(ញូវយក)- ការហ្វឹកហ្វឺនរបស់ ស.រ.អ.ឲ្យដល់កម្លាំងប្រដាប់អាវុធដែលរំលោភបំពាននៃប្រទេសកម្ពុជា[2] អាចត្រូវបានយកទៅប្រើប្រាសមិនត្រឹមត្រូវយ៉ាងងាយ ប្រឆាំងអ្នកយោបាយប្រឆាំង និងសហជីពកម្មករ និងអាចរំលោភច្បាប់ ស.រ.អ. ។ ការគាំទ្រខាងកងទ័ពរបស់ ស.រ.អ. គឺជាក់ស្តែងក្នុងឯកសារសាធារណៈផ្លូវការ និងបានដាក់[3]ក្នុងបណ្តាញសង្គមផ្ទាល់ខ្លួនហ្វេសប៊ុកក្នុងលំហាត់ប្រចាំឆ្នាំ “ឆ្មាំអង្គរ” ដឹកនាំធ្វើពីថ្ងៃទី ២១ ដល់ ៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០១៤ ។
“ជាការគួរឲ្យរន្ធត់ដែលកងទ័ព ស.រ.អ. បានផ្តល់ការហ្វឹកហ្វឺនដល់ទាហានប្រដាប់អាវុធឲ្យធាក់ទម្លាយទ្វារក្នុងពេលដ៏ខ្លី បន្ទាប់ពីកម្លាំងប្រដាប់អាវុធកម្ពុជាសម្លាប់កម្មករតវ៉ាក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ” លោក ប្រាដ អាដាំ[4] នាយកផ្នែកអាស៊ីនៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទិ្ធមនុស្ស បាននិយាយ ។ “នៅពេល ‛សត្រូវ′ ស.រ.អ. កំពុងហ្វឹកហ្វឺនប្រទេសកម្ពុជាដើម្បីការពារប្រឆាំងដោយមិនប្រកាស កម្លាំងទាំងនេះក្នុងពេលថ្មីៗនេះគ្រាន់ តែត្រូវបានប្រើប្រឆាំងពួកអ្នកតវ៉ាប្រឆាំង និងកូដកម្មកម្មកររោងចក្រ ប៉ុណ្ណោះ” ។
កម្លាំងកងទ័ព ស.រ.អ. បានផ្តល់ការហ្វឹកហ្វឺន ដែលនឹងជួយដល់កងទ័ពកម្ពុជាក្នុងការបង្ក្រាបរបស់ រដ្ឋាភិបាល ទៅលើក្រុមនយោបាយប្រឆាំង និងសកម្មជនសង្គមស៊ីវិល អង្គការឃ្លាំមើលសិទិ្ធមនុស្សបាននិយាយ ។ ទាំងនេះរួមមាន ការពង្រីកការសំរុះសំរួលខាងកងទ័ព និងនគរបាល ជាមួយអាជ្ញាធរកម្ពុជាថ្នាក់មូលដ្ឋាន និងការហ្វឹនហ្វឺនស្ថានភាពប្រមូលផ្តុំលើ “បច្ចេកទេសសន្តិសុខក្នុងបរិស្ថានទីក្រុង” ។ ខ្សែវីដេអូកងទ័ពកម្ពុជាថតអំពីការរឹបអូសយកអាគារមួយ បង្ហាញពីកងទ័ពសម្រុកទៅមុខបំពាក់ដោយកាំភ្លើងវាយសម្រុក និងធាក់ទ្វារក្នុងការស្រម័យដើម្បីចូលទៅក្នុងអាគារ នៅពេលដែលនាយកងទ័ព ស.រ.អ. ត្រួតមើលលំហាត់នេះ ។ រូបថតមួយសន្លឹកស្តីពីឆ្មាំអង្គរផ្លូវការក្នុងទំព័រហ្វសប៊ុក ក្រោមចំណងជើង “បច្ចេក ទេសស្វែងរករថយន្តក្នុងបរិស្ថានទីក្រុង” បង្ហាញឲ្យឃើញ[5]ទាហានខ្មែរម្នាក់បញ្ឈប់រថយន្តមួយគ្រឿងដោយឈរនៅចំពីមុខរថយន្តនោះ ដោយកាន់កាំភ្លើងប្រយុទ្ធក្នុងបំណងបាញ់ផ្លិតកញ្ចក់រថយន្តនោះ ។
ទាំងនេះ និងការហាត់ហ្វឹកហ្វឺនដទែទៀត[6]អាចរំលោភដល់ការទាមទារសម្រាប់ការផ្តល់ហិរញ្ញប្ប ទានរបស់សភា ស.រ.អ. សម្រាប់ការហ្វឹកហ្វឺនកងទ័ព និងរូបភាពដទែទៀតនៃជំនួយការខាងសន្តិសុខ ដែលហាមឃាត់ជាក់លាក់ការផ្តល់ជាជំនួយការដល់ប្រទេសកម្ពុជា លើកលែងតែក្នុងវិស័យមានកំហិតព្រំដែននៃ “សុខភាពទូទៅ សន្តិសុខស្បៀងអាហារ កម្មវិធីដោះមីនមនុស្សធ៌ម ការហ្វឹកហ្វឺនសិទិ្ធមនុស្សដល់កងយោធពលខេមរភូនិន្ទកម្ពុជា ឬដើម្បីធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងសមត្ថភាពសន្តិសុខផ្លូវសមុទ្រ” ។ រូបភាពវីដេអូ បង្ហាញអំពីការអនុវត្តផែនការសម្រាប់អ្វីដែលហាក់ដូចជាប្រយុទ្ធជាមួយភ្នំ នៅពេលដែលវាកំពុងស្ថិតក្នុងទំព័រហ្វេសប៊ុកនៅឡើយ ព៌ណនានូវអ្វីដែលហាក់ដូចជាសេណារីយ៉ូបដិកុប្បនាប្រឆាំងរបស់អ្នកដីរាប ។ សភា ស.រ.អ. បានបង្ខំដាក់កំហិត ពីព្រោះការកត់ត្រាសិទិ្ធដ៏ល្បីល្បាញរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ។ របាយការណ៍របស់សភាមួយ ភ្ជាប់ជាមួយច្បាប់ បាននិយាយថាជំនួយនោះត្រូវបានដាក់កំហិត ពីព្រោះ “សេចក្តីព្រួយបារម្ភនឹងសភាពការណ៍នយោបាយក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងការខ្វះសុច្ឆន្ទៈនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិ- បាលកម្ពុជាដើម្បីជំរុញលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សិទិ្ធមនុស្ស និងនីតិរដ្ឋ ។
ការហ្វឹកហ្វឺនក្នុងពេល ឆ្មាំអង្គរ ឆ្នាំ ២០១៤ ក៏ហាក់ដូចជាផ្ទុយនឹងនយោបាយជំនួយខាងសន្តិសុខរបស់រដ្ឋបាលអូបាម៉ា អង្គការឃ្លាំមើលសិទិ្ធមនុស្ស បាននិយាយ ។ សេចក្តីណែនាំដល់នគរបាលរបស់ប្រធានាធិបតីនៅសេតវិមាន[7] ថ្ងៃទី១៣ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០១៣ បានចែងថាគោលបំណងមួយក្នុងចំណោម “គោលបណងបួន” នៃជំនួយផ្នែកសន្តិសុខរបស់ ស.រ.អ. គឺដើម្បី “លើកតម្កើងតម្លៃសកល ដូចជាអភិបាលកិច្ចល្អ ធ្វេសប្រហែសនូវតម្លាភាពនិងគណនេយ្យភាពរបស់កម្លាំងសន្តិសុខ នីតិរដ្ឋ តម្លាភាព ការផ្តល់យុត្តិធ៌មដោយត្រឹមត្រូវនិងមានប្រសិទ្ធភាព និងការគោរពសិទិ្ធមនុស្ស” ។
កងកម្លាំងរបស់ ស.រ.អ. ផ្តល់ការហ្វឹកហ្វឺនកងទ័ពផ្ទាល់ដល់កម្លាំងសន្តិសុខ ដែលបានបញ្ចេញកម្លាំងស្រំដែលៗ ដើម្បីបង្ក្រាបការសំដែងមតិដោយសន្តិវិធី និងបានចូលរួមក្នុងការរំលោភសិទិ្ធមនុស្ស គឺស្របទៅនឹងគោលនយោបាយនោះ អង្គការឃ្លាំមើលសិទិ្ធមនុស្សបាននិយាយ ។
“សភាបានចែងយ៉ាងច្បាស់ក្នុងច្បាប់ថវិការចុងក្រោរបស់ខ្លួន ថាគេមិនចង់ឲ្យមានការហ្វឹកហ្វឺនដូចនេះសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាទេ” លោក អាដាំ បាននិយាយ ។ “វិមានបញ្ចកោណត្រូវការឲ្យពន្យល់ថាហេតុអ្វីបានវាត្រូវសភារារាំង និងធានាថាវាមិនត្រូវកើតឡើងជាថ្មីទៀតទេ” ។
ការហ្វឹកហ្វឺន ឆ្មាំអង្គរ
ការថ្វឹកហ្វឺនប្រចាំឆ្នាំ “ឆ្មាំអង្គរ” ដែលបានចាប់ផ្តើមក្នុងឆ្នាំ ២០១០ បានក្លាយទៅជា “ព្រឹត្តិការណ៍សហប្រតិបត្តិការសន្តិសុខនៃក្បាលថ្មប៉ាស៊ីហ្វិក នៃកងទ័ព ស.រ.អ.ជាមួយប្រទេសកម្ពុជា[8]” ។ ការហ្វឹកហ្វឺននេះជាការបន្ថែមទៅលើជំនួយជាប្រចាំរបស់ ស.រ.អ. ដោយការបង្ហាត់បង្រៀនជាភាសាអង់គ្លេស ដល់ការដោះមីន ការស្ថាបនាស្ពាន និងសាលារៀន និងជំនួយផ្នែកពេទ្យ ។
កងខេមរភូមិន្ទកលម្ពុជា (ខ.ម.) រួមមាន កងទ័ពជើងគោក កងទ័ពអាកាស កងទ័ពជើងទឹក និងកងអាវុធហត្ថ ។ កងអាវុធហត្ថបំពេញមុខងារជានគរបាល ទាំងចំពោះប្រជាពលរដ្ឋស៊ីវិលកម្ពុជា និងទាំងចំពោះបុគ្គលិកកងទ័ព និងបំពាក់ដោយអាវុធសព្វាវុធកងទ័ព ។
ខ.ម. និងកងទ័ព ស.រ.អ. ធ្វើផែនការណ៍សម្រាប់ ឆ្មាំអង្គរ ឆ្នាំ ២០១៤ ក្នុងពេលប្រជុំមួយក្បែរទីក្រុងភ្នំពេញនៅថ្ងៃទី ១១-១៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៣ បើកធ្វើដោយមេបញ្ជការកងទ័ពជើងគោកកម្ពុជា និងនាយទាហាន ស.រ.អ. សំគាល់អត្តសញ្ញាណដោយទូរទស្សន៍ផ្លូវការកម្ពុជាថាជា “ប្រធានការិយាល័យកងទ័ព ស.រ.អ. នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបំពេញភារកិច្ចក្នុងប្រទេសកម្ពុជា” ។ យោងតាមការផ្សាយរបស់ទូរទស្សន៍រដ្ឋកម្ពុជា មេបញ្ជាការកម្ពុជាម្នាក់បាននិយាយថា “លំហាត់ប្រយុទ្ធ” នឹង “ពង្រឹង និងលើកកំពស់” សមត្ថភាពរបស់បុគ្គលិកកងទ័ពកម្ពុជា ។
ឧត្តមសេនីយត្រី ស.រ.អ. ចន ហ្គុតដេល (John Goodale) និងឧត្តមសេនីយទោ ហ៊ុន ម៉ាណែត កូននាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលបានហ្វឹកហ្វឺន នៅវ៉េសពួង (West Point) បានធ្វើអធិបតីនៃពិធីបើក ឆ្មាំអង្គរ ឆ្នាំ ២០១៤ ។ ម៉ាណែត ជាអនុប្រធានអគ្គសេនាធិការរួម ខ.ម. អនុមេបញ្ជការកងទ័ពជើងគោក និងមេបញ្ជាការអង្គភាពប្រឆាំងភេរវកម្មកម្ពុជា ។ រូបគេត្រូវតម្លើងសក្តិម្តងហើយម្តងទៀត ទោះបីជាការខ្វះសមត្ថភាពដោយប្រៀបធៀបរបស់គេ និងហាក់ដូចជាត្រូវបានសំអិតសំអាងដោយលោក ហ៊ុន សែន ដែលបានធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៨៥ មក ឲ្យទៅជាអ្នកបន្តដំណែងពីគាត់ ។
នៅក្នុង ប្លុកផ្លូវការមួយ[9]ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ ឆ្នាំ ២០១៤ ឯកអគ្គរដ្ឋទូត ស.រ.អ. ប្រចាំកម្ពុជា វិលីយ៉ាំ ទត (William Todd) ដែលតែងតែទិតៀនរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រួមទាំងអំពីការដឹកនាំការបោះឆ្នោតជាតិរបស់គេក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៣ ផង បាននិយាយថាមានបំណង “ដាក់ជំនួយមនុស្សធ៌ម [របស់ ខ.ម.] និង សម្បទាខាងជួយសង្គ្រោះមហន្តរាយ សម្រាប់ប្រើក្នុងស្ថានភាពនៃមហន្តរាយធម្មជាតិ ឬប្រភេទដទែទៀតនៃវិបត្តិមនុស្សធ៌ម” ហើយអាស្រ័យហេតុនេះ “រួមចំណែកដល់ការឆ្លើយតបដោយសម្របសម្រួល ទៅនឹងភាពបន្ទាន់ក្នុងតំបន់” ក្នុងអាស៊ីអគ្នេយ៍ ។ សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយនៃស្ថានទូត ស.រ.អ.[10] បានបន្ថែមថា បុគ្គលិក ស.រ.អ. និងខ្មែរ ចំនួន ៤៧០ នាក់ ត្រូវចូលរួមក្នុងលំហាត់នេះ ដោយបញ្ជាក់ថា ពួកគេត្រូវ “នៅក្នុងសកម្មភាពជំនួយមនុស្សធ៌ម និងជួយសង្គ្រោះមហន្តរាយ” និងត្រូវរៀបចំកងទ័ពកម្ពុជាសម្រាប់បេសកកម្មរក្សាសន្តិភាពអង្គការសហប្រជាជាតិ ។ អង្គភាពគន្លឹះរបស់ ស.រ.អ. មានពាក់ព័ន្ធ គឺ ក្រុមប្រយុទ្ធកងពលតូចនៃកងទ័ពសេះការពារលេខ ១១៦ នៃកងទ័ពជាតិ អាយដាហូ[11](Idaho Army national Guard’s 11th Cavalry Brigade Combat Team) ដែលបានជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងការហ្វឹកហ្វឺនប្រចាំឆ្នាំរាល់លើក ។
ឆ្មាំអង្គរ ឆ្នាំ ២០១៤ មានមុខវិជ្ជាចំនួន ៤៖ ការហ្វឹកហ្វឺនផ្នែកពេទ្យ, លំហាត់អំពីប៉ុស្តិបញ្ជា, លំហាត់អំពីការហ្វឹកហ្វឺនពីស្ថានភាព និងការបង្រៀនអំពីតើតបតដោយឧបករណ៍គ្រឿងផ្ទុះដោយមិនបានគិតទុកជាមុនយ៉ាងដូចម្តេច ។ ខ្សែវីដេអូកងទ័ពរបស់ ស.រ.អ. នៃលំហាត់អំពីប៉ុស្តិបញ្ជាការ ពន្យល់ថា ការនេះមានបំណងធ្វើឲ្យកងទ័ពកម្ពុជាស៊ាំជាមួយ “កិច្ចដំណើរការធើ្វសេចក្តីសម្រេចរបស់កងទ័ព” ស.រ.អ. ដើម្បីឲ្យពួកគេដោះស្រាយ មិនត្រឹមតែជាមួយមហន្តរាយធម្មជាតិប៉ុណ្ណោះទេ តែជាមួយ “សកម្មភាពដទែទៀតដែលពួកគេមានក្នុងមូលដ្ឋាន” ក៏ដូចជាការចាត់តាំងផ្តល់ឲ្យពួកគេ ជាផ្នែកមួយនៃបេសកកម្មនាយសមុទ្ររបស់ អ.ស.ប. ។
ក្នុងពេលព្រឹត្តិការណ៍ទី ១ នៃ ឆ្មាំអង្គរ ក្នុងឆ្នាំ ២០១០ ស.រ.អ. បាននិយាយថា ការហ្វឹកហ្វឺន[12] សង្កត់ធ្ងន់លើ “ការចូលរួមក្នុងប្រតិបត្តិការណ៍រក្សាសន្តិភាព ដូចជាកុបកម្ម ភេរវកម្ម ឧក្រិដ្ឋកម្ម និងជម្លោះក្រុមជនជាតិ” អន្តរជាតិ តែវាក៏រចនាឡើងដើម្បីឆ្ពោះទៅឲ្យមាន “ការកែទម្រង់ស្ថាប័ន” នៃ ខ.ម ផងដែរ ។
និយាយក្នុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១១ ជំនួយការអនុរដ្ឋលេខាធិការសំខាន់នៃក្រសួងការពារប្រទេស ស.រ.អ. នាពេលនោះ លោក ដេរិក មិតឆែល (Derek Mitchell) បានថ្លែងថា ការផ្តល់ការហ្វឹកហ្វឺនរបស់ ស.រ.អ. គឺមានបំណងដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ ខ.ម. ឲ្យទៅជា “កម្លាំងវិជ្ជាជីវៈមួយ ដោយលើកទឹកចិត្តឲ្យប្រទេសកម្ពុជាបន្តក្នុងគន្លងនៃការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវតម្លាភាព អភិបាលកិច្ច ការភ្ជាប់ខ្លួនទៅនឹងនីតិរដ្ឋ ការអភវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពនៃលទិ្ធប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទិ្ធមនុស្ស” ។ លោកបានសំដែងនូវសេចក្តីសង្ឃឹមថា កងទ័ពកម្ពុជាកំពុងចាប់ផ្តើមប្រតិបត្តិការលើ “ការកែទម្រង់ស្ថាប័នគួរឲ្យកត់សំគាល់” ដែលនឹងមានសក្តានុពលដើម្បីបង្កើតកម្លាំងមួយដែលគោរពសិទិ្ធមនុស្ស[13] ។
មន្ត្រីវិមានបញ្ចកោណបានប្រាប់អង្គការឃ្លាំមើលសិទិ្ធមនុស្សនាពេលកន្លងមកថា ការហ្វឹកហ្វឺនទាំងអស់ជាមួយអង្គភាពកងទ័ពកម្ពុជា តែងបញ្ជាក់អំពីបទដ្ឋានសិទិ្ធមនុស្ស និងថាទិសដៅមួយនៃការហ្វឹកហ្វឺនគឺដើម្បីណែនាំខ្លួននាយទាហានជំនាន់ថ្មីឲ្យទទួលបានបច្ចេកទេសកងទ័ព និងមានការយល់ដឹងអំពីវិជ្ជាជីវៈនិយម ដែលមន្ត្រី ស.រ.អ.និយាយថា ពួកនាយទាហានទាំងនោះនឹងខិតខំធ្វើតាម ។
ដោយសារកងទ័ពកម្ពុជា បានចាក់ប្ញសខាងនយោបាយ និងអំពើពុករលួយ មានសេចក្តីសង្ឃឹមតិចតួចដែលការខិតខំហ្វឹកហ្វឺនទាំងនេះ អាចមានជោគជ័យក្នុងការជំរុញឲ្យមានកម្លាំងប្រដាប់អាវុធអាជីព និងដែលគោរពសិទិ្ធមនុស្ស ជាងបានទេ អង្គការឃ្លាំមើលសិទិ្ធមនុស្សបាននិយាយ ។ ពួកនាយទាហានជាន់ខ្ពស់បំផុតៗនៃ ខ.ម. សុទ្ធជាសមាជិកគណកម្មាធិការមជ្ឈឹមគណបក្សកាន់អំណាច គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ។ អគ្គមេបញ្ជាការ ជាសមាជិកគណកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ ដែលមានទំហំតូចជាង តែខ្លាំងជាង ។
“បើកងទ័ព ស.រ.អ. ចង់ចូលពាក់ព័ន្ធជាមួយកងទ័ពកម្ពុជាដែលល្បីឈ្មោះខាងរំលោភ ពុករលួយ និងជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងនយោបាយនោះ គេគួរកំណត់ព្រំដែនជំនួយត្រឹមតែសម្រាប់ប្រតិបត្តិការមនុស្សធ៌មចាំបាច់បំផុតប៉ុណ្ណោះ” លោក អាដាំ បាននិយាយ ។ “ពុំមានជម្រើសល្អច្រើនទេ តែកម្មវិធីជ្រើសយកសម្រាប់ ឆ្មាំអង្គរ មិនស្ថិតនៅក្នុងជម្រើសទាំងនេះទេ” ។
នៅទីក្រុងភ្នំពេញ និងទីក្រុង ខេត្ត និងស្រុកដទៃទៀត ទូទាំងកម្ពុជា អភិបាល ឬអភិបាលរងតែងតាំង ជាជនស៊ីវិល ដឹកនាំ “គណបញ្ជាការកងឯកភាព” ដែល ចាប់ពីទសវត្ស៍ ១៩៨០ មក មានអំណាចស្របច្បាប់ អនុវត្តអាជ្ញាធរបញ្ជាការលើ “កម្លាំងចម្រុះ” នៃអង្គភាពសន្តិសុខ ដែលសព្វថ្ងៃអាចរួមបញ្ចូលកងទ័ព កងអាវុធហត្ថ នគរបាល និងប៉ារ៉ានគរបាលសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ ។ នេះជាផ្នែកមួយនៃប្រព័ន្ធដែលមាន តាំងពីច្រើនទសវត្ស៍មកហើយ ដើម្បីធានាថា កម្លាំងសន្តិសុខកម្ពុជាដែលមានខ្សែនយោបាយយ៉ាងខ្លាំង[14]លំអៀងទៅខាង គបក ។ អភិបាល ឬអភិបាលរង ធ្វើប្រធានគណកម្មាធិការទាំងនេះ គឺជាសមាជិកដឹកមុខទាំងអស់នៃ គបក ក្នុងតំបន់ពួកគេគ្រប់គ្រង ។
ចាប់តាំងពីការបោះឆ្នោតជាតិខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៣ ពោរពេញទៅដោយគុណវិបត្តិ ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបានទិតៀនយ៉ាងខ្លាំងនោះ គណបញ្ជាការកងឯកភាព តែងតែត្រួតមើល ឬសម្របសម្រួល ជាប្រចាំ នូវការប៉ុនប៉ងរបស់កងទ័ព កងអាវុធហត្ថ និងនគរបាល ដើម្បីទប់ស្កាត់ ឬបង្ក្រាប ការប៉ុនប៉ងរបស់គណបក្សប្រឆាំង គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ[15] (គសជ) និងសហជីពកម្មករ[16] ដើម្បីអនុវត្តសិទិ្ធជួបជុំគ្នា និងសំដែងមតិ ដោយសន្តិវិធីរបស់ពួកគេ ។ ប្រតិបត្តិការរបស់កម្លាំងសន្តិសុខទាំងនេះ បានដឹកនាំធ្វើសឹងតែទាំងស្រុង នៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ និងតំបន់ក្រុងដទែទៀត បានចូលពាក់ព័ន្ធជាប្រចាំក្នុងការប្រើកម្លាំងហួសហេតុ ដោយរួមទាំងកម្លាំងធ្វើឲ្យស្លាប់មិនចាំបាច់ បណ្តាលឲ្យមានស្លាប់យ៉ាងហោចណាស់ ៧ នាក់ និងរបួសរាប់សិបនាក់ ។ កម្លាំងសន្តិសុខ បានប្រព្រឹត្តធ្វើដោយការវាយដំយ៉ាងឃោរឃៅលើពួកអ្នកតវ៉ា រួមមានករណីមួយដែលកម្មករម្នាក់បានស្លាប់នៅថ្ងៃទី ១៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១៤[17] កន្លងទៅនេះ ។
កម្លាំងកម្ពុជាចាប់ខ្លួនពួកអ្នកទិតៀន រាំងខ្ទប់កូដកម្ម កំទេចការតវ៉ា
កម្លាំងយោធា និងកងអាវុធហត្ថ ក៏បានចាប់ខ្លួនបាតុករ ពួកអ្នកតវ៉ា និងប្រជាពលរដ្ឋដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាបានជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងការរំជើបរំជួលសង្គម រួមមានពួកអ្នកការពារសិទិ្ធមនុស្ស និងអ្នកដទៃទៀត ដែលបានប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្មដែលគ្មាននរណាដឹង រាប់សិននាក់ ផងដែរ តែត្រូវបានត្រូវឃុំខ្លួនក្នុងការវិនិច្ឆ័យសេចក្តីមិនត្រឹមត្រូវ ។ មនុស្ស ២៥ នាក់ត្រូវបានចាប់ខ្លួនតាំងពីខែវិចិ្ឆកា ឆ្នាំ ២០១៣ រួមទាំងមួយចំនួនត្រូវបានជាប់ឃុំ និងវាយដំដោយកងអាវុធហត្ថដែលបានវាយសង្គ្រប់ចូលអាគារនានានៅជាយក្រុងភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី ២-៣ ខែមករា ឆ្នាំ ២០១៤ កំពុងត្រូវវិនិច្ឆ័យសេចក្តីដោយតុលាការត្រួតត្រាដោយនយោ-បាយ ។
កម្លាំងសន្តិសុខចម្រុះក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ រួមមាន កងអាវុធហត្ថ កំពុងព្យាយាមអនុវត្តការហាមឃាត់របស់រដ្ឋាភិបាលដោយរំលោភច្បាប់អន្តរជាតិ លើការប្រមូលផ្តុំគ្នាដោយសន្តិវិធីរបស់ គសជ និងក្រុមសង្គមស៊ីវិល ។ កម្លាំងទាំងនេះ បានកាន់កាប់តំបន់ដែលកន្លងមករដ្ឋាភិបាលបានរៀបចំឡើង ហៅ “លានប្រជាធិបតេយ្យ” ស្ថិតនៅកណ្តាលទីក្រុងភ្នំពេញ ។ ថ្មីៗបង្អស់នេះ នៅថ្ងៃទី ១៦ ខែឧសភា ពួកគេបានស្ថាបនា “បរិវេណការពារជួរមុខ” នៅជុំវិញទីលាននោះ ដើម្បីទប់ស្កាត់ការជ្រៀតចូលណាមួយនៃពួកអ្នកចូលរួមក្នុងយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតរបស់ គសជ ។
ចាប់ពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០១៣ មក គណបញ្ជាការកងឯកភាពផ្សេងៗ ក្នុង និងជុំវិញទីក្រុងភ្នំពេញ ក៏បានត្រួតត្រាដដែលៗការបង្កើតរបាំងឃាំងផ្លូវ ដោយសំញែងដើម្បីត្រួតពិនិត្យរថយន្តធ្វើដំណើរតាមផ្លូវចូលទីក្រុងនានា គ្រឿងផ្ទុះលាក់បំបាំង ការអនុវត្តដែលបានបន្តធ្វើរហូតដល់ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១៤ ។ ការសង្កេតរបស់អង្គការឃ្លាំមើលសិទិ្ធមនុស្ស នូវការអនុវត្តបែបនេះ និងរបាយការណ៍ស្របគ្នារបស់អ្នកសង្កេតការណ៍សិទិ្ធមនុស្សដទែទៀត គសជ និងសកម្មជនសហជីពកម្មករ គឺច្បាស់ណាស់ថាការអនុវត្តបែបនេះ ត្រូវបានប្រើដើម្បីធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងធ្វើឲ្យរាំងស្ទះដល់ចលនារបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលកម្លាំងសន្តិសុខបានកំណត់អត្តសញ្ញាណថាអាចមកចូលរួមក្នុងបាតុកម្ម ឬកូដកម្ម ។
បន្ថែមលើនេះ នៅថ្ងៃទី ២០ ខែកុម្ភៈ លោក ហ៊ុន សែន បានពង្រីកគណកម្មាធិការស៊ីវិល-យោធា-នគរបាល “ដើម្បីដោះស្រាយកញ្ហាកូដកម្ម និងបាតុកម្ម ដែលមានស្រាប់ ទៅលើមុខព្រួញទាំងអស់[18]”, ទិសដៅរបស់វា គឺទាក់ទងទៅនឹង ដូចជា ការជួបជុំគ្នារបស់កម្មករជាដើម បូកមន្ត្រីថ្នាក់ខ្ពស់ជាច្រើនរូបជាសមាជិកគណកម្មាធិការ ។ អ្នកទាំងនេះ រួមមាន អភិបាលក្រុងភ្នំពេញ អគ្គមេបញ្ជាការ ខ.ម. មេបញ្ជាការកងអាវុធហត្ថជាតិ និងមេបញ្ជាការរងកងទ័ពផ្សេងៗ រួមមាន ហ៊ុន ម៉ាណែត ផង ។ សមាជិកគណកម្មាធិការម្នាក់បានពន្យល់ថា “រដ្ឋាភិបាលបានរៀបចំឡើងវិញ និងបង្កើត គណកម្មាធិការថ្មី ពីព្រោះពួកគេចង់ពង្រឹងការងាររបស់ពួកគេ និងចាត់វិធានការប្រឆាំងពួកអ្នកតវ៉ា[19]” ។ ប្រភពកម្លាំងសន្តិសុខមួយ បានប្រាប់អង្គការឃ្លាំមើលសិទិ្ធមនុស្សថា អង្គការនេះទាក់ទងជាមួយគណបញ្ជាការឯកភាពភ្នំពេញ និងបំរុងចាំជួយអង្គការនេះ នៅពេលគិតថាជាការចាំបាច់ ក្នុងការធ្វើផែនការប្រតិបត្តិការដើម្បីបំបែកកូដកម្មទាំងឡាយណាដែលរដ្ឋាភិបាលគិតថាខុសច្បាប់ ។
នៅពេលដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និង រដ្ឋាភិបាល ស.រ.អ. បានឲ្យដឹងជាសាធារណៈអង្គភាពទាំងនេះ មកពីពួកសិក្ខាកាម ខ.ម. ត្រូវបានបញ្ចេញ ខ្សែវីដេអូ ហ្វេសប៊ុក និងនៅជារូបភាពនៅឡើយ បានផ្តល់ជាសញ្ញា ។ ដូចបានកត់សំគាល់ខាងលើ មនុស្សស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋានមានសញ្ញាកងអាវុធហត្ថ ហាក់ដូចជាស្ថិតនៅក្នុងរូបភាពទាំងនេះ ។ ខ្សែវីដេអូកម្ពុជាមួយនៃពិធីបិទ មានបញ្ចូលរូបថតនាយទាហានកម្ពុជាម្នាក់ពាក់បេរ៉េព៌ណក្រហម ដែលតាមធម្មតាមានតែពួកទាហានឆ័ត្រយោងនៃកងពលតូចពិសេសលេខ ៩១១ ទេដែលពាក់ ដែលពួកនេះរាយការណ៍ផ្ទាល់ទៅមេបញ្ជាការកងទ័ព ពួកនេះបានវាយបំបែកយ៉ាងឃោរឃៅក្នុងខែមករា ឆ្នាំ ២០១៤ ទៅលើការប្រមូលផ្តុំគ្នាមួយរបស់កម្មករនៅរោងចក្រមួយស្ថិតនៅក្បែរបន្ទាយនៃអង្គភាពនេះ និងបានចាប់ខ្លួនពួកអ្នកការពារសិទិ្ធមនុស្សដែលបានខិតខំដើម្បីសម្រួលសភាពការណ៍នេះ ។ បុគ្គលិកមកពីអង្គភាពរថពាសដែកកងទ័ព ក៏បានចូលរួមក្នុងប្រតិបតិ្តការនេះដែរ បើយោងតាមទំព័រហ្វេសប៊ុក ដោយឃើញមានរថក្រោះរបស់មេបញ្ជាការម្នាក់ ។
“កងទ័ពកម្ពុជា និងកងអាវុធហត្ថ បន្តបង្ក្រាបពួកនយោបាយប្រឆាំង និងពួកអ្នកតវ៉ា ក្នុងពេលថ្មីបំផុតជាងគេ នៃការសម្លាប់ និងការវាយដំ សកម្មជនការងារ និងការវាយបំបែកយ៉ាងឃោរឃៅការប្រជុំនយោបាយរបស់ពួកប្រឆាំង” លោក អាដាំ បាននិយាយ ។ “នៅពេលហ្វឹកហ្វឺនកម្លាំងសន្តិសុខកម្ពុជា ក្នុងការជួយសង្គ្រោះមហន្តរាយហាក់ដូចជាគួរឲ្យសរសើរនោះ ចំណាត់ការរបស់អាគារបញ្ចកោណចំពោះការហ្វឹកហ្វឺននេះ មិនមានទិសដៅអ្វីទាល់តែសោះ ។ ការហ្វឹកហ្វឺន ឆ្មាំអង្គរ គួរត្រូវបោះបង់ចោលល្គឹកណាតែ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅតែប្រើកម្លាំងប្រដាប់អាវុធរបស់ខ្លួន តម្រង់ទិសដៅទៅលើពួកប្រឆាំង និងខកខានមិនបានចាប់បុគ្គលិកដែលរំលោភឲ្យទទួលគណនេយ្យភាព” ។
