(نیویارک) - دیده بان حقوق بشر امروز گفت که دولت اسلامی ولایت خراسان (ISKP)، گروه مسلح وابسته به دولت اسلامی (داعش)، بمب گذاری ها و دیگر حملات هدفمند را علیه اقلیت مذهبی شیعه افغانستان انجام می دهند که مصداق جنایت علیه بشریت است. این گروه حملاتی با تلفات جمعی دیگری را نیز انجام داده است، از جمله بمب گذاری انتحاری 29 آگوست 2021 در فرودگاه کابل که باعث کشته شدن 170 افغان، عمدتا غیرنظامی شد.
داعش خراسان مسئولیت بسیاری از حملات غیرمشروع اخیر به جامعه شیعیان هزاره را بر عهده گرفته است، از جمله حملات انتحاری که در 8 اکتبر در مسجد سید آباد قندوز حداقل 72 نفر را کشت و بمب گذاری که در مسجد بی بی فاطمه در قندهار در 15 اکتبر دست کم 63 نفر را کشت. پس از حمله قندهار، داعش بیانیه ای صادر کرد و گفت که شیعیان را در خانه ها و مراکز شان "از هر طریق، از بریدن گردن تا تیت و پراکندن اعضای بدن شان... هدف قرار می دهد و اخبار حملات [داعش] بر ... معابد شیعیان و تجمعات آنها بر کسی پوشیده نیست، از بغداد تا خراسان."
پتریشیا گوسمن، مدیر بخش آسیایی دیده بان حقوق بشر گفت: "گروه مسلح داعش خراسان بارها حملات ویرانگری را انجام داده است که به نظر می رسد برای گسترش وحشت و ایجاد حداکثر رنج به ویژه در جامعه هزاره افغانستان طراحی شده اند. "حملات متعدد علیه هزاره ها به منزله جنایت علیه بشریت است و مسئولان آن باید محاکمه شوند."
داعش خراسان تهدید جدی برای هزاره ها و دیگر غیرنظامیان افغان حداقل از سال 2015 است، هنگامی که این گروه مسلح اسلام گرا به مساجد، بیمارستان ها، مدارس و دیگر تأسیسات غیرنظامی، به ویژه در محله های عمدتا شیعه نشین حملاتش را آغاز کرده است. در این حملات دست کم 1500 غیرنظامی کشته و هزاران نفر دیگر زخمی شده اند که بیشتر آنها اقلیت های مذهبی بوده اند.
حملات داعش خراسان در کابل، جلال آباد، هرات و دیگر شهرها صورت گرفته است. برخی حملات اقلیت های مذهبی هندو و سیک و همچنین هزاره را هدف قرار داده اند. داعش خراسان همچنین روزنامه نگاران، فعالان جامعه مدنی و کارکنان بخش صحت را کشته اند و مکاتب، به ویژه مکاتب دخترانه را در ننگرهار در سال 2018 مورد حمله قرار داده اند. حملات آنها ابتدا در سالهای 2016-2018 افزایش یافته و پس از آنکه این گروه در سال 2019 با شکست نظامی مواجه شد، کاهش یافت. از سال 2020، حملات آنان دوباره افزایش یافته است.
مقامات طالبان که در ماه آگوست کابل و بیشتر کشور را تصرف کردند، گفته اند که از مساجد شیعه و دیگر تأسیسات حفاظت بیشتری خواهند کرد. با این حال، طالبان نیز سابقه ارتکاب تخلفات شدید علیه هزاره ها را دارند، از جمله کشتارهای گسترده در جریان نبرد در مزار شریف و بامیان در سالهای 1998 تا 1999. اخیراً، مقامات طالبان روزنامه نگاران هزاره را به منظور بازداشت و لت و کوب خودسرانه، و جوامع هزاره را برای اخراج اجباری انتخاب کرده اند.
مفهوم جنایت علیه بشریت حداقل به سال 1915 برمی گردد و بخشی از منشور 1945 دادگاه نظامی بین المللی بود که محاکمات نورنبرگ را برای محاکمه رهبران نازی ایجاد کرد. بر اساس اساسنامه روم دادگاه جنایی بین المللی (ICC) جنایات علیه بشریت ارتکاب چندین جرم سنگین مانند قتل و اخراج است که عمداً به عنوان بخشی از یک حمله گسترده یا سیستماتیک علیه هر جمعیت غیرنظامی توسط یک دولت یا یک گروه غیر دولتی انجام شده باشد.
حملات داعش خراسان علیه جامعه هزاره گسترده و سیستماتیک بوده است. جنایات آشکار علیه بشریت که توسط داعش خراسان ارتکاب یافته اند شامل قتل و سایر اقدامات غیرانسانی است که باعث رنج بزرگی شده است. بیانیه های عمومی گروه روشن می سازد که حملات کشنده نشان دهنده سیاست عمدی آنهاست.
در 15 مه 2019، کمیته تحریم شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه داعش، القاعده و افراد مرتبط، داعش خراسان را به فهرست تحریم های خود اضافه کرد و از سوی کشورهای عضو بر اعضای این گروه مسلح توقیف دارایی ها، تحریم تسلیحاتی و ممنوعیت سفر وضع کرد.
دادستان ICC از قضات دادگاه اجازه می گیرد تا تحقیقات خود را در افغانستان، که عضو اساسنامه ICC است، از سر بگیرند. وی خاطرنشان کرد که دفتر وی جنایات ادعایی طالبان و دولت اسلامی در افغانستان را به عنوان اولویت در نظر می گیرد، در حالی که جنایات ادعایی طرف های دیگر را در اولویت قرار نمی دهد. دیده بان حقوق بشر می گوید که رویکرد دادستان منجر به معافیت از مجازات نیروهای دولتی سابق افغانستان و پرسنل آمریکایی دخیل در جنایات سنگین خواهد شد.
گاسمن گفت: "حملات وحشتناک داعش خراسان به غیرنظامیان از زمان تصرف افغانستان توسط طالبان کاهش نیافته و به نظر می رسد در حال افزایش است." وی همچنان گفت که "مقامات طالبان باید فوراً اقداماتی را برای محافظت از اقلیت های مذهبی در برابر چنین حمله اتخاذ کنند."
برخی از حملات بزرگ داعش خراسان، از جمله هفت حمله به مساجد شیعه، در زیر فهرست شده اند.
اتهامات جنایات علیه بشریت به داعش خراسان
اساسنامه روم دادگاه جنایی بین المللی جنایت علیه بشریت را یکی از چندین جرم می داند که "به عنوان بخشی از یک حمله گسترده یا سیستماتیک علیه هر گونه غیرنظامی، با اطلاع از حمله انجام شده باشد. " "گسترده" به مقیاس اعمال یا تعداد قربانیان اشاره دارد. حمله "سیستماتیک" نشان دهنده یک الگو یا برنامه روشمند است. جنایات علیه بشریت می تواند در زمان صلح و همچنین در جریان درگیری های مسلحانه توسط بازیگران دولتی یا غیر دولتی انجام شود.
اساسنامه روم "حمله" را به عنوان "سلسله ای از اعمال شامل ارتکاب اقدامات متعدد ... به دنبال یا در جهت تقویت سیاستِ (پالیسی) یک دولت یا سیاست سازمانی" تعریف می کند. رویه قضایی بین المللی تصریح می کند که "حمله" لزوماً حمله نظامی نیست، چنانچه که در حقوق بین الملل بشردوستانه تعریف شده است. علاوه بر این، "اصطلاح ٬جمعیت، "مستلزم این نیست که جنایات علیه بشریت علیه کل جمعیت یک قلمرو یا منطقه جغرافیایی انجام شود."
حملات داعش خراسان گسترده است. این گروه بیش از 1500 غیرنظامی را کشته و بیش از 3500 نفر را زخمی کرده است عمدتاً با بمب گذاری تاسیسات غیرنظامی مانند مساجد شیعه و مؤسسات آموزشی شیعه، همچنین شفاخانه ها، مراکز ورزشی و دیگر مکانهای تجمع در محله های شیعه و در گردهمایی های شیعیان یا هزاره ها در کابل، جلال آباد، هرات و دیگر شهرها. ماهیت ثابت حملات در یک دوره شش ساله، اگر بیانگر برنامه ای روشمند نباشد، نشان دهنده یک الگو است، و نتیجه گیری سیستماتیک بودن این حملات را تأیید می کند.
اظهارات رهبران داعش خراسان از سال 2015 و همچنان اکتبر 2021 نشان می دهد که هدف قرار دادن مرگبار غیرنظامیان شیعه عمدی بوده است. به عنوان مثال، در جولای 2016، به دنبال حمله به معترضان هزاره در کابل، داعش خراسان اظهار داشت که شیعیان "قطعاً کافران هستند و ... هرکس در این مورد یا حق کشتن آنها شک کند، مرتد مرتد هست."
برخی از حملات عمده ای که توسط داعش خراسان ادعا شده یا احتمالاً توسط آنان انجام شده عبارتند از:
2021
در 15 اکتبر، یک حمله انتحاری در نماز جمعه در مسجد شیعیان در قندهار دست کم 63 کشته و 83 زخمی برجای گذاشت. داعش خراسان مسئولیت آن را بر عهده گرفت.
در 8 اکتبر، یک حمله انتحاری در نماز جمعه در مسجد شیعیان در قندوز دست کم 72 کشته و بیش از 140 زخمی برجای گذاشت. داعش خراسان مسئولیت آن را بر عهده گرفت.
26 آگست، یک بمب گذار انتحاری به فرودگاه کابل حمله کرد و 170 افغان را که اکثر آنها غیرنظامی بودند کشته و صدها نفر را زخمی کرد.. داعش خراسان مسئولیت آن را بر عهده گرفت.
در 9 جون، افراد مسلح 10 کارمند مؤسسه ماین پاکی را در بغلان پس از آنکه ابتدا پرسیدند در میان آنها چه کسانی هزاره هستند، کشتند.. داعش خراسان مسئولیت آن را بر عهده گرفت.
در 14 مه، یک بمب در داخل مسجدی در کابل در حالی که نمازگزاران در جشن عید فطر مسلمانان تجمع کرده بودند منفجر شد و دست کم 12 نفر را کشت و 15 نفر دیگر را زخمی کرد. داعش خراسان مسئولیت آن را بر عهده گرفت.
در 8 مه، سه انفجار در لیسه سیدالشهدا در محله دشت برچی کابل در حالی رخ داد که صنف های مکتب دخترانه به پایان می رسید که در نتیجه آن دست کم 85 نفر از جمله 42 دختر و 28 زن کشته و بیش از 200 نفر زخمی شدند-اکثریت قریب به اتفاق از جامعه هزاره بودند. این حمله بدون ادعا صورت گرفت اما در یک محله عمدتا هزاره نشین رخ داد که داعش خراسان بارها آن را هدف قرار داده است.
4 مارچ، افراد مسلح هفت کارگر هزاره را در یک کارخانه پلاستیک در منطقه سرخ رود جلال آباد به ضرب گلوله کشتند. هیچ گروهی مسئولیت این حمله را بر عهده نگرفت، اما پس از آن اخیراً حملات دیگری در آن جا انجام شد که داعش خراسان مسئولیت آن را بر عهده گرفت.
2020
در دوم نوامبر، دست کم 35 نفر در حمله به دانشگاه کابل کشته و بیش از 50 نفر دیگر زخمی شدند که بسیاری از آنها دانشجو بودند. داعش خراسان مسئولیت آن را بر عهده گرفت.
در 24 اکتبر، یک حمله انتحاری در خارج از مرکز آموزشی در کابل دست کم 30 کشته و 70 زخمی برجای گذاشت. داعش خراسان مسئولیت آن را بر عهده گرفت.
در 12 مه، افراد مسلح به زایشگاهی در محله دشت برچی کابل حمله کردند و 24 نفر از جمله دو کودک و 15 زن در حال زایمان را کشتند. این حمله بدون ادعا صورت گرفت اما در یک محله عمدتا هزاره نشین رخ داد که داعش خراسان بارها آن را هدف قرار داده بود.
در 12 مه، یک انفجار انتحاری در مراسم خاکسپاری در ننگرهار دست کم 25 کشته و 68 زخمی برجای گذاشت. داعش خراسان مسئولیت آن را بر عهده گرفت.
2019
در 8 اکتبر، در انفجاری در دانشگاه غزنی 20 دانشجو مجروح شدند. داعش خراسان مسئولیت آن را بر عهده گرفت.
در 17 آگوست، یک حمله انتحاری در یک تالار عروسی در کابل دست کم 92 کشته و بیش از 140 زخمی برجای گذاشت. داعش خراسان مسئولیت این بمب گذاری را بر عهده گرفت و اعلام کرد که این حمله شیعیان را هدف قرار داده است.
2018
در5 سپتامبر، دو انفجار در کلب کشتی گیری میوند در محله دشت برچی در غرب کابل 20 نفر را کشت، از جمله دو خبرنگار که بمب گذاری اولی را پوشش می دادند. داعش خراسان مسئولیت گرفت.
در 16 اگوست، یک انفجار انتحاری در آکادمی معود کابل 40 دانش آموز را کشته و دست کم 67 نفر را زخمی کرد که بیشتر آنها هزاره بودند. داعش خراسان مسئولیت آن را بر عهده گرفت.
در اول جولای، یک بمب گذاری انتحاری در جلال آباد 19 نفر از اعضای یک هیئت سیک و هندو را که برای دیدار با اشرف غنی، رئیس جمهور وقت، روانه راه بودند را کشت. داعش خراسان مسئولیت آن را بر عهده گرفت.
جون - دسامبر 2018: در سوم جون، داعش خراسان اعلام کرد که مراکز آموزشی، به ویژه مکاتب دخترانه در ولایت ننگرهار را مورد هدف قرار می دهد و به دنبال آن در 11 جون حملاتی را بر مکاتب و ریاست معارف در شهر جلال آباد انجام داد. سپس حملاتی را سازمان داد از جمله بر ریاست معارف شهر جلال آباد در 11 جولای؛ و انستیتوت آموزش قابله و نرس در 28 جولای. حملات در این دوره 25 کشته و 39 زخمی برجای گذاشت.
در 24 جنوری، شبه نظامیان بمب گذاری و حمله مسلحانه ای را به دفتر نجات کودکان (Save the Children) در جلال آباد انجام دادند که منجر به کشته شدن 6 نفر و زخمی شدن 27 نفر شد. داعش خراسان مسئولیت آن را بر عهده گرفت.
2017
در 20 اکتبر، یک حمله انتحاری در مسجد شیعیان در کابل دست کم 65 کشته و 87 زخمی برجای گذاشت. داعش خراسان مسئولیت آن را بر عهده گرفت.
در 25 آگوست، یک حمله انتحاری در مسجد شیعه امام زمان در کابل دست کم 65 کشته و 87 زخمی برجای گذاشت. داعش خراسان مسئولیت آن را بر عهده گرفت.
در 1 آگست، یک حمله انتحاری در مسجد جوادیه هرات دست کم 31 کشته و 65 زخمی برجای گذاشتت. داعش خراسان مسئولیت آن را بر عهده گرفت.
در15 جون، افراد مسلح به مسجد شیعه الزهرا در محله دشت برچی در غرب کابل حمله کردند و دست کم 6 نفر را کشتند و بیش از 10 نفر را زخمی کردند. داعش خراسان مسئولیت آن را بر عهده گرفت.
2016
در 21 نوامبر، یک مهاجم انتحاری مواد منفجره خود را در داخل مسجد شیعه باقرالعلوم در کابل منفجر کرد و دست کم 32 نفر را کشت و ده ها نفر را زخمی کرد. داعش خراسان مسئولیت آن را بر عهده گرفت.
در 23 جولای، دو بمب گذاری انتحاری در میدان دهمزنگ در مرکز کابل معترضان عمدتاً هزاره ها را هدف گرفتند که در اعتراض به تصمیم دولت مبنی بر تغییر مسیر پروژه برق، با دور زدن منطقه اکثریت هزاره نشین در کشور، تظاهرات می کردند. دست کم 85 نفر کشته و 413 نفر زخمی شدند. داعش خراسان مسئولیت آن را بر عهده گرفت.
2015
در 18 اپریل، یک بمب گذار انتحاری به بانکی در جلال آباد حمله کرد و دست کم 33 نفر را کشت و 100 نفر دیگر را زخمی کرد. این اولین حمله بزرگی بود که داعش خراسان مسئولیت آن را بر عهده گرفت.
