(نیویورک) - دیده بان حقوق بشر امروز در گزارش جهانی 2022 خود اعلام کرد که تسلط طالبان بر افغانستان به بحران حقوق بشر و فاجعه انسانی در این کشور سرعت بخشیده است.
پس از این که طالبان کنترل کشور را در۱۵ اگست 2021 به دست گرفتند، پیشرفت‌ها را در زمینهٔ حقوق زنان و آزادی رسانه‌ها - مهمترین دستاوردهای تلاش‌های بازسازی پس از سال 2001 - به عقب انداختند. بسیاری از مکاتب متوسطه دخترانه تا پایان سال بسته ماندند و زنان تا حد زیادی از کار در زمینه‌های خارج از آموزش و مراقبت های بهداشتی منع شدند.
پاتریشیا گوسمن، معاون بخش آسیا در دیده بان حقوق بشر، گفت: «افغان ها بین ظلم طالبان و شبح قحطی گرفتار شده اند. دولت‌های دخیل در امور افغانستان در دو دهه گذشته باید کمک‌های بشردوستانه و خدمات اساسی از جمله بهداشت و آموزش را تأمین کنند و در عین حال از اهرم‌های خود برای فشار به منظور پایان دادن به نقض حقوق بشر توسط طالبان استفاده کنند.»
در سی و دومین نسخهٔ گزارش جهانی 2022 دیده بان حقوق بشر که در 752 صفحه تهیه شده، به بررسی عملکردهای نزدیک به 100 کشور در زمینه حقوق بشر می پردازد. کنت راث، مدیر اجرایی، باور مرسوم را مبنی بر افزایش خودکامگی به چالش می کشد. از کشوری تا کشور دیگر، اخیراً تعداد زیادی از مردم حتی با خطر دستگیری یا تیراندازی به خیابان ها ریخته اند و این امر نشان می دهد که جذابیت دموکراسی همچنان نیرومند است. در همین حال، خودکامگان کار دستکاری در انتخابات به نفع خود را دشوارتر می یابند. با این حال، او می‌گوید که رهبران دموکراتیک باید کار بهتری برای مقابله با چالش‌های ملی و جهانی انجام دهند. اطمینان حاصل شود که دموکراسی به مزایای وعده داده شدهٔ خود عمل می کند.
تخلیهٔ بی نظم هزاران افغان، بسیاری آنانی را که در خطر انتقام طالبان باقی ماندند، جا گذاشت. نیروهای طالبان بسیاری از اعضای سابق نیروهای امنیتی دولت افغانستان را اعدام کردند. مسدود شدن ذخایر ارزی افغانستان و از دست دادن کمک های خارجی، فروپاشی اقتصادی را سرعت بخشید و میلیون ها افغان را در معرض خطر قحطی قرار داد. سقوط خدمات صحی کشور به این معنی است که بسیاری از افغان ها با از دست دادن بیشتر مراقبت های جسمی و روانی مواجه شدند.
در هفته‌های پس از تسلط طالبان، دولت جدید جریان ثابتی از سیاست‌ها و مقرراتی را اعلام کرد که حقوق زنان را عقب انداخت. مقامات طالبان همچنین محدودیت‌های گسترده‌ای را بر رسانه‌های افغانستان اعمال کردند و همراه با فرار بسیاری از خبرنگاران به خارج از کشور، نزدیک به ۷۰ درصد از رسانه‌های افغانستان تعطیل شدند. هر دو گروه طالبان و دولت اسلامی ولایت خراسان (ISKP)، شاخهٔ افغانستان دولت اسلامی (داعش)، به کشتار هدفمند غیرنظامیان از جمله کارمندان دولت، خبرنگاران و رهبران مذهبی دست زدند.
تعداد غیرنظامیان کشته و زخمی شده در این درگیری در شش ماه اول سال 2021 بر اثر حملات طالبان و نیروهای امنیتی دولت افغانستان، که در مورد دومی عمدتاً در اثر حملات هوایی صورت گرفته، افزایش یافته است. شاخهٔ خراسان داعش حملات متعددی را بر تأسیسات غیرنظامی از جمله مکاتب و مساجد انجام داد، صدها نفر را کشت که بیشتر آنها از اعضای جامعه هزاره افغانستان بودند. حملات شاخهٔ خراسان داعش پس از تسلط طالبان ادامه یافت.
دادستان دیوان کیفری بین‌المللی به دنبال مجوز برای از سرگیری تحقیقات خود بود، اما اظهار داشت که بر جنایاتی تمرکز خواهد کرد که طالبان و شاخهٔ خراسان داعش به ارتکاب آن متهم استند و جنایات انجام شده توسط ارتش ایالات متحده، سیا و نیروهای امنیتی دولت سابق افغانستان را از اولویت خارج می‌کند.
