(Bangkok) – Ang “red-tagging” nga binuhatan sa gobyerno sa Pilipinas nagabutang sa kakuyaw sa mga walhong aktibista ug mga kritiko ubos sa administrasyon ni Presidente Ferdinand Marcos Jr., ang Human Rights Watch nagkanayon karong adlawa sa iyang World Report 2024. Ang mga opisyal sa gobyerno ug ilang mga tigpaluyo balik-balik nga nigamit sa tradisyunal ug online media aron akusahan ang mga grupo ug indibidwal nga adunay kalambigitan ngadto sa komunistang insurhensya sa nasud.
“Angay undangon sa administrasyong Marcos ang makadaot nga praktis sa ‘red-tagging’ sa mga kontra sa gobyerno,” nagkanayon si Bryony Lau, deputy Asia director sa Human Rights Watch. “Ang red-tagging usa ka porma sa pagpanghasi nga mosangpot ngadto sa makamatay nga mga abuso, ug supak sa panumpa ni Marcos nga ipalambo ang tawhanong katungod.”
Sa 740 ka pahinang World Report 2024, ang iyang ika-34 nga edisyon, ang Human Rights Watch nagrepaso sa mga binuhatan sa tawhanong katungod sa kapin usa ka gatus ka nasud. Sa iyang pasiunang essay, si Executive Director Tirana Hassan nagkanayon nga ang 2023 usa ka mahinungdanong tuig dili lamang alang sa pagsumpo sa tawhanong katungod ug mga kabangis panahon sa gubat. Siya nidugang nga gipili sa mga gobyerno ang puntirya sa ilang kasuko ug nigamit sa transactional diplomacy nga nagdalag dakong kadaut ngadto sa mga katungod sa mga wala naapil sa kasabutan. Apan siya nagkanayon nga may mga timailhan usab sa paglaum, nga nagpakitag posibilidad sa lahing dalan, ug nanawagan ngadto sa mga gobyerno nga makanunayong suportahan ang ilang mga obligasyon sa tawhanong katungod.
Sulod sa pipila ka dekada ang mga opisyales sa Pilipinas naga-”red-tag” sa mga walhong aktibistang politikal, mga peryodista, mga magtutudlo, kaparian, mga lider sa Lumad, aktibistang kabatan-onan, mga politiko, ug uban pang giisip nga mga tigpaluyo sa komunistang New People’s Army. Nisaka ang red-tagging ubos sa administrasyon ni Presidente Rodrigo Duterte ug nagapadayon ubos ni Marcos, nga walay makitang paningkamot sa pag-undang sa maong binuhatan. Ang mga tawong gipuntirya kasagarang nahiagom sa pisikal nga pag-atake.
Ang administrasyong Marcos nanumpang ipalambo ang tawhanong katungod sa Pilipinas ug gibag-o and pakiglambigit tali sa mga internasyonal nga lumilihok sama sa United Nations. Sa 2023, si Nobel Prize laureate Maria Ressa ug ang iyang news outlet, Rappler, giabswelto sa kasong tax evasion, samtang ang dugay nang kritiko ni Duterte ug tigpanalipod sa tawhanong katungod nga si Leila de Lima gibuhian pinaagi sa piyansa human ang duolan pito ka tuig nga pagkabilanggo sa kapulisan. Hinoon, ang mga nakagamot na kaayong mga isyu sa mga pagpatay nga dili subay sa balaod sa “giyera kontra droga,” mga pinugos nga pagkawala, ug ang pagtortyur sa mga suspek nga anaa sa kustodiya nagpabiling kaylap pa nga mga problema.
