dự nhiều cuộc biểu tình chống Trung Quốc và bảo vệ môi trường. Ông tham gia một cuộc biểu tình phản đối bộ luật nhiều vấn đề về an ninh mạng năm 2018 và công khai tẩy chay các cuộc “bầu cử” cấp quốc gia, một quy trình do Đảng Cộng sản Việt Nam kiểm soát và hoàn toàn không có tự do cũng như công bằng.
Ông cũng công khai lên tiếng ủng hộ nhiều tù nhân và nghi can chính trị đang bị giam giữ, như Nguyễn Thúy Hạnh, Phạm Đoan Trang, Cấn Thị Thêu, Nguyễn Thị Tâm, Trịnh Bá Tư, Trịnh Bá Phương, Lê Đình Lượng, Hoàng Đức Bình, Nguyễn Tường Thụy, Phạm Chí Dũng, Lê Hữu Minh Tuấn, Đỗ Nam Trung và các thành viên của Hội Anh em Dân chủ.
Tháng Mười hai năm 2013, Trương Văn Dũng và một số nhà hoạt động khác thành lập một nhóm nhân đạo, Hội Bầu bí Tương Thân, để hỗ trợ tài chính và tinh thần cho các tù nhân chính trị, những người khiến kiện đất đai và gia đình họ.
Trương Văn Dũng từng trải qua nhiều năm bị chính quyền sách nhiễu và đe dọa, kể cả bị công an thẩm vấn, bị câu lưu tại gia, bị cấm xuất cảnh, bị an ninh mặc thường phục nhiều lần hành hung thân thể. Tháng Ba năm 2014, sau khi bị những người mặc thường phục tấn công và gây thương tích, ông nói với phóng viên Đài Á Châu Tự Do: “Tôi không khuất phục, và họ càng hành xử như thế này thì tinh thần tôi càng ngày càng tăng lên thôi, không bao giờ giảm sút tí nào… Tôi thấy rất vinh dự về bản thân, không làm điều gì hổ thẹn với lương tâm.”
Sau khi bị bắt giữ từ tháng Năm năm 2022, ông Trương Văn Dũng bị cắt liên lạc hơn chín tháng. Mãi tới tháng Ba năm nay ông mới được gặp luật sư bào chữa lần đầu tiên. Gia đình ông vẫn chưa được thăm gặp ông. Các tòa án Việt Nam, do đảng cầm quyền - Đảng Cộng sản Việt Nam, kiểm soát, không phải là tòa án độc lập và các phiên xét xử không phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế.
“Làm sao mà Trương Văn Dũng có được một phiên tòa công bằng trong khi hệ thống tư pháp Việt Nam không hề độc lập và bộ luật được dùng để truy tố ông không đáp ứng được các tiêu chuẩn quốc tế cơ bản về nhân quyền – và các hành vi của ông thậm chí không thể bị coi là tội hình sự.” ông Robertson nói.
