Brussels, ngày 17 tháng Chín năm 2018
Kính gửi Đại diện Cấp cao Mogherini,
Đồng kính gửi Cao ủy Malmström,
Chúng tôi, những Nghị viên của Nghị viện Châu Âu ký tên dưới đây, viết công văn này đề nghị quý vị thúc đẩy nhằm đạt được những tiến bộ mạnh mẽ về hồ sơ nhân quyền của Việt Nam trước khi có thể diễn ra kỳ họp thông qua Thỏa thuận Thương mại Tự do EU – Việt Nam (EVFTA).
Sau cuộc gặp ngày 25 tháng Sáu với Bộ trưởng Bộ Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Trần Tuấn Anh, Cao ủy Thương mại Malmström đã nhấn mạnh cơ hội quan trọng của việc ký kết EVFTA đối với nền kinh tế của cả EU và Việt Nam, và đề cập rằng Việt Nam đã “có cam kết rõ ràng về việc tôn trọng nhân quyền và tuân thủ các công ước của Tổ chức Lao động Quốc tế ILO”; chúng tôi cũng đánh giá cao sự hiện diện của mối liên hệ rõ rệt giữa Thỏa thuận Hợp tác và Đối tác (PCA) với EVFTA, có thể dẫn tới khả năng áp dụng “các biện pháp thích hợp,” kể cả tạm dừng toàn bộ hay một phần thỏa thuận, nếu một bên không thực hiện được các nghĩa vụ về nhân quyền của mình.
Tuy nhiên, như Hạ viện Châu Âu đã liên tục nhấn mạnh – gần đây nhất là trong các nghị quyết khẩn cấp vào ngày 14 tháng Mười hai năm 2017 và ngày mồng 9 tháng Sáu năm 2016 – hồ sơ nhân quyền hiện tại của Việt Nam làm dấy lên các mối quan ngại nặng nề, và gây nghi ngờ nghiêm trọng về các cam kết tôn trọng nhân quyền do quốc gia này đưa ra: các điều luật lỏng lẻo về an ninh quốc gia đã và đang được áp dụng rộng rãi để đàn áp những người bất đồng ôn hòa và bỏ tù nhiều người bảo vệ nhân quyền, như đã được Văn phòng Cao ủy về Nhân quyền chỉ rõ; toàn bộ truyền thông trong nước đều do chính quyền sở hữu hoặc kiểm soát, mạng internet bị kiểm duyệt và các hành vi thể hiện bất đồng chính kiến trên mạng bị trừng phạt tùy tiện; từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam giành quyền vào năm 1954, chính quyền chưa bao giờ cho phép bầu cử tự do và công bằng; ngành tư pháp chịu sự kiểm soát chặt chẽ của nhà nước, cũng như các hoạt động của các nhóm tôn giáo và xã hội dân sự; và các công đoàn độc lập không được phép hoạt động.
Xét bối cảnh này, và căn cứ theo cam kết của EU về thúc đẩy nhân quyền trong chính sách đối ngoại (điều 3 Hiệp ước Liên minh Châu Âu - TEU), trong đó có chính sách thương mại, chúng tôi tin rằng điều thiết yếu là EU cần nêu cụ thể một loạt mốc thành tích nhân quyền mà Việt Nam phải đạt được trước khi EVFTA được trình lên Nghị viện Châu Âu để phê chuẩn. Cụ thể, Việt Nam cần:
- Hủy bỏ các điều 109, 116, 117, 118 và 331 trong Bộ luật Hình sự, và sửa đổi Bộ luật Hình sự cho phù hợp với Công ước Quốc tế về Các Quyền Dân sự và Chính trị (ICCPR); Hủy bỏ các điều 74 và 173 của Bộ luật Tố tụng Hình sự và cho phép tất cả những người bị tạm giam vì bất cứ cáo buộc vi phạm nào, bao gồm cả những vi phạm liên quan đến an ninh quốc gia, đều được lập tức tiếp xúc với nguồn trợ giúp pháp lý ngay khi bị bắt.
- Ngay lập tức phóng thích toàn bộ những người đang bị giam, giữ hay quản chế tại gia chỉ vì đã thi hành các quyền cơ bản của mình, trong đó có thể kể: nhà bất đồng chính kiến Phật giáo Thích Quảng Độ; các blogger Nguyễn Ngọc Như Quỳnh (Mẹ Nấm), Trần Thị Nga, Nguyễn Văn Hóa và Trần Huỳnh Duy Thức; các nhà hoạt động tôn giáo Ngô Hào và Phan Văn Thu; nhà hoạt động vì quyền lợi người lao động Hoàng Đức Bình; nhà vận động dân chủ Hồ Đức Hòa; nhà hoạt động dân chủ Trần Anh Kim và Nguyễn Trung Trực; nhà hoạt động vì quyền lợi đất đai Nguyễn Văn Túc; nhà hoạt động nhân quyền Lê Thanh Tùng; nhà hoạt động vì quyền lợi người lao động Trương Minh Đức; nhà vận động nhân quyền Mục sư Nguyễn Trung Tôn; nhà vận động nhân quyền Nguyễn Bắc Truyển; nhà hoạt động vì quyền lợi người lao động Nguyễn Hoàng Quốc Hùng; các nhà hoạt động vì môi trường Trần Thị Xuân và Lê Đình Lượng; nhà vận động dân chủ Nguyễn Đặng Minh Mẫn; và nhà hoạt động dân chủ và vì môi trường Nguyễn Viết Dũng.
- Sửa đổi bộ Luật An ninh Mạng cho phù hợp với các tiêu chuẩn nhân quyền quốc tế, trong đó có Công ước ICCPR mà Việt Nam đã tham gia từ năm 1982.
- Sửa đổi Luật Tín ngưỡng Tôn giáo cho phù hợp với Điều 18 của ICCPR, đặc biệt là hủy bỏ quy định đăng ký bắt buộc;
- Ngay lập tức công nhận các công đoàn độc lập;
- Phê chuẩn các Công ước ILO số 87 (Tự do Lập hội và Bảo vệ Quyền được lập hội), số 98 (Quyền Lập hội và Thương lượng Tập thể); và số 105 (Bãi bỏ Lao động Cưỡng ép).
- Ngừng thi hành và tuyên bố bãi bỏ án tử hình.
Trừ khi Việt Nam có nỗ lực đáng tin cậy nhằm giải quyết các vấn đề cấp bách về nhân quyền nói trên và thể hiện các tiến bộ cụ thể và cam kết tôn trọng mọi quyền con người trước khi Nghị viện bỏ phiếu, chúng tôi sẽ khó lòng phê chuẩn thỏa thuận nói trên.
Kính thư,
Yours sincerely,
1. Ramon Tremosa i Balcells ALDE
2. Eric Andrieu S&D
3. Marie Arena S&D
4. Petras Austrevicius ALDE
5. Izaskun Bilbao Barandiga ALDE
6. Klaus Buchner Greens
7. Wajid Khan S&D
8. Jude Kirton-Darling S&D
9. Mark Demesmaeker ECR
10. Jørn Dohrmann ECR
11. Pascal Durand Greens
12. Ana Gomes S&D
13. Heid Hautala Greens
14. Yannick Jadot Greens
15. Merja Kyllönen GUE/NGL
16. Ilhan Kyuchyuk ALDE
17. Barbara Lochbihler Greens
18. David Martin S&D
19. Marisa Matias GUE/NGL
20. Marlene Mizzi S&D
21. Javier Nart ALDE
22. Maria Noichl S&D
23. Soraya Post S&D
24. Molly Scott Cato Greens
25. Csaba Sogor EPP
26. Jordi Sole’ Greens
27. Helga Stevens ECR
28. Pavel Telička ALDE
29. Julie Ward S&D
30. António Marinho e Pinto, ALDE
31. José Inácio Faria, EPP
32. Mirja Vehkaperä, ALDE
