(لندن) – دیده‌بان حقوق بشر امروز گفت بنا به گفته ساکنان محلی، بعضی از حملات سپاه پاسداران انقلاب ایران به دفاتر احزاب اپوزیسیون ایران در اقلیم کردستان عراق در اواخر شهریور به شهرها و روستاهایی اصابت کرد که این احزاب در آنها فعالیتی نظامی نداشتند. طبق گزارش‌های رسانه‌ای این حملات سبب کشته‌شدن حداقل ۱۶ نفر، جراحت ده‌ها نفر، و آوارگی صدها خانواده شده‌اند.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران مسئولیت حملات به دفاتر احزاب اپوزیسیون ایرانی را پذیرفت و اهداف را «مقرهای تروریست‌ها» خواند. اما ساکنان و شاهدان عینی به دیده‌بان حقوق بشر گفتند که بعضی از حملات به شهرها و روستاهایی اصابت کرد که این احزاب اپوزیسیون در آنها در حال انجام فعالیت نظامی نبوده‌اند. دیده‌بان حقوق بشر نتوانست صحت‌سنجی کند که مکان‌های هدف گرفته‌شده در مناطق کوهستانی، مطابق با ادعای مقامات ایران، میزبان فعالیت‌های تمرینی نظامی احزاب اپوزیسیون هدف گرفته‌شده بوده‌اند یا خیر.
آدام کوگل، معاون مدیر بخش خاورمیانه دیده‌بان حقوق بشر، گفت «حملات نیروهای سپاه پاسداران انقلاب ایران به مناطق مسکونی اقلیم کردستان عراق بخشی از تاریخچه بلند حملات کشنده به غیرنظامیان، از جمله در جریان جنگ در سوریه است». وی اضافه کرد «کشورهایی که قصد دارند ایران را به خاطر سرکوب ظالمانه‌اش در روزهای اخیر مورد بازخواست قرار دهند باید همچنین ضمانت کنند که افراد مسئول برای قتل غیرتبعیض‌آمیز غیرنظامیان در خارج از کشور نیز مورد بازخواست قرار گیرند».
حملات علیه گروه‌های اپوزیسیون در اقلیم کردستان عراق با آغاز اعتراضات گسترده در ایران همزمان شد؛ این اعتراضات در ۱۶ سپتامبر در پی مرگ مهسا (ژینا) امینی در بازداشت «گشت ارشاد» ایران به خاطر پوشیدن حجاب «نامناسب» آغاز شدند. مقامات ایران پاسخ هفته‌ها اعتراضات را با خشونتی بی‌رحمانه، قتل، و مجروح کردن صدها معترض داده‌اند.
در ۲۴ سپتامبر پاسداران انقلاب دفاتر احزاب اپوزیسیون ایران در منطقه سیدکان در شمال شرقی شهر اربیل را هدف خمپاره قرار دادند. این حملات حزب دموکرات کردستان ایران(حدکا) و حزب کومله کردستان ایران را هدف گرفته بودند. این حملات تلفات جانی در پی نداشت. اما گزارش‌های رسانه‌ای حکایت از آن دارند که ساکنان عراقی و پناهندگان ایرانی از آن پس شش روستای مجاور را تخلیه کرده‌اند.
حزب دموکرات کردستان ایران در سال ۱۹۴۵ و حزب کومله در ۱۹۶۹، هر دو به عنوان احزابی سوسیال دموکرات تشکیل شدند. هر دو حزب پیش از این در درگیری‌های مسلحانه در ایران شرکت داشته‌اند، و طبق گزارش‌ها همچنان شاخه‌های مسلح خود را حفظ کرده‌اند.
نیروهای نظامی ایران در ۲۸ سپتامبر دوباره دفاتر حدکا و حزب کومله در شهر کویه استان اربیل و روستای زرگویزله در استان سلیمانیه را مورد هدف قرار دادند.
فواد خاکی بیگی، یک عضو حدکا، به دیده‌بان حقوق بشر گفت «ما حزبی سیاسی هستیم، نه گروهی نظامی». او اضافه کرد «[مقامات ایران] می‌خواهند حواس‌ها را از اعتراضات در ایران منحرف کنند، و برای این به بمباران غیرتبعیض‌آمیز مناطق جمعیت غیرنظامی در اقلیم کردستان عراق دست می‌زنند».
به گفته یونیسف، حملات در کویه به مدرسه‌ای در تأسیسات پناهجویان اصابت کرد و سبب جراحت دو نفر و کشته شدن یک زن باردار شد. دیده‌بان حقوق بشر هویت این زن، ریحانه (شیما) کنعانی، را تأیید کرد.
زانیار رحمانی، همسر کنعانی، که در دفاتر حدکا کار می‌کند که مورد حمله قرار گرفته‌اند گفت «خانه ما یک و نیم کیلومتر با مقر حزب فاصله دارد». او اضافه کرد «در کمپ پناهندگان [زندگی می‌کنیم]، بیشتر زنان و کودکان آنجا زندگی می‌کنند. جایی که من و همسرم زندگی می‌کنیم جای نظامی نیست، منطقه مسکونی برای غیرنظامی‌هاست».
همسر کنعانی گفت او در سی و ششمین هفته بارداری پسرشان بود که وانیار نام نهادند. پس از حمله، پزشکان بچه را به دنیا آوردند و سپس روی کنعانی دست به عمل جراحی زدند که دچار جراحت‌هایی در پشت سر و خونریزی داخلی شده بود، اما او در اثر جراحت‌هایش در گذشت. وانیار دچار آسیب مغزی شد و او هم درگذشت. رحمانی گفت «پسر من [قبل از حمله] سالم بود، تا آن موقع همه سونوگرافی‌ها نشان می‌داد که سالم است».
دیده‌بان حقوق بشر با یک مأمور پلیس عراقی مصاحبه کرد که در بیمارستان کویه کار می‌کند و ارتباطی با احزاب اپوزیسیون مورد هدف ندارد. او گفت «در ۲۸ سپتامبر من در بیمارستان مشغول کار بودم. دیدم که زنی باردار را آوردند که [در اثر حمله] مجروح شده بود. شنیدم که او بعد فوت کرد. بچه‌هایی مجروح‌شده، و چند نگهبان امنیتی که در مقر حزب کار می‌کردند را هم دیدم».
این مأمور پلیس گفت که دفاتر احزاب در منطقه‌ای مسکونی هستند که بسیاری از پناهندگان ایرانی در آن زندگی می‌کنند. این مأمور پلیس گفت «ما هرگز آنها را در حال فعالیت نظامی در مقرشان ندیده‌ایم چون در منطقه‌ای مسکونی واقع شده‌است». او اضافه کرد «من خبر دارم که آنها بعضی فعالیت‌های نظامی دارند، اما در کوه‌ها، نه در شهرها».
یک ساکن دیگر کویه که هیچ ارتباطی با احزاب سیاسی هدف گرفته‌شده ندارد به دیده‌بان حقوق بشر گفت دفاتر هدف گرفته‌شده صرفاً دفاتر سیاسی هستند و میزبان فعالیت‌های نظامی نیستند.
در استان سلیمانیه، موشک‌ها و پهپادهای ایرانی دفاتر سیاسی حزب کومله کردستان ایران، واقع‌شده در روستای زرگویزله را مورد هدف قرار دادند. محمد حاکمی، یک عضو کومله، گفت «دفترهای ما در منطقه مسکونی‌اند. ما هیچ فعالیت نظامی نداریم. ساکنان روستای همه پناهندگانی هستند که از ایران فرار کرده‌اند». او گفت که این حزب در دفتری که مورد هدف قرار گرفته است هیچ فعالیت نظامی اجرا نمی‌کند.
انور قبادی، عضو دیگر کومله، گفت «من در دفتر کومله در زرگویزله بودم که یک پهپاد درست پشت سرمان را زد». قبادی به دیده‌بان حقوق بشر گفت که او پناهنده هم هست و پس از آزارهای حقوق بشری مقامات ایرانی در سال ۲۰۱۰ کشور را ترک کرد. او گفت تمام افراد ساکن زرگویزله پناهنده هستند.
پس از این که پهپادی پشت دفتر آنها را هدف گرفت قبادی و دو همکارش از ساختمان فرار کردند. او گفت «یک دقیقه بعد یک موشک و یک پهپاد دیگر دفتر را زدند، و ترکش به پشت من خورد. همکارانم هم مجروح شدند و ساختمان نابود شد. هیچکس کشته نشد».
ایران پیش از دفاتر سیاسی احزاب اپوزیسیون ایرانی واقع در عراق را مورد حمله قرار داده است. در سپتامبر ۲۰۱۸ موشک‌های ایرانی به مقر دو حزب کردی ایرانی در کویه، حدکا و حزب دموکرات کردستان(حدک)، اصابت کرده و بنا به گزارش‌های رسانه‌های محلی در آن زمان سبب کشته‌شدن حداقل ۱۴ نفر شدند.
در ۸ ژانویه ۲۰۲۲ سپاه پاسداران پرواز شماره ۷۵۲ خطوط هوایی بین‌المللی اوکراین را با موشک ساقط کرد و تمام ۱۷۶ مسافر و خدمه پرواز را به قتل رساند. پس از چندین تکذیب اولیه، ستاد کل نیروهای مسلح ایران در ۱۱ ژانویه اعتراف کرد که سپاه پاسداران به «خطا» هواپیمای مسافربری را هدف گرفته است. پس از آن مقامات ایران دست به کمپین آزار و اذیت خانواده‌های افراد کشته‌شده در پرواز شماره ۷۵۲ زدند تا تلاش‌ها برای پاسخگویی را ناکام سازند. در ۶ آوریل ۲۰۲۱ مقامات ایران اعلام کردند که آنها برای ده نفر به خاطر نقششان در این اتفاق کیفرخواست صادر کرده‌اند اما به شکل عمومی هویت، درجه، یا اتهام‌ها علیه این افراد را منتشر نکرده‌اند. مقامات ایران هیچ تحقیق معتبر و شفافی درباره نقض‌های جدی نیروهای امنیتی به عمل نیاورده‌اند. تحقیقات جنایی دولت کانادا درباره ساقط کردن پرواز ۷۵۲ به این نتیجه رسید که «ایران از ارائه توضیحی معتبر برای چگونگی و چرایی ساقط کردن پرواز شماره ۷۵۲ به دست سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خودداری کرده است».
