(واشنگتن دی سی) – سازمان دیدهبان حقوق بشر در گزارشی که امروز منتشر نموده است اظهار داشت نیروهای شبه نظامی تحت حمایت دولت عراق، منازل و محل کسب مردم در اطراف شهر تکریت را به طور گستردهای تخریب و نابود ساختهاند. پس از عقب نشینی گروه مسلح دولت اسلامی یا همان داعش از این منطقه، نیروهای شبه نظامی چند صد ساختمان غیر نظامی را ظاهراً بدون هیچگونه دلیل نظامی عمداً تخریب نمودند.
گزارش 60 صفحهای «عواقب مصیبت بار: اعمال خشونت گرایانه نیروهای شبه نظامی به دنبال باز پس گرفتن تکریت» ، با استفاده از تصاویر به دست آمده از طریق ماهواره، وقایع بازگو شده توسط شاهدان عینی را تأئید میکند که تخریب منازل و فروشگاهها در تکریت و شهرهای البو عجیل، العلم، و الدور، تمامی مناطق مزبور را شامل گردیده است. پس از فرار داعش، گردانهای حزب الله و عصائب اهل حق که دو نیروی شبه نظامی عمدتاً شیعه و تحت حمایت دولت میباشند، بیش از 200 تن از ساکنان سنی از جمله کودکان را در نزدیکی الدور، در جنوب تکریت ربودهاند. هنوز از سرنوشت حد اقل 160 تن از افراد ربوده شده، اطلاعی در دست نیست.
جو استورک، معاون رئیس بخش خاور میانه در سازمان دیدهبان حقوق بشر گفت «مقامات عراقی باید افراد شبه نظامی نافرمان و مسئول تخریب و نابودی خانهها و فروشگاههای اهل تسنن پس از عقب نشاندن داعش از این مناطق را تنبیه و مجازات نمایند. اعمالِ مصون از مجازاتِ شبه نظامیان متجاوز و فرماندهان ایشان، مبارزۀ جمعی علیه داعش را تضعیف نموده و تمام غیر نظامیان را در خطر بزرگتری قرار میدهد.»
پیش از آغاز مبارزۀ فوق، رهبران شبه نظامیان شیعه قول داده بودند که انتقام کشتار جمعی حد اقل 770 تن دانشجویان شیعۀ دانشگاه افسری پایگاه اسپایکر در نزدیکی تکریت که در ماه ژوئن 2014 اتفاق افتاد را بگیرند. در نوارهای ویدویویی که از تخریب خانهها گرفته شده است، شبه نظامیان شیعه، ساکنان سنی مذهب را لعنت و نفرین کرده و شعارهای مذهبی شیعه سر میدهند.
شبه نظامیان بخشی از نیروهای بسیج مردمی هستند که شامل تعداد زیادی از شبه نظامیان شیعه میشوند که دولت در ژوئن 2014 در پاسخ به پیشرفت سریع داعش در استانهای نینوا و صلاح الدین به وجود آورد.
این شبه نظامیان از دولت حقوق و سلاحهای جنگی دریافت میکنند اما در ارتباط و همکاری با یکدیگر و با ارتش عراق و دیگر نیروهای امنیتی، بدون انسجام عمل میکنند. در روز 7 آوریل هیئت دولت عراق، موجودیت نیروهای بسیج مردمی را به عنوان یک نیروی امنیتی خاص تحت فرماندهی نخست وزیر حیدر العبادی به رسمیت شناخت.
تصاویر ماهوارهای اظهارات شاهدان عینی را تأئید نمودند که تخریب ساختمانها در وهله اول پس از آنکه نیروهای طرفدار دولت، داعشیها را به عقب رانده و ارتش عراق کنترل این ناحیه را به نیروهای شبه نظامی سپرد، اتفاق افتاد. آسیبهای ناشی از حملات هوایی و توپخانه نیروهای مؤتلفه تحت رهبری ایالات متحده امریکا و یا حملات داعش در طی اشغال نه ماهه آنها پیش از ماه مارس، به میزان محدودی بود.
ساکنان این نواحی به سازمان دیدهبان حقوق بشر گفتند یکی از نمونه ها، تسخیر مجدد شهر الدور توسط نظامیان عراق و شبه نظامیان شیعه بود که جمعیت آن در حدود 000ر120 نفر بوده و در 20 کیلومتری جنوب تکریت قرار دارد. روز بعد، ارتش نیروهای خود را از این ناحیه بیرون کشیده و شهر را به دست شبه نظامیان سپرد. تقریباً تمام ساکنان این شهر در طول سلطه داعش بر این منطقه و یا مدت کمی پیش از اشغال شهر توسط نیروهای دولتی، از آنجا گریخته بودند. شبکه الاتجاه در روز 8 مارس فیلمِ صحنهای از ورود گردان حزب الله به این شهر و خنثی کردن مواد منفجرهای که توسط گروه داعش کار گذاشته شده بوده، را پخش کرد که در آن خیابان اصلی شهر الدور و نیز میدان و دیگر مناطق آن را نشان میدهد که تا حد زیادی سالم میباشد.
اما هنگامی که نیروی پلیس محلی در اوایل آوریل دوباره به خدمت در آنجا مشغول شدند، فهرستی از بیش از 600 خانه و مغازه گرد آوردند که یا سوزانده و یا منفجر شده بودند. تصاویری که در ماه می از طریق ماهواره به دست آمده مناطق مسکونی وسیعی را در الدور نشان میدهد که نابود گردیدهاند. شیخ ملیک شهاب، تاجر برجسته و برادر شهردار الدور به سازمان دیدهبان حقوق بشر گفت که تعدادی از نیروهای بسیج مردمی با نهایت افتخار اظهار میکردند که «ما الدور را سوزانده و با خاک یکسان ساختیم زیرا آنها [ساکنان آن] داعشی و بعثی هستند.»
در روز 8 مارس شبه نظامیان شیعه و جنگجویان داوطلب محلی، شهر العلم را که در حدود 12 کیلومتری شمال شرق تکریت میباشد و حدود 000ر60 تن جمعیت دارد، باز پس گرفتند. سازمان دیدهبان حقوق بشر عکسها و اظهارات افرادی که شاهد سوزاندن یا منفجر نمودن 28 ساختمان پس از تصرف مجدد العلم میباشد جمع آوری نموده است. برخی از این تخریبها در تصاویر به دست آمده از ماهواره نیز قابل رویت میباشند که نشان میدهد در ماههای مارس و آوریل پس از اشغال العلم توسط نیروهای شبه نظامی، 45 ساختمان نابود شدهاند. جنگجویان داوطلب سنی محلی که با کنترل داعش مخالف بودند و تحت حمایت شبه نظامیان شیعه عمل میکردند، مسئول تخریبهای شهر العلم بودند.
نبرد برای آزاد سازی شهر تکریت در 180 کیلومتری شمال بغداد که جمعیت آن در زمان صلح 000ر150 تن بوده است، از اوایل مارس تا اول آوریل ادامه پیدا کرد تا آنکه در این تاریخ، با وجود آنکه هنوز جنگهای پراکنده ادامه داشت، نخست وزیر العبادی اعلام پیروزی نمود. اهالی آنجا به سازمان دیدهبان حقوق بشر گفتند جنگهای شدید تا حد زیادی به منطقه شمالی قادسیه محدود شده بود که پس از بیرون رانده شدن داعش توسط شبه نظامیان، چند صد خانه در آن محل با خاک یکسان گردید.
در شهر تکریت نیز شبه نظامیان به غارت و چپاول گستردهای دست زدند. محمد جاسم، تاجری که یک فروشگاه بزرگ لوازم خانگی را اداره میکند، تصاویر غارت و چپاول شبه نظامیان از فروشگاه خود را به سازمان دیدهبان حقوق بشر نشان داد. در ویدیویی که در روز 31 مارس ضبط شده است، یک کامیون سفید دیده میشود که در برابر فروشگاه جاسم توقف نموده است و افرادی که اونیفورمهای رزمی بر تن دارند، لوازم و اجناس فروشگاه را داخل کامیون میگذارند.
شاهدان اظهار داشتند شبه نظامیان شیعه در تکریت همچنین آشکارا دست به کشتارهای فراقضایی میزدند. یک مأمور پلیس محلی گفت هنگامی که وی در اوایل آوریل در یکی از مناطق قادسیه مشغول گشتزنی بوده است حدود بیست تن از مبارزان داعشی را دیده بود که خود را تسلیم یک گروه شبه نظامی شیعه به نام سپاه بدر و نیز عصائب اهل حق کرده بودند زیرا مهمات و غذای ایشان به اتمام رسیده بود. این مأمور پلیس سپس اظهار داشت که شاهد بود شبه نظامیان برخی از داعشیهای زندانی را در خیابان اعدام نمودند. در روز 3 آوریل خبرگزاران رویتر از تکریت گزارش دادند که شاهد بودهاند مأموران دولتی نیروی پلیس فردی را که مظنون بود از جنگجویان داعش میباشد با ضربات چاقو به قتل رساندند.
سازمان دیدهبان حقوق بشر گفت ایالات متحده امریکا و ایران به عنوان بزرگترین کمک کنندگان به نیروهای نظامی و امنیتی عراق باید بر علیه اعمال تجاوزگرانه شبه نظامیان سخن گفته و این مطلب را روشن نمایند که دولت عراق مسئول متوقف ساختن اینگونه اعمال و نیز مجازات مسئولین آن بدون در نظر گرفتن رتبه ایشان میباشد. تمام کشورهایی که کمکهای نظامی در اختیار عراق قرار میدهند باید نحوه مصرف نهایی تجهیزات مزبور را با قدرت بیشتری زیر نظر گرفته و نیز دریافت کنندگان آن را از جهت وضعیت حقوق بشر بیش از پیش بررسی کنند، از جمله از تحقیقاتی که در باره سوء استفاده از این کمکها میشود و مراحل بررسی آن، گزارشهای علنی تهیه نمایند. این کشورها باید از طریق نظارت غیر نظامیان بر گروههای شبه نظامی و نیز مجازات افرادی که مسئول نقض قوانین جنگ میباشند، از تثبیت و تسلط حکومت مرکزی حمایت نمایند. عدم توانایی عراق در نیل به این مقصد در عرض یک سال، سبب تعلیق کمکهای فوق، متناسب با عدم موفقیت عراق در پیروی از این شرایط خواهد شد.
استورک اظهار داشت «انتقامجویی و مجازاتهای جمعی نباید به عنوان بخشی از خط مشی برای شکست دادن داعش باشند. عراق باید اطمینان حاصل نماید که مرتکبین جنایات، چه تندروهای سنی باشند و چه شبه نظامیان شیعه، فرداً مجازات گردند.»
گزارش 60 صفحهای «عواقب مصیبت بار: اعمال خشونت گرایانه نیروهای شبه نظامی به دنبال باز پس گرفتن تکریت» ، با استفاده از تصاویر به دست آمده از طریق ماهواره، وقایع بازگو شده توسط شاهدان عینی را تأئید میکند که تخریب منازل و فروشگاهها در تکریت و شهرهای البو عجیل، العلم، و الدور، تمامی مناطق مزبور را شامل گردیده است. پس از فرار داعش، گردانهای حزب الله و عصائب اهل حق که دو نیروی شبه نظامی عمدتاً شیعه و تحت حمایت دولت میباشند، بیش از 200 تن از ساکنان سنی از جمله کودکان را در نزدیکی الدور، در جنوب تکریت ربودهاند. هنوز از سرنوشت حد اقل 160 تن از افراد ربوده شده، اطلاعی در دست نیست.
جو استورک، معاون رئیس بخش خاور میانه در سازمان دیدهبان حقوق بشر گفت «مقامات عراقی باید افراد شبه نظامی نافرمان و مسئول تخریب و نابودی خانهها و فروشگاههای اهل تسنن پس از عقب نشاندن داعش از این مناطق را تنبیه و مجازات نمایند. اعمالِ مصون از مجازاتِ شبه نظامیان متجاوز و فرماندهان ایشان، مبارزۀ جمعی علیه داعش را تضعیف نموده و تمام غیر نظامیان را در خطر بزرگتری قرار میدهد.»
پیش از آغاز مبارزۀ فوق، رهبران شبه نظامیان شیعه قول داده بودند که انتقام کشتار جمعی حد اقل 770 تن دانشجویان شیعۀ دانشگاه افسری پایگاه اسپایکر در نزدیکی تکریت که در ماه ژوئن 2014 اتفاق افتاد را بگیرند. در نوارهای ویدویویی که از تخریب خانهها گرفته شده است، شبه نظامیان شیعه، ساکنان سنی مذهب را لعنت و نفرین کرده و شعارهای مذهبی شیعه سر میدهند.
شبه نظامیان بخشی از نیروهای بسیج مردمی هستند که شامل تعداد زیادی از شبه نظامیان شیعه میشوند که دولت در ژوئن 2014 در پاسخ به پیشرفت سریع داعش در استانهای نینوا و صلاح الدین به وجود آورد.
این شبه نظامیان از دولت حقوق و سلاحهای جنگی دریافت میکنند اما در ارتباط و همکاری با یکدیگر و با ارتش عراق و دیگر نیروهای امنیتی، بدون انسجام عمل میکنند. در روز 7 آوریل هیئت دولت عراق، موجودیت نیروهای بسیج مردمی را به عنوان یک نیروی امنیتی خاص تحت فرماندهی نخست وزیر حیدر العبادی به رسمیت شناخت.
تصاویر ماهوارهای اظهارات شاهدان عینی را تأئید نمودند که تخریب ساختمانها در وهله اول پس از آنکه نیروهای طرفدار دولت، داعشیها را به عقب رانده و ارتش عراق کنترل این ناحیه را به نیروهای شبه نظامی سپرد، اتفاق افتاد. آسیبهای ناشی از حملات هوایی و توپخانه نیروهای مؤتلفه تحت رهبری ایالات متحده امریکا و یا حملات داعش در طی اشغال نه ماهه آنها پیش از ماه مارس، به میزان محدودی بود.
ساکنان این نواحی به سازمان دیدهبان حقوق بشر گفتند یکی از نمونه ها، تسخیر مجدد شهر الدور توسط نظامیان عراق و شبه نظامیان شیعه بود که جمعیت آن در حدود 000ر120 نفر بوده و در 20 کیلومتری جنوب تکریت قرار دارد. روز بعد، ارتش نیروهای خود را از این ناحیه بیرون کشیده و شهر را به دست شبه نظامیان سپرد. تقریباً تمام ساکنان این شهر در طول سلطه داعش بر این منطقه و یا مدت کمی پیش از اشغال شهر توسط نیروهای دولتی، از آنجا گریخته بودند. شبکه الاتجاه در روز 8 مارس فیلمِ صحنهای از ورود گردان حزب الله به این شهر و خنثی کردن مواد منفجرهای که توسط گروه داعش کار گذاشته شده بوده، را پخش کرد که در آن خیابان اصلی شهر الدور و نیز میدان و دیگر مناطق آن را نشان میدهد که تا حد زیادی سالم میباشد.
اما هنگامی که نیروی پلیس محلی در اوایل آوریل دوباره به خدمت در آنجا مشغول شدند، فهرستی از بیش از 600 خانه و مغازه گرد آوردند که یا سوزانده و یا منفجر شده بودند. تصاویری که در ماه می از طریق ماهواره به دست آمده مناطق مسکونی وسیعی را در الدور نشان میدهد که نابود گردیدهاند. شیخ ملیک شهاب، تاجر برجسته و برادر شهردار الدور به سازمان دیدهبان حقوق بشر گفت که تعدادی از نیروهای بسیج مردمی با نهایت افتخار اظهار میکردند که «ما الدور را سوزانده و با خاک یکسان ساختیم زیرا آنها [ساکنان آن] داعشی و بعثی هستند.»
در روز 8 مارس شبه نظامیان شیعه و جنگجویان داوطلب محلی، شهر العلم را که در حدود 12 کیلومتری شمال شرق تکریت میباشد و حدود 000ر60 تن جمعیت دارد، باز پس گرفتند. سازمان دیدهبان حقوق بشر عکسها و اظهارات افرادی که شاهد سوزاندن یا منفجر نمودن 28 ساختمان پس از تصرف مجدد العلم میباشد جمع آوری نموده است. برخی از این تخریبها در تصاویر به دست آمده از ماهواره نیز قابل رویت میباشند که نشان میدهد در ماههای مارس و آوریل پس از اشغال العلم توسط نیروهای شبه نظامی، 45 ساختمان نابود شدهاند. جنگجویان داوطلب سنی محلی که با کنترل داعش مخالف بودند و تحت حمایت شبه نظامیان شیعه عمل میکردند، مسئول تخریبهای شهر العلم بودند.
نبرد برای آزاد سازی شهر تکریت در 180 کیلومتری شمال بغداد که جمعیت آن در زمان صلح 000ر150 تن بوده است، از اوایل مارس تا اول آوریل ادامه پیدا کرد تا آنکه در این تاریخ، با وجود آنکه هنوز جنگهای پراکنده ادامه داشت، نخست وزیر العبادی اعلام پیروزی نمود. اهالی آنجا به سازمان دیدهبان حقوق بشر گفتند جنگهای شدید تا حد زیادی به منطقه شمالی قادسیه محدود شده بود که پس از بیرون رانده شدن داعش توسط شبه نظامیان، چند صد خانه در آن محل با خاک یکسان گردید.
در شهر تکریت نیز شبه نظامیان به غارت و چپاول گستردهای دست زدند. محمد جاسم، تاجری که یک فروشگاه بزرگ لوازم خانگی را اداره میکند، تصاویر غارت و چپاول شبه نظامیان از فروشگاه خود را به سازمان دیدهبان حقوق بشر نشان داد. در ویدیویی که در روز 31 مارس ضبط شده است، یک کامیون سفید دیده میشود که در برابر فروشگاه جاسم توقف نموده است و افرادی که اونیفورمهای رزمی بر تن دارند، لوازم و اجناس فروشگاه را داخل کامیون میگذارند.
شاهدان اظهار داشتند شبه نظامیان شیعه در تکریت همچنین آشکارا دست به کشتارهای فراقضایی میزدند. یک مأمور پلیس محلی گفت هنگامی که وی در اوایل آوریل در یکی از مناطق قادسیه مشغول گشتزنی بوده است حدود بیست تن از مبارزان داعشی را دیده بود که خود را تسلیم یک گروه شبه نظامی شیعه به نام سپاه بدر و نیز عصائب اهل حق کرده بودند زیرا مهمات و غذای ایشان به اتمام رسیده بود. این مأمور پلیس سپس اظهار داشت که شاهد بود شبه نظامیان برخی از داعشیهای زندانی را در خیابان اعدام نمودند. در روز 3 آوریل خبرگزاران رویتر از تکریت گزارش دادند که شاهد بودهاند مأموران دولتی نیروی پلیس فردی را که مظنون بود از جنگجویان داعش میباشد با ضربات چاقو به قتل رساندند.
سازمان دیدهبان حقوق بشر گفت ایالات متحده امریکا و ایران به عنوان بزرگترین کمک کنندگان به نیروهای نظامی و امنیتی عراق باید بر علیه اعمال تجاوزگرانه شبه نظامیان سخن گفته و این مطلب را روشن نمایند که دولت عراق مسئول متوقف ساختن اینگونه اعمال و نیز مجازات مسئولین آن بدون در نظر گرفتن رتبه ایشان میباشد. تمام کشورهایی که کمکهای نظامی در اختیار عراق قرار میدهند باید نحوه مصرف نهایی تجهیزات مزبور را با قدرت بیشتری زیر نظر گرفته و نیز دریافت کنندگان آن را از جهت وضعیت حقوق بشر بیش از پیش بررسی کنند، از جمله از تحقیقاتی که در باره سوء استفاده از این کمکها میشود و مراحل بررسی آن، گزارشهای علنی تهیه نمایند. این کشورها باید از طریق نظارت غیر نظامیان بر گروههای شبه نظامی و نیز مجازات افرادی که مسئول نقض قوانین جنگ میباشند، از تثبیت و تسلط حکومت مرکزی حمایت نمایند. عدم توانایی عراق در نیل به این مقصد در عرض یک سال، سبب تعلیق کمکهای فوق، متناسب با عدم موفقیت عراق در پیروی از این شرایط خواهد شد.
استورک اظهار داشت «انتقامجویی و مجازاتهای جمعی نباید به عنوان بخشی از خط مشی برای شکست دادن داعش باشند. عراق باید اطمینان حاصل نماید که مرتکبین جنایات، چه تندروهای سنی باشند و چه شبه نظامیان شیعه، فرداً مجازات گردند.»
