(Bangkok) – Hôm nay, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền phát biểu rằng chính quyền Việt Nam cần ngay lập tức phóng thích và hủy bỏ mọi cáo buộc đối với nhà hoạt động nhân quyền nổi tiếng Trịnh Bá Phương.
Tháng Tư năm 2025, nhà cầm quyền tỉnh Quảng Nam cáo buộc Trịnh Bá Phương theo điều 117 của bộ luật hình sự về tội tuyên truyền chống nhà nước. Trong khi vẫn đang thi hành bản án 10 năm tù theo điều 117 về hành vi phê phán chính quyền Việt Nam, hồi tháng Mười một năm 2024, từ trong trại giam ông tạo một biểu ngữ với nội dung “Đả đảo cộng sản Việt Nam vi phạm nhân quyền.” Ông hiện đang bị biệt giam để điều tra thêm.
“Trịnh Bá Phương hiện đang phải chịu một bản án quá đáng vì đã bày tỏ quan điểm không vừa ý chính quyền Việt Nam” bà Patricia Gossman, Phó Giám đốc Ban Á Châu của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền nói. “Với việc áp đặt thêm một cáo buộc hình sự hà khắc với ông, nhà cầm quyền Việt Nam đang thể hiện quyết tâm chà đạp lên quyền tự do biểu đạt dù có phải lố bịch đến mức nào.”
Ông Trịnh Bá Phương, 40 tuổi, xuất thân trong một gia đình hoạt động về quyền đất đai. Trong hai thập kỷ đầu của thế kỷ 21, ông cùng với cha, mẹ và em trai tham gia nhiều cuộc biểu tình và vận động ủng hộ nhân quyền, quyền lợi đất đai và bảo vệ môi trường.
Tháng Sáu năm 2020, Trịnh Bá Phương bị bắt và cáo buộc tội tuyên truyền chống nhà nước theo điều 117, có nội dung hình sự hóa việc “làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.” Trước khi bị bắt, ông đóng vai trò quan trọng trong việc lan tỏa tiếng nói của người dân ở Đồng Tâm thuộc Hà Nội, nơi diễn ra cuộc tập kích của công an hồi tháng Giêng năm 2020 khiến một lão nông 84 tuổi, Lê Đình Kình, và ba người công an bị chết. Trịnh Bá Phương là một trong các đồng tác giả của “Báo cáo Đồng Tâm,” làm sáng tỏ vụ xung đột đất đai đầy bạo lực.
Tháng Mười hai năm 2021, một tòa án ở Hà Nội kết luận có tội và xử án ông 10 năm tù. Ngay trong tù, ông vẫn tiếp tục vận động cho nhân quyền, kể cả tuyệt thực để phản đối điều kiện khắc nghiệt. Tháng Mười một năm 2024, ông tiến hành tuyệt thực ở trại giam An Điềm tỉnh Quảng Nam trong hơn 20 ngày để phản đối quản giáo đã thu giữ sách, bút và giấy.
Gia đình Trịnh Bá Phương đã phải liên tục chịu cảnh công an sách nhiễu, đe dọa, quản chế tại gia và hành hung thân thể.
Cả người mẹ đẻ của Trịnh Bá Phương, bà Cấn Thị Thêu, và người em trai, Trịnh Bá Tư, cũng đang phải thi hành bản án 8 năm tù, với cùng tội danh tuyên truyền chống nhà nước. Đây là lần thứ ba bà Cấn Thị Thêu phải thụ án tù giam vì vận động cho nhân quyền. Một bài đăng trên Facebook hồi tháng Ba cho biết bà đã nói với chồng, ông Trịnh Bá Khiêm, trong một lần thăm nuôi rằng có người cùng phòng giam dọa giết bà nếu bà tiếp tục nộp đơn kêu oan.
Ông Trịnh Bá Khiêm cũng là cựu tù nhân chính trị. Ông bị xử có tội và kết án 14 tháng tù hồi năm 2014 vì vận động quyền lợi đất đai.
Tháng Tư năm 2025, công an triệu tập ông Trịnh Bá Khiêm và người con gái Trịnh Thị Thảo để thẩm vấn vì họ tiếp tục vận động đòi trả tự do cho người nhà mình. Cũng trong tháng Tư, công an theo dõi gắt gao người vợ ông Trịnh Bá Phương, bà Đỗ Thị Thu, từ trước và trong thời gian kỷ niệm 50 năm chấm dứt chiến tranh Việt Nam.
“Đã nhiều năm qua, nhà cầm quyền Việt Nam đàn áp cả gia đình ông Trịnh Bá Phương vì họ không chịu im lặng trước bất công,” bà Gossman nói. “Các nhà tài trợ và đối tác thương mại quốc tế của Việt Nam cần công khai yêu cầu chính quyền Việt Nam phóng thích Trịnh Bá Phương, Trịnh Bá Tư và Cấn Thị Thêu, và ngay lập tức chấm dứt chiến dịch đàn áp nhằm vào gia đình các nhà hoạt động nhân quyền này.”
