این هفته ویدیوهایی که ظاهراً با هک کردن در دوربینهای مداربستۀ داخل زندان اوین در تهران، پایتخت ایران به دست آمده، بسیاری از موارد آزار و اذیت و نقض ضمانتهای آئین دادرسی که گروههای حقوق بشر چند دهه است مستند نمودهاند را تأئید کرده است. به نظر میرسد این ویدیوها از بندهایی تهیه شدهاند که تحت نظارت سازمان زندانهای ایران هستند و نشان میدهند که نگهبانان زندانیان را مورد ضرب و شتم یا آزارهای دیگر قرار میدهند و علاوه بر آن چندین حادثه که در آن یک زندانی به زندانیان دیگر حمله میکند و یا خودآزاری زندانیان بدون آنکه مقامات زندان هیچ دخالت و اقدامی بکنند نیز مشاهده میشود.
تقریباً دو دهه است که مقامات ایران به بازرسان مستقل اجازۀ دیدار از زندانهای ایران را نمیدهند. آنها از انجام واقعیِ تحقیقات در مورد اتهاماتِ مربوط به نقض حقوق زندانیان امتناع ورزیدهاند و زندانیانی که گزارش کردند شکنجه شدهاند را تحت پیگرد قرار دادهاند. اما علیرغم این محدودیتها، گروههای حقوق بشر و فعالانی که به دلیل اقدامات مسالمت آمیز خود زندانی شدهاند کماکان به تهیۀ گزارش در مورد شکنجه و نقض ضمانتهای آئین دادرسی که به طور سیستماتیک در زندانهای ایران وجود دارد، ادامه میدهند.
در روز 24 اوت (برابر با 2 شهریور) محمد مهدی حاج حسینی، رئیس سازمان زندانهای ایران که با شواهد غیر قابل انکاری مواجه شده بود، عذرخواهی نموده و قول داد در مورد بدرفتاریها تحقیق به عمل آورده و از وقوع مجدد موارد نقض حقوق پیشگیری کند. اما باور کردن سخنان وی دشوار است. تنها در عرض سه سال گذشته حد اقل 5 زندانی در شرایط مشکوکی جان خود را از دست دادهاند و مسئولان در انجام تحقیقاتِ شفاف در این مورد کوتاهی کردهاند و هیچکس را پاسخگو ندانستهاند. مسئولان حد اقل در دو مورد، افرادی که از شکنجه و بدرفتاری در زندان گزارش داده بودند را متهم ساختند.
این ویدیوهای لو رفته نمونۀ کوچکی از آنچه که در زندانهای ایران اتفاق میافتد را نشان میدهند اما اینها احتمالاً فقط بخش کوچکی از تمام واقعیت هستند. در ویدیوهای مزبور فیلمی از دو بند دیگر زندان که تحت کنترل نیروهای اطلاعاتی قرار دارند و زندانیان سیاسی در آنها اغلب با آزارهای جدی از جمله حبسهای انفرادی طویلالمدت، استفاده از چشمبند و شکنجه مواجه هستند، دیده نمیشود. بر طبق اظهارات زندانیان، زندان اوین که محل نگهداری زندانیان بیشتر شناخته شده است در واقع در مقایسه با زندانهای دیگر به ویژه زندانهایی که دور از پایتخت هستند، از استاندارد بهداشتی بالاتر و دسترسی به مراقبتهای پزشکی بهتری برخوردار است.
اگر در وعدههای معمولاً پوچ مقامات، ذرّهای صداقت وجود داشته باشد آنها باید حد اقل تمام اتهامات مطروحه علیه زندانیانی که از بدرفتاری در زندان گزارش کردهاند را باطل نمایند. آنها باید از زندانیانی که مورد بدرفتاری قرار گرفتهاند دعوت به عمل آورند تا اقامۀ دعوی نمایند و به یک کمیسیون بی طرف از وکلای معتبر حقوق بشر در داخل کشور اجازه دهند تا با دیدار از زندان اوین و بررسی تمام ویدیو به طور کامل، در مورد نحوۀ رفتار با زندانیان تحقیق کنند.
