(نیویورک) - دیدبان حقوق بشر امروز در گزارش جهانی این سازمان برای سال 2020 اعلام کرد که حملات صورت گرفته از سوی تمامی طرف‌های درگیر در منازعات مسلحانه افغانستان در جریان سال 2019 میلادی، باعث تلفات سنگین افراد ملکی در این کشور شده است.
تلفات افراد ملکی ناشی از حملات صورت گرفته توسط نیروهای دولتی افغانستان و ایالات متحده امریکا، برای نخستین بار در نیمه اول سال 2019 میلادی، نسبت به تلفات وارده بر افراد ملکی از سوی گروه طالبان بیشتر بوده است. این تلفات عمدتاً بر اثر ازدیاد شدید حملات هوایی نیروهای امریکایی افزایش یافته است. طالبان نیز حملات بدون تفکیکی را علیه افراد ملکی، مخصوصا در زمان قبل از انتخابات ریاست جهموری سال جاری، انجام دادند که سبب کشته و مجروح‌شدن صدها غیرنظامی شد.
پاتریشیا گوسمن، معاون دیدبان حقوق بشر برای کشورهای آسیایی، گفت: «با تداوم جنگ‌ها، تمام طرف‌های درگیر در منازعات افغانستان به‌طور آشکار نسبت به قوانین و مقررات جنگی بی‌اعتنایی نشان داده‌اند که این مسئله باعث واردن آمدن تلفات سنگین به غیرنظامیان شده است.» او ادامه داد: «نوعیت و چگونگی مذاکرات صلح در سال 2020 به هر شکلی که باشد، زندگی مردم عادی در افغانستان به این امر بستگی دارد که طرفین درگیر در منازعات، متعهد به حمایت از افراد ملکی و رعایت حقوق بشر شوند.»
دیدبان حقوق بشر در سی و مین (30) گزارش این سازمان یعنی گزارش جهانی سال 2020، رویه و عملکرد حقوق بشری حدود 100 کشور جهان را مورد بررسی و بازبینی قرار می دهد. رئیس اجرایی دیدبان حقوق بشر "کینیت روت" در مقدمه این گزارش می گوید که حکومت چین که جهت بقای خویش در قدرت به سرکوب دست می زند، شدیدترین حملات را بر نظام حقوق بشر جهانی نسبت به چند دهه انجام داده است. نامبرده اذعان می کند که اقدامات بیجینگ از یک طرف عملکرد سیاست مداران خودکامه عوام فریب در سراسر جهان را مورد تشویق قرارداده و از طرف دیگر این عملکردها مورد حمایت و پشتیبانی سیاست مداران مزبور قرار می گیرند. این درحالی است که مقامات چین با استفاده از نفوذ اقتصادی این کشور، مانع انتقاد دولت های دیگر از عملکرد حقوق بشری این کشور می گردد. مقاومت در برابر این نوع حملات بر حقوق بشری افراد که دستاوردهای دهه های گذشته و همچنین چشم انداز حقوق بشر در آینده را مورد تهدید قرار می دهد، یک امر ضروری و فوری است.
در جریان سال 2019 میلادی، گروه‌های حمایت از حقوق زنان در افغانستان و سایر فعالان حقوق زن در این کشور خواهان نقش گسترده افغان‌ها در مذاکرات صلح با گروه طالبان و حفظ دستاوردهای حقوق بشری، به‌شمول ضمانت اجراهای قانونی لازم جهت اشتراک برابر زنان با مردان در هر نوع مذاکرات صلح شدند.
در ماه دسامبر، دیوان استیناف محکمه بین‌المللی جزایی، جلسه استماعیه را دایر کرد تا به این موضوع رسیدگی کند که آیا دیوان ابتدائیه محکمه بین‌المللی جزایی در رد کردن درخواست سارنوال این محکمه مبنی بر آغاز تحقیقات پیرامون جرایم جنگی و جنایت علیه بشریت که ادعا می‌شود در جریان منازعات مسلحانه افغانستان ارتکاب یافته است، مرتکب اشتباه شده است یا خیر. تعداد 9 سازمان حامی حقوق بشر داخلی (افغانستان) و بین‌المللی همکار محکمه یک درخواست مشترک را به حمایت از آغاز تحقیقات و اهمیت موضوع رسیدگی به اتهامات وارده به محکمه بین‌المللی جزایی ارایه کردند.
نیروهای ویژه افغان تحت حمایت اداره استخبارات مرکزی امریکا(سی.آی.ای) در جریان حملات به اصطلاح شبانه دست به کشتار خودسرانه و ناپدید کردن اجباری افراد زدند. به‌طور مثال، به تاریخ 12 آگست، یکی از واحدهای نیروهای ویژه امنیت ملی که به نام «قطعه 02» معروف است و با حمایت سی.آی.ای فعالیت می‌کند، در جریان حمله شبانه در ولسوالی زرمت ولایت ننگرهار، تعداد 11 مرد را به‌طور خودسرانه کشتند که اکثر این مردان به یک خانواده گسترده تعلق داشتند.
گروه طالبان نیز افراد ملکی، به‌شمول عبدالصمد امیری، سرپرست ریاست حقوق بشر ولایت غور را هدف قرار دادند که نامبرده همراه با یک کارمند دگر دولتی به تاریخ 3 سپتامبر ربوده شدند. به تاریخ 5 سپتامبر جسد هردو تن از افراد ربوده شده در ولسوالی جلریز ولایت میدان وردک یافت شد. ولسوالی جلریز، یکی از مناطق تحت کنترل طالبان است.
هرچند حکومت افغانستان در کاهش میزان شکنجه در برخی از نظارت خانه‌ها و توقیف‌گاه‌ها به پیشرفت‌هایی دست یافته است، ولی نتوانسته است که اعضای نیروهای امنیتی و چهره‌های مطرح سیاسی را در سوء‌استفاده از صلاحیت‌های قانونی، به‌شمول سوء‌استفاده جنسی، مورد پیگرد قرار دهد. گروه طالبان نیز دست به کشتار خودسرانه، شکنجه و بدرفتاری با زندانیان به‌شمول وادارکردن زندانیان به کار اجباری دست زدند.
لوی سارنوالی دولت جمهوری اسلامی افغانستان، کرام‌الدین کریم، رئیس فدراسیون فوتبال افغانستان (AFF) را در چندین مورد به جرم زنای به عنف، تجاوز جنسی و آزار و اذیت جنسی دختران فوتبالیست که در جریان سال 2017 میلادی مرتکب شده است، متهم کرد. فدراسیون بین‌المللی فوتبال (فیفا) آقای کریم را به محرومیت دایمی از فعالیت در حوزه فوتبال محکوم کرد. به هرحال، کریم که قبلا به حیث والی نیز در افغانستان ایفای وظیفه کرده است، بازداشت نشد.
ادعاهای تقلب و تخلف گسترده در جریان انتخابات ریاست جمهوری سپتامبر 2019 میلادی، وجهه و اعتبار این انتخابات را شدیداً متضرر کرد و با گذشت دو ماه از تاریخ برگزاری انتخابات، نتایج آن تا هنوز اعلام نشده است.
