Skip to main content

(Brussel) - Regeringen moeten politieke en financiële steun geven voor seksuele gezondheid en middelen voor gezinsplanning, om het hoofd te bieden aan de "Global Gag Rule" van de Amerikaanse regering. Dat stelde Human Rights Watch vandaag. Nederland, België, Denemarken en Zweden organiseren op 2 maart 2017 in Brussel een top om steun te verankeren voor het ‘She Decides’-fonds. Dat ondersteunt organisaties die worden getroffen door de Amerikaanse beperkingen en de daaruit voortvloeiende bezuinigingen.

Vrouwen en meisjes wachten met hun kinderen buiten het kantoor van een dokter in Chitwan, Nepal. Kindhuwelijken en tienerzwangerschappen zijn een wijdverspreid probleem in Nepal, en toegang tot seksuele gezondheidszorg en middelen voor gezinsplanning zijn van het grootste belang. 12 april 2016. © 2016 Smita Sharma voor Human Rights Watch


Op zijn eerste kantoordag als Amerikaanse president verordoneerde Donald Trump een uitgebreide "Global Gag Rule" of"Mexico-Stad beleid", die buitenlandse niet-gouvernementele organisaties Amerikaanse financiering van gezondheidszorg onthoudt, als zij geld gebruiken om abortus-informatie te geven, om abortussen uit te voeren, of om te ijveren voor liberalisering van abortuswetgeving. Wetgeving in de Verenigde Staten verbiedt het gebruik al van Amerikaanse fondsen voor abortus als onderdeel van assistentie voor gezinsplanning in andere landen.

"Overheden, niet-gouvernementele organisaties en het bedrijfsleven moeten vrouwen en meisjes steunen bij de bescherming van hun recht op gezondheid," zegt Nisha Varia, directeur op de afdeling vrouwenrechten van Human Rights Watch. "Het schadelijke beleid van de regering-Trump beperkt de keuzemogelijkheden van vrouwen en verscherpt censuur op essentiële informatie over gezondheidszorg. In een reeks landen waar deze zorg hoogst noodzakelijk is, zal zwaar gesneden worden in diensten voor volksgezondheid.”


De Verenigde Staten zijn wereldwijd de grootste donor voor volksgezondheidsprogramma’s. Toen eerdere versies van de ‘Global Gag Rule’ werden opgelegd door Republikeinse presidenten, waren deze alleen van toepassing op Amerikaanse fondsen voor gezinsplanning, ongeveer 575 miljoen dollar van de huidige financiering voor globale gezondheid door de Verenigde Staten. De regering-Trump heeft een veel verder strekkende versie gemaakt, en de beperkingen uitgebreid naar alle Amerikaanse gezondheidshulp wereldwijd. Deze fondsen, ter waarde van maximaal 9,5 miljard dollar per jaar, ondersteunen niet alleen gezinsplanning, maar ook gezondheid van moeder en kind, voeding, HIV/Aids-behandeling en -preventie, besmettelijke ziekten, malaria, tuberculose en verwaarloosde tropische ziekten.

Buitenlandse organisaties die geld ontvangen van de Amerikaanse overheid, zullen moeten kiezen tussen het verliezen van deze financiering, of voldoen aan de ‘Global Gag Rule’. In dat laatste geval moeten ze stoppen met het delen van volledige informatie met hun patiënten over hun gezondheid en met het verstrekken van potentieel levensreddende zorg. De laatste keer dat de ‘Global Gag Rule’ van kracht was, moesten zorgverleners die vaak een breed scala van gezondheidszorg bieden in onderontwikkelde gebieden, klinieken sluiten en personeel ontslaan.


Human Rights Watch heeft in kaart gebracht wat de gevolgen zijn van een gebrek aan adequate gezondheidszorg voor vrouwen en meisjes. Zo dragen ongewenste zwangerschappen bij aan kindhuwelijken in Nepal, Tanzania en Malawi, en aan schooluitval bij meisjes. In Kenia deed Human Rights Watch onderzoek naar meisjes die bevallen voordat ze fysiek volwassen zijn. Zij kunnen fistels krijgen, wat resulteert in levenslange gezondheidsproblemen en stigmatisering. Fistels zijn abnormale openingen tussen de vagina en blaas en/of endeldarm, waardoor meisjes of vrouwen continu last hebben van urine- of ontlastingverlies.

In landen waar abortus zeer beperkt is, zoals in Brazilië, Colombia, Ecuador en Haïti, heeft Human Rights Watch aangetoond dat vrouwen hun leven riskeren met onveilige abortussen. Artsen voelen zich machteloos omdat de strikte wetten leiden tot meer ziekte en sterfgevallen in het kraambed.

"Toegang tot uitgebreide gezondheidszorg, met inbegrip van anticonceptie en veilige en legale abortus leidt tot minder ongewenste zwangerschappen en minder abortussen. Ook sterven minder vrouwen en meisjes tijdens zwangerschap en bevalling," zei Varia. "Hoewel het nog te vroeg is om vast te stellen hoeveel Amerikaanse financiering precies zal worden wegbezuinigd, kan een groot tekort verwoestende gevolgen hebben voor de gezondheid en levens van vrouwen, als andere donoren hun financiering niet opvoeren."

De Nederlandse regering heeft het ‘She Decides’ initiatief opgezet voor internationale fondsenwerving, om organisaties te ondersteunen die uitgebreide seksuele en reproductieve gezondheidszorg leveren. Regeringen die hun bilaterale hulp voor seksuele en reproductieve gezondheidszorg verhogen, kunnen dit aankondigen als steun voor het ‘She Decides’ initiatief. Via crowd-sourcing worden particulieren, stichtingen en bedrijven opgeroepen om geld te storten in een speciaal fonds.

België, Canada, Kaapverdië, Denemarken, Finland, Luxemburg, Nederland, Noorwegen en Zweden kondigden al steun aan voor ‘She Decides’. Diverse andere regeringen hebben aangegeven dat zij hun steun zullen aankondigen op de top in Brussel.

Een resolutie van het Europees Parlement, aangenomen op 14 februari, verzoekt de Europese Unie en haar lidstaten om "de gevolgen van de ‘gag rule’ tegen te gaan door de financiering voor seksuele en reproductieve gezondheidsrechten aanzienlijk te verhogen... gebruik makend van zowel nationale als EU ontwikkelingsfondsen." Diverse landen met een sterke staat van dienst wat betreft ondersteuning van gezondheid van vrouwen via buitenlandse hulp, waaronder Australië, Frankrijk, Japan en het Verenigd Koninkrijk, zijn nog niet naar buiten getreden met hun plannen.

Bijna 225 miljoen vrouwen en meisjes hebben een onvervulde behoefte aan anticonceptieMoedersterfte daalde met 44 procent tussen 1990 en 2015, maar blijft een ernstig probleem. De Wereldgezondheidsorganisatie schat dat elke dag ongeveer 830 vrouwen en meisjes sterven aan vermijdbare oorzaken die verband houden met zwangerschap of bevalling. De WHO schat ook dat per jaar bijna 7 miljoen vrouwen in ontwikkelingslanden worden behandeld voor complicaties als gevolg van onveilige abortussen, en dat er ieder jaar ten minste 22.000 vrouwen en meisjes overlijden door aan abortus gerelateerde complicaties.

Uitgebreide seksuele voorlichting, toegang tot contraceptie en toegang tot veilige abortus is vooral belangrijk voor meisjes, omdat complicaties door zwangerschap en bevalling wereldwijd een belangrijke doodsoorzaak zijn voor meisjes in de leeftijd van 15 tot 19 jaar. Met minder middelen voor seksuele en reproductieve gezondheid kan dat dodental stijgen.

Ontwerp-wetgeving die is ingediend in het Amerikaanse Congres – de Global Health, Empowerment, and Rights (HER) Act – zou de Global Gag Rule definitief afschaffen. Hoewel er geen reden is om te verwachten dat deze wetgeving onder de huidige regering zou worden aangenomen, bestaat hiervoor groeiende steun als lange-termijn strategie.

"President Trump's uitgebreide wereldwijde ‘Global Gag Rule’ is anti-vrouw, anti-familie, anti-gezondheid, en anti-vrije meningsuiting en dreigt zwaar bevochten gezondheidswinst over de hele wereld terug te draaien," aldus Varia. "Donoren moeten hun investeringen in de wereldwijde gezondheid beschermen door financiële toezeggingen te doen die het gat dat nu ontstaat, helpen dichten."

Your tax deductible gift can help stop human rights violations and save lives around the world.

Most Viewed