Op vrijdag 10 februari treedt België op als gastheer voor een internationale conferentie over de bescherming van kinderen in tijden van oorlog. Koningin Mathilde zal de conferentie in het Egmontpaleis bijwonen, net als vicepremier Didier Reynders en diverse vertegenwoordigers van de EU, de NAVO en de VN. Maar zal iemand de deelnemers er ook op wijzen dat België een fundamenteel aspect van de bescherming van kinderen in tijden van gewapende conflicten uit het oog dreigt te verliezen: hun bescherming op school?
België heeft de zogeheten Safe Schools Declaration nog altijd niet ondertekend. Met deze internationale verklaring worden stappen ondernomen om leerlingen, leraren en scholen te beschermen in tijden van oorlog. De landen die de Safe Schools Declaration onderschrijven, verbinden zich ertoe de toegang tot het onderwijs sneller te herstellen als scholen onder vuur zijn genomen. Daarnaast willen ze dit soort aanvallen ontmoedigen door oorlogsmisdaden waarbij scholen zijn betrokken te onderzoeken en de daders te vervolgen. Ten slotte zullen ze scholen zo weinig mogelijk inzetten voor militaire doeleinden. Ze zullen de gebouwen niet omvormen tot kazernes of militaire basissen, opdat ze geen doelwit zouden worden.
De steun van België is belangrijk voor de kinderen die elke dag weer gevaar lopen omdat hun school een doelwit is.
Tot nog toe hebben 57 landen de Safe Schools Declaration ondertekend, met inbegrip van de meeste EU-lidstaten en de helft van de NAVO-leden. Onder de ondertekenaars bevinden zich ook heel wat landen die zelf in een conflict zijn verwikkeld, zoals Afghanistan, de Centraal-Afrikaanse Republiek, de Democratische Republiek Congo, Nigeria, Somalië en Zuid-Soedan. Als die landen – waar scholen worden aangevallen – inzien dat de verklaring waardevol is, dan hoort ook België zich bij hen aan te sluiten.
Veilige scholen bieden kinderen in tijden van oorlog de bescherming die ze nodig hebben. Daarom moeten ze open blijven en mogen ze geen militaire doelwitten worden. Scholen kunnen kinderen beschermen tegen mensensmokkel en rekrutering door gewapende groeperingen. De kinderen leren er ook hoe ze kunnen vermijden dat ze op landmijnen stappen en hoe ze de verspreiding van het hiv-virus kunnen tegengaan, en dat kan hun het leven redden. Een veilige ruimte om te studeren en te leren geeft hun een gevoel van normaliteit, routine en rust, midden in de chaos van de oorlog, en dat is misschien nog het belangrijkste.
Toch liggen leerlingen, leraren en scholen in oorlogsgebieden, van Afghanistan tot Jemen, wereldwijd geregeld onder vuur. Gewapende groeperingen vallen scholen en leraren aan omdat ze symbool staan voor de staat. Ze zijn het niet eens met wat aan wie wordt onderwezen. En alsof het allemaal nog niet erg genoeg is, gebruiken legers in de meeste landen waar een gewapend conflict woedt de scholen voor militaire doeleinden.
In tijden van oorlog kunnen we de kinderen niet beschermen als we hen niet beschermen terwijl ze op school zijn. Als België zijn doelstelling wil waarmaken en kinderen in conflictgebieden effectief wil beschermen, dan krijgt het daar vrijdag de uitgelezen kans toe en kan het de Safe Schools Declaration ondertekenen.
