ထရမ့်အုပ်ချုပ်ရေး၏ အဖျက်သဘောဆောင်သော လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ရဖျူးဂျီးဆိုင်ရာ မူဝါဒဆယ်ချက်

Asylum seekers wait for news on the CBP One appointments at El Chaparral crossing port in Tijuana, Baja California state, Mexico, on January 21, 2025. — မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ၊ ဘာဟာ ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၁၊ ၂၀၂၅ ရက်နေ့တွင် El Chaparral ဖြတ်ကျော်ဆိပ်ကမ်းတွင် CBP One ချိန်းဆိုထားသည့်သတင်းကို စောင့်မျှော်နေကြသည့် ခိုလှုံခွင့်တောင်းသူများ။ © 2025 Guillermo Arias/AFP via Getty Images

စစ်ဘေးနှင့် နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းခံရခြင်းဒဏ်များမှ ထွက်ပြေးလာသူများ ဘေးကင်းစေရန် ဆယ်စုနှစ်များစွာကတည်းက အကူအညီပေးလာသည့် အစီအစဥ်အချို့ကို ရပ်ဆိုင်းသွားစေသည့် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးမူဝါဒအသစ်များကို ထရမ့် အစိုးရအဖွဲ့မှ ခေါင်းနောက်စေလောက်သည်အထိ ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။

ခိုလှုံခွင့်တောင်းသူများ၊ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ၊ ရဖျူးဂျီးများ၊ ၎င်းတို့၏ မိသားစုများနှင့် အသိုင်းအဝိုင်းများမှာ အဆိုပါမူဝါဒများ၏ သက်ရောက်မှုကို တိုက်ရိုက်ခံစားကြရသည်။ သို့သော် ထိုသက်ရောက်မှုမှာ အမေရိကန်နိုင်ငံတစ်ခုတည်းတင်မဟုတ်ဘဲ ကမ္ဘာတဝန်း ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ထိရောက်သွားစေနိုင်သည်။ အမေရိကန်မှ ထိုကဲ့သို့ ဥပမာပြလိုက်သည့်အတွက်ကြောင့် အခြားနိုင်ငံများအနေနှင့်လည်း အသက်ဘေးအန္တရာယ်မှ ထွက်ပြေးလာသူများအား ကျောခိုင်းလာနိုင်သည်။

၁။ “ပြင်ပနိုင်ငံသားများ”၏ “ကျူးကျော်မှု” ကြေညာခြင်း၊ နယ်စပ် ပိတ်ခြင်းနှင့် အမေရိကန်နယ်မြေတွင် ခိုလှုံခွင့်တားမြစ်ခြင်း

အခြေခံကျသည့် သမ္မတအမိန့်မှာ “တရားမ၀င်သော ပြင်ပနိုင်ငံသား သန်းပေါင်းများစွာ” အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်လာကြောင်း ကြေငြာချက်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အမေရိကန်တောင်ပိုင်းနယ်နိမိတ်အတွက် သီးသန့်ထုတ်ပြန်သည့် နောက်ထပ်အမိန့်တစ်ခုမှာ “တောင်ပိုင်းနယ်စပ်ကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်မှုတွင် ပါဝင်သည့် ပြင်ပနိုင်ငံသားတစ်ယောက်မကျန် ရောက်ရှိနေမှုကို ဆိုင်းငံ့ထားသည်”။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် ရောက်ရှိနေသော ပြင်ပနိုင်ငံသားများအနေနှင့် ဆက်လက်နေထိုင်ရန် ခိုလှုံခွင့်လျှောက်ထားမည်ဆိုပါက ထိုအမိန့်မှ ခိုလှုံခွင့်လျှောက်ထားခြင်းကို အတိအလင်း တားမြစ်ထားသည်။ ထိုအမိန့်တွင် အများပြည်သူကျန်းမာရေးအတွက် အန္တရာယ်ဖြစ်စေမည့် မည်သူမဆို ဝင်ခွင့်ဆိုင်းငံ့ခံရမည်ဟု ပါရှိပြီး မည်သည့်အန္တရာယ်မျိုးဖြစ်သည်ကို အတိအကျ မဖော်ပြထားပါ။ အနောက်တောင်ဘက်နယ်စပ်တွင် တံတိုင်းတစ်ခု ဆောက်လုပ်ရန်လည်း ထိုအမိန့်တွင် ပြဌာန်းထားသည်။

၂။ မဖြစ်မနေ ထိန်းသိမ်းခြင်း

အခြားအမိန့်တစ်ရပ်တွင် “ဖယ်ဒရယ် သို့မဟုတ် ပြည်နယ်ဥပဒေအား ချိုးဖောက်သည်ဟု သံသယရှိသော ပြင်ပနိုင်ငံသားများကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှ ဖယ်ရှားသည့်အချိန်အထိ ဥပဒေအရ အမြင့်ဆုံးအတိုင်းအတာအထိ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားရန်” ထုတ်ပြန်ထားသည်။ ၂၀၀၄ တွင် US Immigration and Customs Enforcement’s (ICE) မှ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခြင်း အစားထိုး နည်းလမ်းများ ညွှန်ကြားချက် [Alternatives to Detention Program, ATDP] ကို စတင်ခဲ့သည်၊ အဆိုပါ စီမံချက်မှာ ကုန်ကျစရိတ်သက်သာပြီး ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားခြင်းမပြုဘဲ ကြီးကြပ်စောင့်ကြည့်နည်း ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၆ ပထမ ထရမ့်အစိုးရမှ အဆုံးသတ်ခဲ့သည့် ICE ၏ ညွှန်ကြားချက်များထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည့် Family Case Management Program သည် ICEမှ စစ်ဆေးမှုနှင့် တရားရုံးကြားနာမှုများနှင့်အညီ လိုက်နာသူ ၉၉ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိခဲ့သည်။

ထိန်းသိမ်းခြင်းကို တိုးမြှင့်လိုက်ခြင်းသည် ပုဂ္ဂလိကအကျဉ်းထောင်များအပါအဝင် ကန်ထရိုက်တာများ အကျိုးအမြတ်များ အလုံးအခဲရစေနိုင်သည်။

US Customs and Border Protection security agents guide people onboard a C-17 Globemaster III for a removal flight at Fort Bliss, Texas, January 23, 2025. — ဇန်နဝါရီ ၂၃၊ ၂၀၂၅၊ တက္ကဆပ်၊ Fort Bliss တွင် ဖယ်ရှားရေးလေယာဥ်ခရီးစဉ်အတွက် C-17 Globemaster III ပေါ်သို့ လိုက်ပါမည့် လူများကို ကူညီနေသည့် အမေရိကန် အကောက်ခွန်နှင့် နယ်စပ်ကာကွယ်ရေး လုံခြုံရေးအေးဂျင့်များ။ © 2025 Dept. of Defense photo by U.S. Army Sgt. 1st Class Nicholas J. De La Pena via Getty Images

မဖြစ်မနေ ချုပ်နှောင်ခြင်းသည် အလွန်အန္တရာယ်များသည်။ ၂၀၁၈ ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံ (UN) မှ အတည်ပြုချမှတ်ခဲ့သော လုံခြုံမှုရှိပြီး စနစ်တကျ ပုံမှန်ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှုဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာမူကြမ်းတွင် ရွှေ့ပြောင်းသူများအား ထိန်းသိမ်းခြင်းကို “နောက်ဆုံးနည်းလမ်းအဖြစ်သာ” အသုံးပြုသင့်ပြီး နိုင်ငံများအနေနှင့် “အခြားရွေးချယ်စရာနည်းလမ်းများကို ဦးစားပေးရှာဖွေသင့်သည်” ဟု ဖော်ပြထားသည်။

၃။ ပြည်နယ်နှင့် ဒေသဆိုင်ရာရဲတပ်ဖွဲ့ကို အကျယ်တဝင့် အခွင့်အာဏာပေးခြင်း။

အခြားအမိန့်စာတွင် “အမေရိကန်တွင် စုံစမ်းစစ်ဆေးခြင်း၊ ဖမ်းဆီးခြင်း သို့မဟုတ် ထိန်းသိမ်းခြင်းဆိုင်ရာ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးအရာရှိများ၏ လုပ်ငန်းဆောင်တာများကို လုပ်ဆောင်ရန် ပြည်နယ်နှင့် ဒေသဆိုင်ရာရဲတပ်ဖွဲ့များကို ဥပဒေခွင့်ပြုထားသလောက် အမြင့်ဆုံးအတိုင်းအတာအထိ တိုးချဲ့အသုံးပြုရန် တောင်းဆိုထားသည်။” တစ်ချိန်တည်းမှာပင် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးအဖွဲ့နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းမရှိသော “တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ ခိုလှုံရာ နေရာဒေသများ” ၏ တရားစီရင်ပိုင်ခွင့်အပေါ် ဖက်ဒရယ်ရန်ပုံငွေ ဖြတ်တောက်လိုက်သည်။ အမိမြေလုံခြုံရေးဌာန [Department of Homeland Security, DHS] သည် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး အေးဂျင့်များအား ဘုရားကျောင်းများ၊ ဗလီများ၊ ကျောင်းများနှင့် ဆေးရုံများကို ဝင်ရောက်စီးနင်းခြင်းမှ တားမြစ်ပိတ်ပင်ထားသည့် ဘိုင်ဒန်ခေတ် ပေါ်လစီကိုလည်း ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။

၄။ နေရပ်ပြန်ပို့ရန်၊ ထိန်းသိမ်းရန်နှင့် နယ်စပ်ပိတ်ဆို့ရန် အမေရိကန်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များကို အသုံးပြုခြင်း

ဥပဒေမဲ့ အစုလိုက်အပြုံလိုက် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှု အပါအဝင် ကျူးကျော်မှုများကို တွန်းလှန်ခြင်းဖြင့် အမေရိကန်၏ အချုပ်အခြာအာဏာ၊ နယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှုနှင့် လုံခြုံရေးကို ထိန်းသိမ်းရန် အမေရိကန်စစ်တပ်အား “နယ်စပ်ပိတ်ဆို့ရန်” အမိန့်ပေးထားသည်။ ကျူးဘားနိုင်ငံ၊ ဂွာတာနာမိုရှိ အမေရိကန်ရေတပ်အခြေစိုက်စခန်းကို ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများအား ဖမ်းဆီးရန် အသုံးပြုနေပြီး အမေရိကန်စစ်တပ် လေယာဥ်များကို ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများအား နေရပ်ပြန်ပို့ရာတွင် အသုံးပြုလျက်ရှိသည်။

အမေရိကန် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များမှာ အမေရိကန်အနောက်တောင်ပိုင်းနယ်စပ်တွင် နေရာယူထားပြီး သူတို့၏ စစ်ဆင်ရေး စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများ [terms of engagement] တွင် “အင်အားအသုံးပြုမှု မူဝါဒများမှာ DHS မှ အရာရှိများနှင့် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ဝင်များ၏ လုံခြုံရေးနှင့် အန္တရာယ်ကင်းရေးကို ဦးစားပေးသည်” ဟု ဖော်ပြထားသည်။ အထူးသဖြင့် “အမေရိကန်၏ အချုပ်အခြာအာဏာ တိုက်ခိုက်ခံနေရသည်" ဟု သမ္မတမှ တပြိုင်နက်တည်း ကြေငြာလိုက်ခြင်းမှာ အမေရိကန် နယ်ခြားစောင့်တပ်များနှင့် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ဝန်ထမ်းများအား လက်နက်သုံးရန် အားပေးလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။

၅။ အမြန်ဖယ်ရှားခြင်း [expedited removal] လုပ်ငန်းစဉ်ကို နိုင်ငံတဝှမ်းတွင် တိုးချဲ့လုပ်ဆောင်နေ။

ဖမ်းဆီးမခံရမီ အမေရိကန်တွင် နှစ်နှစ်ဆက်တိုက် အဆက်မပြတ်နေထိုင်ခဲ့ကြောင်း သက်သေမပြနိုင်ပါက နိုင်ငံတွင်း မည်သည့်နေရာတွင်မဆို ဖမ်းဆီးခံထားရသည့် နိုင်ငံသားမဟုတ်သူများကိုပါ ထည့်သွင်းရန် ဇန်နဝါရီ ၂၁ ရက်နေ့ကတည်းက အမြန်ဖယ်ရှားမှုလုပ်ငန်းစဉ်ကို တိုးချဲ့လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး တရားသူကြီးရှေ့မှောက်တွင် တရားရုံးကြားနာခြင်းမရှိဘဲ မမှန်မကန်မှတ်တမ်းတင်ထားသောလူများကို အကျဉ်းချုံးဖယ်ရှားရန် အောက်ခြေအဆင့် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးအရာရှိများအား ခွင့်ပြုရာတွင် အမြန်ဖယ်ရှားခြင်းလုပ်ငန်းစဥ်ကို မူလက အသုံးပြုခဲ့သည်။ သို့သော် အချိန်လာသည်နှင့်အမျှ နိုင်ငံအတွင်းဝင်ရောက်လာချိန်နှင့် နယ်စပ်အကွာအဝေး သတ်မှတ်ချက်များ ကျယ်ပြန့်လာသည်။

ဇန်နဝါရီ ၂၃ တွင် ယာယီ DHS အတွင်းရေးမှူးမှ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး အရာရှိများအား ညွှန်ကြားစာတစ်စောင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ရာ “(၁) အမြန်ဖယ်ရှားခြင်း လိုအပ်ချက်များနှင့် ပြည့်စုံသော်လည်း ပုံမှန်နေရပ်ပြန်ပို့ခြင်းဆိုင်ရာ တရားစွဲဆိုမှုအဆင့်တွင် ရှိနေသူများ (၂) ရပ်ဆိုင်းလိုက်ပြီဖြစ်သော ယာယီနေထိုင်ခွင့်အစီအစဥ်များ [parole programs] ဖြင့် ရောက်ရှိနေသူများ၏ အခြေအနေကို သုံးသပ်နေပြီး ထိုလူများကို အမြန်ဖယ်ရှားခြင်း သို့မဟုတ် ပုံမှန်နေရပ်ပြန်ပို့ခြင်း လုပ်ငန်းစဥ်တွင် ထည့်သွင်းရန် စဥ်းစားသုံးသပ်နေကြောင်း ပါရှိသည်။

ထိုကဲ့သို့ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ချဲ့ထွင်မှုမှာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအတွင်းတွင် နေထိုင်လာသည့် ရွှေ့ပြောင်းအခြေချသူများ၏ တရားဝင်အခွင့်အရေးများကို ဆွဲယူလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ယခင်က အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် ကြာရှည်စွာနေပြီး နယ်စပ်နှင့် ပိုဝေးလေလေ တရားဝင်အကာအကွယ်များ ပိုရလေလေ ဖြစ်သည်။

၆။ ယာယီနေထိုင်ခွင့် [Parole]၊ ယာယီ အစောင့်အရှောက်ခံ အခြေအနေ [Temporary Protected Status] နှင့် လုံခြုံသော နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ကူးသန်းသွားလာခွင့် ပရိုဂရမ်များ [Safe Mobility Programs] ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခြင်း။

ယာယီနေထိုင်ခွင့်ကြောင့် အာဖဂန်နစ္စတန်တွင် တာလီဘန်များ သိမ်းပိုက်မှုနှင့် ယူကရိန်းကို ရုရှားကျူးကျော်မှု ကဲ့သို့သော လတ်တလော ရဖျူးဂျီးအရေးပေါ်အခြေအနေများအတွက် ပံ့ပိုးကူညီမှုလိုအပ်သူများကို လုံခြုံပြီး တရားဝင်ဖြစ်သော ပြည်ဝင်ခွင့်များ ပေးအပ်ခြင်းဖြင့် တရားမဝင် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်မှု အရေအတွက်ကို အောင်မြင်စွာ လျှော့ချနိုင်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၃ ဒီဇင်ဘာလနှင့် ၂၀၂၄ သြဂုတ်လကြားတွင် ယာယီနေထိုင်ခွင့် ရခွင့်ရှိသော နိုင်ငံလေးနိုင်ငံ ဖြစ်သည့် ကျူးဘား၊ ဟေတီ၊ နီကာရာဂွာနှင့် ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံတို့မှ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်သူများ နယ်ခြားစောင့်တပ်များနှင့် ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပြီး ဖမ်းဆီးခြင်းခံရသူဦးရေမှာ ၉၉၊ ၉၈၊ ၉၇ နှင့် ၉၆ ရာခိုင်နှုန်း အသီးသီး ကျဆင်းသွားသည်။

သို့သော် သမ္မတအမိန့်အရ ကျူးဘား၊ ဟေတီ၊ နီကာရာဂွာနှင့် ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံသားများအတွက် ယာယီနေထိုင်ခွင့် အစီအစဉ်များကို ရပ်ဆိုင်းထားသည်။ DHS သည် လွန်ခဲ့သည့် နှစ်နှစ်အတွင်း အဆိုပါ ယာယီနေထိုင်ခွင့် အစီအစဉ်များဖြင့် လွန်ခဲ့သည့် နှစ်နှစ်အတွင်း ဝင်ရောက်လာသူများကို အမြန်ဖယ်ရှားခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်ဖြင့် ပြန်ပို့မည် ဖြစ်သည်။

ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံသား ၃၀၀,၀၀၀ ကျော်အတွက် ယာယီ အစောင့်အရှောက်ခံ အခြေအနေ (TPS) သက်တမ်းတိုးမှုကိုလည်း ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး ထိုသူများ ထွက်ပြေးလာသည့် အန္တရာယ်တွင်းထဲသို့ ပြန်လည်တွန်းပို့ခံရမည့် အန္တရာယ်ရှိနေသည်။

A group of migrants wait after learning that their appointments to apply for asylum in the US have been canceled. — သမ္မတထရမ့်မှ ကနဦးလုပ်ဆောင်ချက်အဖြစ် CBP One ဟုခေါ်သော အမေရိကန်တွင် ခိုလှုံခွင့်လျှောက်ထားရန် ကြိုတင်ချိန်းဆိုမှုများနှင့် ရက်ချိန်းများပြုလုပ်ရာတွင် အသုံးပြုသည့်အက်ပ်အား ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်၊ ၂၀၂၅ တွင် ပိတ်ပစ်လိုက်သောကြောင့် ချိန်းဆိုမှုများလည်း ပျက်သွားကြောင်း သိရှိရပြီးနောက် စောင့်ဆိုင်းနေသော ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့။ © 2025 Felix Marquez/picture alliance/dpa via AP Photo

ယာယီ အစောင့်အရှောက်ခံ အခြေအနေ (TPS) နှင့် ပတ်သက်ပြီး ထုတ်ပြန်သော အမိန့်တစ်ခုတွင် “အတိုင်းအတာ ကန့်သတ်ထားပြီး လိုအပ်သလောက်သာ အသုံးပြုသင့်သည်” ဟု ပါရှိရာ

အခြားအရည်အချင်းမီသော ကင်မရွန်း၊ ဆိုမာလီယာ၊ တောင်ဆူဒန်၊ အာဖဂန်နစ္စတန်၊ မြန်မာ၊ နီပေါ၊ ဆီးရီးယား၊ ယီမင်၊ အယ်လ်ဆာဗေးဒေါ၊ ဟွန်ဒူးရပ်စ်၊ နီကာရာဂွာနှင့် ယူကရိန်းနိုင်ငံသားများအတွက် TPS သက်တမ်းတိုးခွင့်မှာ မသေချာတော့ပေ။

အနောက်တောင်နယ်စပ်တစ်လျှောက်ရှိ ဆိပ်ကမ်းများတွင် ပြည်တွင်းဝင်ရောက်ရန် ချိန်းဆိုမှုများပြုလုပ်ရာတွင် အသုံးပြုသည့် “CBP One” အပလီကေးရှင်း အသုံးပြုခြင်းအား ရပ်ဆိုင်းရန်နှင့် ကိုလံဘီယာ၊ ကော်စတာရီကာ၊ အီကွေဒေါနှင့် ဂွါတီမာလာရှိ “လုံခြုံသော နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ကူးသန်းသွားလာခွင့် ရုံးများ” ကို ပိတ်ပစ်ရန် ထရမ့်မှ အမိန့်ပေးခဲ့သည်။

၇။ ရဖျူးဂျီးအားလုံးပြန်လည်နေရာချထားရေး (အာဖရိကာနာများ [Afrikaners] မှလွဲ၍ ) အကန့်အသတ်မရှိ ရပ်ဆိုင်းခြင်း

ရဖျူးဂျီးများကို လက်ခံခြင်းသည် အမေရိကန်၏ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားကို “ထိခိုက်စေသည်” ဟု သမ္မတအမိန့်တစ်ခုတွင် အတိအလင်း ဆိုထားသည်။

ကမ္ဘောဒီးယား၊ ဒါဖာ၊ ဘော့စနီးယားနှင့် မြန်မာနိုင်ငံများမှ အရေးပေါ်အခြေအနေများကြောင့် ထွက်ပြေးလာသည့် ရဖျူးဂျီးအချို့အပြင် အမေရိကန် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များကို ကူညီပေးမှုကြောင့် အမိနိုင်ငံမှ ထွက်ပြေးလာရသည့် အာဖဂန်နှင့် အီရတ်စကားပြန်များကဲ့သို့ ရဖျူးဂျီးများကို ကယ်တင်ရန် ဗီယက်နမ်စစ်ခေတ်ကတည်းက ရှိနေသည့် အမေရိကန်ခိုလှုံခွင့်အစီအစဉ်ကို အကန့်အသတ်မရှိ ဆိုင်းငံလိုက်သည်။ ဘိုင်ဒန် အုပ်ချုပ်မှုနောက်ဆုံးနှစ် (ဘဏ္ဍာနှစ် ၂၄) တွင် အမေရိကန်မှ ရဖျူးဂျီး ၁၀၀,၀၀၀ ကို လက်ခံခဲ့သည်။

နောက်ပိုင်းတွင် တောင်အာဖရိကမှ အာဖရိကာနာလူဖြူများ [white Afrikaners] ကို ခြွင်းချက်ထားရန် သမ္မတထရမ့်မှ အမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

၈။ နယ်စပ်ထိန်းချုပ်မှုများနှင့် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ခြင်းဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲမှုကို ပြင်ပနိုင်ငံများသို့ လွှဲပြောင်းခြင်း [externalization]

ပထမအကြိမ် ထရမ့်အစိုးရမှ “ဖြစ်နိုင်သမျှ အမြန်ဆုံး လက်တွေ့အကောင်အထည်ဖော်ရန်” မက္ကဆီကိုတွင် နေရေးအစီအစဉ် (ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ခြင်းကာကွယ်ရေး သံခင်းတမန်ခင်း) ကို ပြန်လည်စတင်ရန် ထုတ်ပြန်ချက်တစ်ခုတွင် တောင်းဆိုထားသည်။ အမေရိကန်မှ တောင်းဆိုချက်များကို လုပ်ဆောင်နေစဉ် ခိုလှုံခွင့်တောင်းခံသူများကို မက္ကဆီကိုတွင် စောင့်ဆိုင်းခိုင်းရန် အဆိုပါ မူဝါဒကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ ထိုသို့ စောင့်ဆိုင်းနေရချိန်တွင် အများစုမှာ အမြတ်ထုတ်ခံရခြင်း ခံခဲ့ရသည်။

အမိန့်ထုတ်ပြန်ချက်တွင် အမေရိကန်ဥပဒေတွင် ပါရှိသော “လုံခြုံသော တတိယနိုင်ငံ” ပြဋ္ဌာန်းချက်ကို ကိုးကားပြီး “နောက်ထပ် နိုင်ငံတကာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် သဘောတူညီချက်များ” ကို တောင်းဆိုထားသည်။ ထိုပြဋ္ဌာန်းချက်ကို အယ်လ်ဆာဗေးဒေါ၊ ဂွာတီမာလာနှင့် ဟွန်ဒူးရပ်စ်တို့နှင့် သဘောတူညီချက်များပြုလုပ်ရန် ပထမဆုံး ထရမ့်အစိုးရမှ အသုံးပြုခဲ့ပြီး အမေရိကန်အနေနှင့် အဆိုပါနိုင်ငံသားများအား ထိုနိုင်ငံသုံးနိုင်ငံမှ မည်သည့်နိုင်ငံသို့မဆို ပြန်ပို့ပိုင်ခွင့်ရှိသည်။ ယခုတွင် အမေရိကန်မှ အာဖဂန်နစ္စတန်၊ တရုတ်၊ ပါကစ္စတန်နှင့် ဥဇဘက်ကစ္စတန်မှ နိုင်ငံသားများကို ၄င်းတို့၏ မွေးရပ်နိုင်ငံ သို့မဟုတ် အခြားနေရာသို့ ထပ်မံမပို့မီ ကော်စတာရီကာနှင့် ဒါရီယန် (ပနားမား)သို့ ပို့ကာ ပို့ဆောင်စရိတ်များကို အမေရိကန်အစိုးရမှ ပေးဆောင်နေသည်။

၉။ အထောက်အထားမဲ့မိဘများ၏ သားသမီးများအတွက် မွေးရာပါနိုင်ငံသား ဖြစ်ခွင့် အဆုံးသတ်ခြင်း။

မိဘတစ်ဦးသည် အမေရိကန် နိုင်ငံသား သို့မဟုတ် အမြဲတမ်းနေထိုင်ခွင့် မရှိပါက အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် မွေးဖွားသည့် ကလေးတိုင်း မွေးရာပါနိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့်ကို အဆုံးသတ်ရန် အမိန့်စာတွင် ဖော်ပြထားသည်။ အဆိုပါအမိန့်ကို ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့်မညီဟု အငြင်းပွားလျက်ရှိသည်။ ထိုကလေးများမှာ မိမိတို့မွေးရပ်မြေမှ နှင်ထုတ်ခံရမည်နှင့် ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု၊ အာဟာရထောက်ပံ့မှုအစီအစဉ်များနှင့် ကျောင်းစာရင်းသွင်းရာတွင် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည့် ဖက်ဒရယ် ကိုယ်ပိုင်အထောက်အထားများ မရရှိမည်ကို ကြောက်ရွံ့ထိန့်လန့်ရင်း နေနေကြရသည်။ အချို့သောကလေးများမှာ အမှန်တကယ် နိုင်ငံမဲ့များ ဖြစ်လာနိုင်သည်။

Tawatchai Yingtaweesak, a hospital director, speaks to a refugee from Myanmar who suffers from epilepsy and was transferred to Tha Song Yang Hospital following a halt in US foreign aid that led to the closure of health services inside Mae La refugee camp nearby on the Thai-Myanmar border, at Tha Song Yang district, Tak Province, February 4, 2025. — အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးအကူအညီများ ဖြတ်တောက်ခြင်းကြောင့် ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်၊ တာဆောင်ယန်နယ်၊ တာ့ခ်ခရိုင် မယ်လရဖျူးဂျီးစခန်းအနီးတဝိုက်တွင် ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုများ ရပ်ဆိုင်းသွားပြီးနောက် အတက်ရောဂါ ခံစားနေရသည့် မြန်မာနိုင်ငံမှ ရဖျူးဂျီးတစ်ဦးကို ဖေဖော်ဝါရီ ၄ ရက်၊ ၂၀၂၅ တွင် တာဆောင်ယန်ဆေးရုံသို့ တင်ခဲ့ရကြောင်း ဆေးရုံဒါရိုက်တာ Tawatchai Yingtaweesak က ပြောသည်။ © 2025 Athit Perawongmetha/Reuters

၁၀။ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအကူအညီနှင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများကို ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း ဆိုင်းငံ့ခြင်း။

အမေရိကန်သည် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအကူအညီနှင့် ရဖျူးဂျီးများ ပြန်လည်နေရာချထားရေးတွင် ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ကာလကြာရှည်စွာ ရပ်တည်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာဖိုရမ်များတွင် ရဖျူးဂျီးများနှင့် နေရပ်စွန့်ခွာသူများအား ပံ့ပိုးကူညီမှုများ တိုးမြှင့်ပေးရန်၊ ရဖျူးဂျီးအခွင့်အရေးဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများကို လေးစားလိုက်နာရန်နှင့် အရေးပေါ်အခြေအနေများကြောင့် ရဖျူးဂျီးများ ခိုလှုံလာသည့် ရှေ့တန်းနိုင်ငံများအနေနှင့် လက်ခံရန် ရုန်းကန်နေရချိန် သို့မဟုတ် အန္တရာယ်ရှိသည့် နိုင်ငံများသို့ ပြန်ပို့ရန် ဆုံးဖြတ်ရခက်နေချိန်မှာတောင် ရဖျူးဂျီးများကို ဦးစားပေးလက်ခံရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ကုလသမဂ္ဂ ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် လုပ်ငန်းများဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (UNRWA)နှင့် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) အပါအဝင် ရဖျူးဂျီးများကိုကာကွယ်ပေးသည့် ဘက်စုံအဖွဲ့အစည်းများအတွက် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှ ဘဏ္ဍာရေးနှင့် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပံ့ပိုးမှုများကို သိသိသာသာ ဖြတ်တောက်လျက်ရှိသည်။ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနနှင့် နိုင်ငံတကာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အေဂျင်စီ (USAID) မှ စီမံကွပ်ကဲသည့် လူသားချင်းစာနာမှုနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆိုင်ရာ အကူအညီများကို ရက် ၉၀ ကြာ ဆိုင်းငံ့ထားသည့် အမိန့်သည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ သန်းနှင့်ချီသော လူများ၏ ကျန်းမာရေး၊ ဘေးကင်းရေးနှင့် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှုကို ချက်ချင်း ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။ “အသက်ကယ်ဆယ်ရေး လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီ” အချို့ကို ဇန်နဝါရီ ၂၈ ရက်တွင် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဌာနမှ ခွင့်ပြုခဲ့သော်လည်း အသက်ကယ်ဆယ်ရန် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော အကူအညီပေးရေးအစီအစဉ်များစွာကို ရပ်တန့်ထားဆဲဖြစ်သည်။