(Bruksela) Unia Europejska oraz jej 28 państw członkowskich muszą podjąć natychmiastowe działania zmierzające do rozwiązania kryzysu praw człowieka powstałego na skutek wieloletniej złej polityki migracyjnej i azylowej, wypowiedziała się.Zważywszy na kryzys humanitarny na wyspach greckich, dysfunkcjonalny system azylowy na Węgrzech, tysiące przybyszy wymagających ochrony oraz wiele przypadków śmiertelnych na granicach państw UE, konkretne kroki muszą zostać podjęte na szczycie UE 14 września 2015 r.
"Europa wykazuje szokujący brak woli politycznej oraz człowieczeństwa w walce o przezwyciężenie migracyjnego kryzysu uchodźców", wypowiedziała się Judith Sunderland, zastępca dyrektora HRW na Europę i Środkową Azję. "Czołowi politycy UE powinni kierować się naczelną zasadą ochrony życia oraz zagwarantować humanitarne traktowanie".
Human Rights Watch wzywa wszystkich unijnych decydentów przynajmniej do wspierania:
- Bezpieczniejszych i bardziej legalnych sposobów ubiegania się o azyl i statusu uchodźcy w UE (bez potrzeby podejmowania niebezpiecznej wędrówki z udziałem bezwzględnych przemytników). Wiąże się to ze znacznym zwiększeniem relokacji uchodźców z innych części świata oraz zwiększeniem możliwości łączenia rodzin. Obecne unijne propozycje relokacji 22 tys. osób są niewystarczające. Pomocnym rozwiązaniem byłoby zwiększenie wykorzystania wiz humanitarnych, umożliwiających podróż do UE na tymczasowy okres w celu ubiegania się o azyl.
- Reformy nieskutecznego unijnego systemu azylowego. Pomimo istnienia powszechnych zasad i standardów, istotne różnice występują miedzy państwami członkowskimi UE w zakresie warunków przyjmowania, wysokości wskaźnika przyznawania azylu oraz środków integracyjnych. Komisja Europejska powinna zwiększyć wysiłki zmierzające do monitorowania oraz egzekwowania standardów m.in. w drodze skutecznego postępowania w sprawach uchybień. Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu, Europejski Fundusz na rzecz Uchodźców oraz inne instytucje powinny wspierać państwa członkowskie nie w pełni przestrzegające standardów oraz kraje obserwujące napływ zdecydowanej większości imigrantów w celu zapewnienia należytych warunków przyjęcia, przyspieszonych procedur na przejrzystych zasadach oraz pełnego poszanowania praw migrantów oraz osób ubiegających się o azyl.
- Sprawnej akcji poszukiwawczej i ratunkowej na Morzu Śródziemnym. Wzmożone działania począwszy od maja 2015 r. przynoszą skutki. Wysiłki te powinny nabrać charakteru długoterminowego.
-
Stałego mechanizmu relokacji dzielącego liczbę osób ubiegających się o azyl między państwa członkowskie. Pomoże to przezwyciężyć zasadnicze niedociągnięcia prawne powstałe na podstawie Rozporządzenia Dublin, które nakłada obowiązek rozpatrzenia wniosku azylowego na pierwszy kraj członkowski, którego granica została przekroczona. Stanowi to niesprawiedliwe obciążenie dla krajów z zewnętrznymi granicami UE takimi jak Grecja, gdzie obecny napływ imigrantów oraz nieodpowiednia polityka zarządzania przyczyniły się do powstania kryzysu humanitarnego. Reforma ustaleń z Dublina jest niezbędna. Odpowiedzialność powinna zostać nałożona na podstawie kryterium możliwości przyjęcia oraz innych bardziej relewantnych kryteriów niż kryterium miejsca. Należy również wziąć pod uwagę indywidualne okoliczności każdego z ubiegających się o azyl.
- Opracowania listy "niebezpiecznych krajów", których obywatele z założenia potrzebują międzynarodowej ochrony. Wnioski mogłyby być następnie rozpatrywane w usprawnionej procedurze, która potencjalnie zmniejszy narastające zaległości systemie azylowym oraz przyczyni się do zharmonizowania polityki państw UE dotyczącej zagrożonych grup narodowych. W chwili obecnej UE koncentruje się na uzgodnieniu wspólnej listy ''bezpiecznych krajów'', co wiąże się z założeniem odmowy rozpatrzenia wniosków o przyznanie azylu dla obywateli tych państw.
Ministrowie spraw wewnętrznych państw UE zbiorą się w Brukseli 14 września 2015 r. na nadzwyczajnym posiedzeniu koncentrującym się na polityce powrotów, zwalczaniu siatki przemytników oraz na międzynarodowej współpracy. Prezydent Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker ma przedstawić pakiet wniosków komisji w swoim wystąpieniu 9 września dotyczącym stanu unii.
Media sugerują, że komisja wezwie kraje UE do rozlokowania 120 tys. ubiegających się o azyl we Włoszech, Grecji, Węgrzech celem odciążenia presji na zewnętrznych granicach UE. Jest to potrójnie większa liczba niż ustalona w lipcu, kiedy to propozycje obejmowały tylko Włochy i Grecję. Wówczas kraje UE zdeklarowały się przyjąć jedynie 32 256 osób, niższą liczbę od docelowych 40 tys. Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców wypowiedział się, że nawet 200 tys. osób może wymagać relokacji.
Komisja Europejska ma przedstawić propozycję stałego mechanizmu relokacji ubiegających się o azyl wśród państw UE w sytuacjach kryzysowych.
Mechanizmy szybko wprowadzone w życie, powinny przyczynić się do poprawy sytuacji tysięcy ubiegających się o azyl, twierdzi organizacja Human Rights Watch.
Według Międzynarodowej Organizacji ds. Migracji w tym roku ponad 350 tys. osób dotarło do UE drogą przez Morze Śródziemne. Ponad 2000 osób zmarło usiłując. Nieznana jest liczba ofiar śmiertelnych na terytoriach przygranicznych UE w 2015 r.
"UE marnuje zbyt dużo czasu na wewnętrzne niesnaski'', wypowiedziała się Sunderland. "Najwyższy czas, aby rządy państw UE wzięły cześć odpowiedzialności na siebie za setki tysięcy osób potrzebujących ochrony oraz zapisały się po właściwej stronie na kartach historii".
