(واشنگتن دی‌سی) – دیده‌بان حقوق بشر امروز گفت تهدید علنی دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا، مبنی بر حمله به مکان‌هایی با اهمیت فرهنگی در ایران در صورت اجرا جنایت جنگی خواهد بود. دولت آمریکا باید فوراً روشن کند که آمریکا در تمامی موقعیت‌ها به قوانین جنگ پایبند خواهد بود.
همزمان با تنشهای رو به افزایش بین ایران و آمریکا در پی حمله پهپادی آمریکا در عراق در روز ۳ ژانویه ۲۰۲۰ که قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، را به قتل رساند ترامپ در روز ۴ ژانویه توییت کرد که آمریکا به عنوان هشدار به ایران «۵۲ مکان در ایران...بعضی با اهمیت بالا برای ایران و فرهنگ ایرانی را هدف گرفته است، و این اهداف، و خود ایران، بسیار سریع و بسیار محکم مورد هدف قرار خواهند گرفت».
آندره‌آ پراسو، مدیر موقت واشنگتن دیده‌بان حقوق بشر گفت «رییس‌جمهور ترامپ باید علناً تهدیدهایش علیه دارایی‌های فرهنگی ایران را پس بگیرد و روشن کند که مجوز یا فرمان ارتکاب جنایات جنگی را نخواهد داد». وی افزود «وزارت دفاع آمریکا باید علناً تعهد خود به پایبندی به قوانین جنگ را مورد تأکید قرار دهد و تنها فرمان‌های نظامی قانونی را اجرا کند».
قوانین جنگ حمله تعمدی به اهداف غیرنظامی که مورد استفاده نظامی نباشند را منع می‌کند. اهداف با اهمیت زیاد برای میراث فرهنگی مردم نباید هدف حمله باشد. ماده ۵۳ پروتکل اول کنوانسیون ژنو صراحتاً هر گونه اقدام تخاصم‌امیز علیه اهداف فرهنگی، از جمله تبدیل آنها به هدف انتقامجویی را منع می‌کند. قانون راهنمای جنگ آمریکا(۲۰۱۶) که مقررات گسترده‌ای درباره حفاظت از دارایی‌های فرهنگی دارد این ماده را در قانون آمریکا می‌گنجاند. آمریکا همچنین عضو کنوانسیون لاهه برای حفاظت از دارایی‌های فرهنگی در صورت تعارض مسلحانه(۱۹۵۴) است، که به شکلی مشابه چنین حملاتی را منع می‌کند.
طبق قوانین عرفی جنگ افرادی که دستور به حملات تعمدی علیه اهداف غیرنظامی می‌دهند یا در چنین حملاتی ایفای نقش می‌کنند در حال ارتکاب جنایت جنگی هستند. ماده ۸۵ پروتکل اول مشخصاً بیان می‌کند که حملات علیه اهداف فرهنگی نقض جدی کنوانسیون هستند. معاهده رم دیوان کیفری بین‌المللی، که نه آمریکا و نه ایران عضو آن نیستند، هدایت تعمدی حملات به ساختمان‌های وقف دین، آموزش، هنر، علم، یا اهداف خیرخواهانه یا بناهای تاریخی که اهداف نظامی نباشند را جزو جرایم جنگی به شمار می‌آورد.
آیین‌نامه جنایات جنگی آمریکا اتباع آمریکا از جکله مقامات و پرسنل نظامی که مرتکب جنایات جنگی شده باشند را متوجه مسئولیت کیفری می‌کند. طبق قوانین عرفی جنگ، هر سربازی وظیفه دارد از فرمانی به وضوح غیرقانونی دست به نافرمانی بزند.
دیده‌بان حقوق بشر گفت تهدید ترامپ علیه میراث فرهنگی ایران بازتاب بی‌اعتنایی عمومی دولت او به حقوق بشر در ایران و نقاط دیگر است. تحریم‌های گسترده‌ای که آمریکا پس از رد توافق هسته‌ای ایران، برجام، تحمیل کرد، سبب ناتوانی ایرانیان عادی در دسترسی به داروهای حیاتی شده است. تهدید اخیر برای هدف گرفتن گنجینه فرهنگی ایران احتمالاً این دیدگاه را در میان ایرانیان تقویت خواهد کرد که آمریکا اهمیتی به سلامتی یا رفاه انها نمی‌دهد.
پراسو گفت «تهدید به حمله به میراث فرهنگی ایران از سوی ترامپ نشان‌دهنده بی‌اعتنایی جدی او به حکمرانی قانون در جهان است». او اضافه کرد «چه با امتناع از محکوم کردن قتل سبعانه جمال خاشقجی، مخالف سعودی، و چه با عفو جنایتکاران جنگی محکوم شده، ترامپ احترام چندانی برای حقوق بشر به عنوان بخشی از سیاست خارجی آمریکا قائل نیست».
