(Bejrut) – Vlade zemalja zapadnog Balkana trebale bi intenzivirati napore na jačanju zaštite ljudskih prava u cilju unapređivanja evropskih integracija svojih zemalja, navodi danas organizacija Human Rights Watch u svom Svjetskom izvještaju za 2015. Human Rights Watch dokumentirao je zabrinutosti po pitanju ljudskih prava u Bosni i Hercegovini (BiH), Srbiji, Kosovu i Hrvatskoj tokom 2014.
Problematika ljudskih prava na zapadnom Balkanu uključuje lošu klimu za slobodu medija, upornu diskriminaciju Roma, ograničen napredak u procesuiranju ratnih zločina na nacionalnim sudovima, te maltretiranje i zastrašivanje LGBT grupa.
“Vrijeme je da vlade zemalja zapadnog Balkana pokažu da su ozbiljne po pitanju vrijednosti Evropske unije, poput ravnopravnog tretmana manjina i odgovornosti za teške zločine,” izjavila je Lydia Gall, istraživačica za Balkan i istočnu Evropu pri organizaciji Human Rights Watch. “To vrijedi za članicu EU Hrvatsku, te za aspirantice za članstvo Bosnu i Hercegovinu, Srbiju i Kosovo.”
U 25. izdanju svjetskog izvještaja na 656 stranica, organizacija Human Rights Watch daje pregled prakse u domenu ljudskih prava u preko 90 zemalja. U uvodnom eseju, izvršni direktor Kenneth Roth poziva vlade da priznaju da ljudska prava nude efikasan moralni vodič u burnim vremenima, i da kršenje ljudskih prava može prouzrokovati ili pogoršati ozbiljne bezbjednosne izazove. Kratkoročna korist od narušavanja temeljnih vrijednosti slobode i nediskriminacije rijetko kad se dugoročno isplati.
Novinari su suočeni s neprijateljskom sredinom širom regiona, uz neadekvatne reakcije vlasti na napade i prijetnje. Policija je tukla novinare koji su izvještavali s februarskih protesta zbog otpuštanja, neisplaćenih plaća i percepcije o korumpiranosti vlasti u Bosni i Hercegovini.
Došlo je do ograničenog napretka po pitanju procesuiranja ratnih zločina na nacionalnim sudovima u Bosni i Hercegovini, Hrvatskoj, Srbiji i na Kosovu. Protokol o ratnim zločinima iz februara 2013. potpisan između Bosne i Hercegovine, Srbije, Hrvatske i Crne Gore tek treba dovesti do novih sudskih procesa ili osuđujućih presuda. Parlament Kosova odobrio je uspostavu specijalnog suda izvan Kosova koji će suditi za teške zločine tokom i nakon rata iz 1999, ali do neophodnih pravnih izmjena koje bi omogućile operativnost tog suda tek treba doći.
Romi su suočeni s diskriminacijom u ostvarivanju pristupa zdravstvu i obrazovanju, te su pogođeni deložacijama širom regiona. Uprkos drugoj presudi Evropskog suda za ljudska prava, vlasti Bosne i Hercegovine propustile su usvojiti ustavne reforme u cilju okončavanja političke diskriminacije protiv Roma, Jevreja i drugih manjina. Nije bilo ni napretka u provedbi strategija na Kosovu u cilju integracije Roma, Aškala i Egipćana, te u pomoći ljudima pri povratku u zemlju iz zapadne Evrope. Na hiljade invalidnih ljudi u Hrvatskoj zatvoreno je u institucijama i lišeno prava na odlučivanje o svom vlastitom životu.
Iako je Parada ponosa u Beogradu održana, a Hrvatska usvojila zakonodavstvo o civilnom partnerstvu, LGBT grupacije u Srbiji, na Kosovu i u Bosni i Hercegovini bile su suočene s prijetnjama i zastrašivanjem.
