(کابل، 21 جنوری 2015) – دیده بان حقوق بشر در گزارشی که امروز به نشر رسید اذعان نمود که خشونت و تهدید برعلیه خبرنگاران افغان از جانب حکومت و نیروهای امنیتی رو به افزایش میباشد. این حملات دستاوردهای افغانستان در عرصه آزادی رسانه ها را که از سال 2001 بدینسو نصیب این کشور گردیده است به مخاطره می اندازد.
در گزارش 48 صفحه ای دیده بان حقوق بشر که تحت عنوان " گزارش دهی را متوقف کنید درغیر آن فامیل شما را از بین خواهیم برد: تهدیدات نسبت به آزادی رسانه ها در افغانستان" به نشر رسیده است، ارعاب ها، تهدیدات و حملات صورت گرفته برعلیه خبرنگاران و ناتوانی حکومت افغانستان در تحقیق قضایای مربوط به این نوع حملات و محاکمه و مجازات نمودن عاملین آن مستند سازی گردیده است. ناکامی حکومت در حمایت از آزادی بیان، عناصری را که مصمم به سرکوب نمودن جریان های نقد کننده عملکرد حکومت، نیروهای امنیتی و سایر عناصر زورمند در افغانستان میباشند، جرأت بیشتر داده است. گروه شورشی طالبان از طریق هدف قرار دادن مستقیم خبرنگاران به دلیل تهیه گزارش های نامطلوب به زعم آنان، به ایجاد فضای ترس و وحشت برای خبرنگاران به شکل فزاینده ای کمک کرده است. حکومت باید اقدامات جدی لازم را برای پایان دادن به خشونت ها و تهدیدها روی دست گرفته و گروه طالبان نیز حملات خویش را برعلیه نهادهای ملکی به شمول رسانه ها پایان دهد.
آقای فیلیم کاین، معاون بخش آسیایی دیده بان حقوق بشر اظهار داشت که:"مقامات افغان، جنگ سالاران و شورشیان مسلح دهها خبرنگار و ژورنالیست را از سال 2002 بدینسو بدون ترس از محاکمه و مجازات شدن مورد تهدید، ارعاب و حمله قرار داده و یاهم آنان را به قتل رسانیده اند. رئیس جمهور غنی باید به وعده های خویش مبنی بر حمایت از آزادی بیان که در جریان کمپاین های انتخاباتی داده بود عمل نموده و عاملین حمله بر خبرنگاران و ژورنالیستان را به پای میز محاکمه بکشاند."
تهدید و خشونت فزاینده از جانب افراد و اشخاص دولتی و غیردولتی توأم با فقدان حمایت دولت از خبرنگاران و همچنین کاهش فزاینده حمایت های بین المللی از جمله عواملی اند که آزادی رسانه ها در افغانستان را با خطر مواجه می سازد.
سازمان حمایت از رسانه های افغانستان "نی" در آخرین گزارش خویش بیان کرده است که سال 2014 خشن ترین سال برای خبرنگاران در افغانستان بوده و میزان حملات صورت گرفته برعلیه خبرنگاران در این سال حدود 64 فیصد نسبت به سال 2013 افزایش یافته است. حمایت های حکومت افغانستان و کشورهای دونر از دستاوردهای شکننده آزادی رسانه ها در افغانستان که از سال 2001 بدینسو نصیب این کشور گردیده است، در دوره پس از 2014 زمانیکه اکثریت نیروهای نظامی خارجی از افغانستان خارج شوند، از اهمیت زیادی برخوردار میباشد.
دیده بان حقوق بشر بیشتر از 30 مصاحبه را با خبرنگاران، سردبیران، ناشران و مدیر مسئولان روزنامه ها انجام داده است. در پاسخ به سوالات مطرح شده خبرنگاران افغان اظهار داشتند که آنان هنگام رویا روی با تهدیدات، ارعاب و خشونت اغلباً اقدام به خود- سانسوری میکنند. اکثر خبرنگاران از تهیه گزارش در مورد موضوعات حساسیت برانگیز – بشمول فساد اداری، غصب زمین، خشونت علیه زنان و موارد نقض حقوق بشر خود داری میکنند.
یک خبرنگار افغان در ولایت پکتیا که در رابطه با حمله ای صورت گرفته بر یکی از پایگاه های امنیتی افغان که منجر به کشته شدن دو افسر امنیتی گردید، گزارش تهیه کرده بود، چنین اظهار داشت:" والی در پیش تمام حاضرین به من گفت: چرا این حادثه را گزارش دادید؟ ... شما حق ندارید که در این مورد گزارش تهیه کنید. من شما را زندانی میکنم. زندگی شما برایم اهمیت ندارد." خبرنگار مزبور علاوه میکند که:" از زمان تهدید شدن من حدود 12 الی 13 ماه سپری شده است. حتی زمانیکه من به خانه میروم نیز میترسم."
خبرنگاران که در خارج از شهرهای عمده کشور فعالیت میکنند به طورخاص، نسبت به انتقام گیریهای افراد و گروه های زورمند آسیب پذیر میباشند. چون آنان بیشتر در معرض تهدید قرار دارند. طوریکه آنان فاقد حمایت های تامین شده توسط رسانه های کلانتر و حضور جامعه بین المللی میباشند. سنت گرایی فرهنگی و اجتماعی ولایات نیز به مشکلات گزارش دهی در مورد مسایل حساسیت برانگیز در خارج از پایتخت کمک کرده است.
درطول سال 2014، طالبان به طور صریح رسانه ها را مورد تهدید قرارداده است. این گروه در اعلامیه مورخ 13 دسامبر 2013 خویش اعلان نمود که آنعده از خبرنگاران که از "ارزشهای غربی" دفاع میکنند مورد حمله قرار خواهند گرفت. طالبان و سایر گروه های شورشی از رسانه ها به عنوان ابزار تبلیغاتی استفاده نموده و به شکل فعال به رسانه ها در کمپاین های تبلیغاتی شان بر علیه دولت تمسک جسته اند. گروه های شورشی در مواردی با استفاده از تهدید و خشونت، بر خبرنگاران فشار وارد نموده اند تا اعلامیه های شانرا نشر و از نشر گزارشهای حساسیت برانگیز نسبت به آنان خود داری کنند.
خبرنگاران زن در افغانستان با چالشهای خاصی مواجه هستند. آنان علاه بر تهدیدات که متوجه تمام خبرنگاران میباشند، باید با محدودیت های اجتماعی و فرهنگی ناشی از مسایل جنسیتی حاکم برمحیط کاری که منجر به محدودیت کاری شان در ساحات شهری و روستایی میگردد، نیز کنار بیایند. این مسئله میزان آسیب پذیر بودن خبرنگاران زن نسبت به تهدیدات وحملات - بشمول خشونت های جنسی را افزایش میدهد.
رئیس جمهور غنی در جریان کمپاین های انتخاباتی خویش وعده داد تا بر تمام اتهامات ناشی از انگیزه های سیاسی وبی اساس برعلیه خبرنگاران خط بطلان کشیده و این نوع اتهامات را بی اساس قلمداد نماید. رئیس جمهور وهمچنین رئیس اجرائیه اقای عبدالله عبدالله نیز وعده داد تا نسبت به ازادی بیان متعهد باقی مانده و از خبرنگاران در برابر حملات و تهدیدات حمایت نمایند.
دیده بان حقوق بشر ابراز داشت که غنی باید تمام حملات صورت گرفته برعلیه خبرنگاران و سازمانهای رسانه ای را به شکل آشکارا محکوم نموده و اطمینان دهد که تمام موارد حمله بر خبرنگاران فوراً تحت تحقیق و بررسی قرارگرفته و عاملین آن محاکمه و مجازات میگردند. فقدان میکانیزم موثر رسیدگی به شکابات و عدم رعایت قوانین و مقررات مربوط به رسانه های همگانی به عنوان یک مانع جدی در قبال آزادی رسانه ها برجای خود باقی است. حکومت جدید باید با خبرنگاران افغان، سازمانهای رسانه ای و گروپ های نظارت کننده برعملکرد رسانه ها یکجا کار نموده و میکانیزمی را برای خبرنگاران ایجاد کند تا آنان بتوانند تمام حملات صورت گرفته برعلیه ژورنالیستان را به مقامات ذیصلاح گزارش دهند.
آقای کاین اظهار داشت که:" تعدیل قوانین مربوطه جهت حصول اطمینان از اینکه خبرنگاران افغان بتوانند وظایف شان را به خوبی انجام دهند، یک امر حیاتی میباشد. ولی حکومت جدید افغانستان قبل ازاینکه خبرنگاران مطمین شوند که آنان میتوانند بدون کدام تهدید و خطر به وظایف شان بروند، باید مشکلات امنیتی را حل نماید."
