Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Antony Blinken sẽ tới thăm Hà Nội vào ngày 14 tháng Tư để kỷ niệm 10 năm thiết lập Quan hệ Đối tác Toàn diện giữa hai nước. Nhân cơ hội này, tại các sự kiện công khai cũng như trong các cuộc gặp riêng, ông nên hối thúc giới lãnh đạo Việt Nam chấm dứt tình trạng vi phạm một cách có hệ thống các quyền tự do biểu đạt, lập hội và nhóm họp ôn hòa, và phóng thích hơn 160 tù nhân chính trị đang bị giam giữ vì thực thi các quyền cơ bản của họ.
Ông Blinken nên đưa ra yêu cầu đặc biệt về việc phóng thích ngay lập tức và vô điều kiện blogger Phạm Đoan Trang, người được nhận Giải Phụ nữ Quốc tế Can đảm của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ năm 2022, người chính ông Blinken đã cam kết sẽ bảo vệ.
Hồ sơ nhân quyền của chính phủ Việt Nam càng xấu đi trong những năm gần đây, khi gần như tất cả các blogger, nhà báo công dân và nhà hoạt động nhân quyền nổi tiếng đều bị bắt giam hoặc bỏ tù chỉ vì thể hiện quan điểm không vừa ý chính quyền. Chỉ vài tuần trước chuyến thăm của ông Blinken, các tòa án do Đảng Cộng sản Việt Nam kiểm soát đã kết luận có tội và xử nhà hoạt động vì quyền lợi đất đai Trương Văn Dũng và blogger Nguyễn Lân Thắng đều với mức án sáu năm tù.
Danh sách các nhà hoạt động bị bắt giữ tùy tiện dường như tiếp tục dài thêm. Năm 2022, các tòa án đã kết tội và xử tù nhà báo Mai Phan Lợi, luật sư môi trường Đặng Đình Bách và nhà bảo vệ môi trường Ngụy Thị Khanh với các cáo buộc có động cơ chính trị về tội trốn thuế. Năm 2018, Ngụy Thị Khanh đã được trao giải thưởng quốc tế uy tín về môi trường Goldman Environmental Prize vinh danh các nhà hoạt động môi trường cấp cơ sở cộng đồng. Công an cũng bắt giữ các nhà hoạt động Hoàng Ngọc Giao vào tháng Mười hai năm 2022 và Nguyễn Sơn Lộ vào tháng Hai năm 2023.
Ông Blinken cũng nên gây sức ép với các nhà lãnh đạo chính phủ Việt Nam để chấm dứt tình trạng hạn chế quyền tự do đi lại. Năm ngoái, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền công bố bản phúc trình chi tiết, “Nhốt chúng tôi ở trong nhà,” ghi chép cụ thể rất nhiều trường hợp chính quyền Việt Nam thường xuyên vi phạm quyền tự do nói trên.
Nhà cầm quyền Việt Nam thường xuyên giới hạn các hoạt động tôn giáo và tín ngưỡng chỉ trong phạm vi các tổ chức và nhóm tôn giáo đã được phê duyệt. Họ thường cấm các tổ chức tôn giáo độc lập không chịu tuân theo chính quyền, gọi đó là “tà đạo” và đàn áp gắt gao các tín đồ. Ngày mồng 8 tháng Tư, công an Đắk Lắk đã bắt giữ một người Ê đê tên là Y Krếch Byă và cáo buộc ông tội “phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc” theo điều 116 của bộ luật hình sự.
Ông Blinken cần minh định rằng nếu chính quyền Việt Nam gia tăng đàn áp các nhà hoạt động và các mạng lưới của họ thì sẽ không thể có chuyện “cứ làm ăn như thường” với Việt Nam.
