Legers en gewapende groepen moeten militair gebruik van scholen tijdens een gewapend conflict veroordelen. Dat stelt Human Rights Watch op 20 november, de Internationale Dag van de Rechten van het Kind. HRW heeft een video uitgebracht in zes talen over het effect van het militaire gebruik van scholen op kinderen.
In veel landen met gewapende conflicten hebben legers of gewapende groepen scholen voor militaire doeleinden gebruikt, met verwoestende gevolgen voor kinderen en hun recht op onderwijs. Militairen bouwen scholen om tot kazernes, detentiecentra, militaire kampen, wapenopslagplaatsen en uitvalbasissen voor militaire operaties. Vaak nemen strijdkrachten slechts een deel van een school over, waardoor scholieren die hun onderwijs proberen voort te zetten grote risico’s lopen.
“Scholen horen vol te zitten met scholieren, niet met soldaten,” zegt Bede Sheppard, adjunct-directeur voor kinderrechten bij Human Rights Watch. “Als gewapende groepen scholen overnemen, komen de kinderen en hun onderwijs in de vuurlinie terecht.”
Kinderen en leerkrachten zijn gewond geraakt en gedood, en scholen zijn verwoest of beschadigd geraakt tijdens aanvallen door gewapende groepen op scholen die door andere groeperingen werden gebruikt. Andere gevolgen van het militaire gebruik van scholen zijn langdurige sluitingen van scholen, afname van schoolbezoek en inschrijvingen, en psychosociale schade voor scholieren, leerkrachten en gemeenschappen. Vooral voor het onderwijs voor meisjes is het militaire gebruik van scholen funest, zij lopen grotere risico’s door de aanwezigheid van gewapende troepen.
Tussen 2005 en 2012 hebben krijgsmachten of gewapende groepen scholen gebruikt in minstens 24 landen in conflicten in Afrika, Azië, Europa, het Midden Oosten, en Latijns Amerika.
De video bevat foto’s en ander beeldmateriaal dat door onderzoekers van Human Rights Watch is verkregen tijdens onderzoek, evenals werk van fotografen van Magnum en Getty Images, die voor Human Rights Watch werken.
Ook bevat de video archiefbeelden van Malala Yousafzai, de tiener die door de Taliban werd neergeschoten omdat ze zich sterk maakte voor onderwijs voor meisjes in Pakistan, waarin ze een school bezocht die vroeger door haar vader werd geleid. Nadat de familie Yousafzai uit de Swat Vallei was verbannen, kwam het gezin erachter dat de school was bezet en in in gebruik genomen door Pakistaanse militairen.
Scholieren en leraren die met hun stem willen bijdragen aan het einde van het militaire gebruik van scholen kunnen foto’s en slogans uploaden op de website EMUScampaign.org.
Human Rights Watch werkt samen met de Wereldwijde Coalitie om Onderwijs tegen Aanvallen te Beschermen, en met diverse organisaties en gespecialiseerde partners en overheden om nieuwe internationale richtlijnen te ontwikkelen, die scholen en universiteiten beter kunnen beschermen tegen militair gebruik. Ze staan bekend als de Draft Lucens Guidelines for Protecting Schools and Universities from Military Use during Armed Conflict.
Alle landen dienen de ontwikkeling van deze richtlijnen te ondersteunen en ze goed te keuren zodra ze medio 2014 voltooid zijn, aldus Human Rights Watch. Landen over de hele wereld worden aangemoedigd om wetten aan te nemen, beleid voor de bescherming van scholen goed te keuren en richtlijnen in hun militaire doctrine, handboeken en opleiding op te nemen.
“Als de volgende Internationale Dag van de Rechten van het Kind aanbreekt, moeten landen zich inzetten voor de bescherming van onderwijs van kinderen, door hun eigen strijdkrachten de toegang tot scholen te ontzeggen,” zegt Sheppard. “Het is de hoogste tijd dat legers de scholen teruggeven aan scholieren.”
De video is beschikbaar in het Nederlands, Engels, Frans, Duits, Japans en Spaans. De video is gemaakt door Human Rights Watch en de Global Coalition to Protect Education from Attack.