(بیروت)- دیدهبان حقوق بشر امروز گفت ایران باید فوراً گلرخ ایرایی، مدافع حقوق بشر بستریشده در تهران را آزاد کند. ایرایی بعد از محاکمهای نادعادلانه در آوریل ۲۰۱۵ بنا به اتهاماتی که صرفاً متوجه فعالیت مسالمتآمیز او میشد به شش سال زندان محکوم شد.
ایرایی در روز سوم آوریل ظاهراً در پی مشکلات پزشکی ناشی از اعتصاب غذا از زندان به بیمارستان منتقل شد. مقامات در ۹ آوریل به خانوادهی او اجازهی ملاقات دادند.
سارا لی ویتسون، مدیر بخش خاورمیانهی دیدهبان حقوق بشر گفت «مقامات ایران ظاهراً آنقدر از مدافعان حقوق بشر احساس تهدید میکنند که آنها را برای چندین سال زندانی میکنند». او اضافه کرد «ایران باید به جای بدتر کردن شرایط زندان به خواستههای مدافعان حقوق بشر مبنی بر حقوق و آزادیهای بیشتر برای همهی شهروندان گوش دهد».
مقامات در ۲۴ ژانویه ایرایی و آتنا دائمی، یک مدافع حقوق بشر دیگر، را از زندان اوین در تهران به زندان قرچک در شهر ورامین منتقل کردند که مشهور است شرایطی بدتر از اوین دارد. خانوادهی دائمی و ایرایی گزارش دادهاند که این دو فعال در سه فوریه در اعتراض به انتقالشان از اوین دست به اعتصاب زدند. دائمی در ۲۶ فوریه اعتصابش را پایان داد، اما ایرایی اعتصابش را تا زمان انتقال به بیمارستان در ۳ آوریل ادامه داد.
در ۳ آوریل، خانوادهی ایرایی به امید ملاقات او در زندان به ورامین رفته بودند. وقتی به زندان رسیدند مقامات به آنها گفتند که او به بیمارستانی در تهران منتقل شده است اما از ارائهی اطلاعات بیشتر دربارهی مکان یا وضعیت او امتناع کردند. در ۹ آوریل مقامات بالاخره به پدر ایرایی اجازه دادند تا در بیمارستانی در تهران از او ملاقات کند. منبعی که نخواست نامش فاش شود در روز ۹ آوریل به دیدهبان حقوق بشر گفت که ملاقات حدود یک ساعت طول کشیده است، و مشخص بوده است که ایرایی وزن زیادی از دست داده است.
در ۶ سپتامبر ۲۰۱۴ افرادی از واحد اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران ایرایی را به همراه همسرش آرش صادقی، ایضاً مدافع حقوق بشر، و دو نفر دیگر بازداشت کردند و آنها را به زندان اوین فرستادند. در آوریل ۲۰۱۵ قاضی ابوالقاسم صلواتی از شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران- که دهها فعال را به احکام ناعادلانهی زندان محکوم کرده است- ایرایی را به اتهام «توهین به مقدسات» و «تبلیغ علیه نظام» به شش سال زندان محکوم کرد. مقامات در زمان بازداشت ایرایی داستانی منتشر نشده از او دربارهی سنگسار را ضبط و از آن به عنوان مدرک برای محکوم کردن او استفاده کردند.
دیدهبان حقوق بشر پیش از این عدم دسترسی این زوج به نمایندگی حقوقی عادلانه در طول محاکمهشان را گزارش کرده است. دیگر مدافعان حقوق بشر وضعیتی مشابه را در محاکمههایشان تجربه کردهاند. دیگر مدافعان حقوق بشر در حال گذران احکام بلندمدت زندان تنها به خاطر انتقادها و فعالیتهای مسالمتآمیزشان شامل نرگس محمدی و ابوالفتاح سلطانی نیز میشود. مهدی کروبی و میرحسین موسوی، نامزدهای سابق ریاست جمهوری، و زهرا رهنورد،نویسنده و فعال و همسر موسوی، از فوریهی ۲۰۱۱ در تهران در بازداشت خانگی نگاه داشته شدهاند.
ویتسون گفت «هیچ چیزی نیست که نشان دهد که ایرایی جرمی واقعی مرتکب شده باشد و نگه داشتن او پشت میلههای زندان حتی یک روز بیشتر غیرقانونی است». او افزود «او باید فوراً آزاد شود».