**Επικαιροποιήθηκε για να συμπεριλάβει τον σύνδεσμο προς την πλήρη απαντητική επιστολή της Προεδρίας Διαχείρισης Μετανάστευσης προς την Human Rights Watch.**
(Κωνσταντινούπολη) – Οι τουρκικές αρχές αυθαίρετα προέβησαν στη σύλληψη, κράτηση και απέλαση στη Συρία εκατοντάδων Σύριων προσφύγων, ανδρών και αγοριών, στο διάστημα από τον Φεβρουάριο έως τον Ιούλιο του 2022, ανακοίνωσε σήμερα η Human Rights Watch.
Οι Σύριοι που απελάθηκαν ανέφεραν στη Human Rights Watch ότι Τούρκοι αξιωματούχοι τούς συνέλαβαν στα σπίτια τους, στους χώρους εργασίας τους και στον δρόμο, τους κράτησαν υπό κακές συνθήκες, βιαιοπράγησαν και κακομεταχειρίστηκαν τους περισσότερους από αυτούς, αναγκάζοντάς τους να υπογράψουν έντυπα οικειοθελούς επιστροφής, τους οδήγησαν σε συνοριακά σημεία διέλευσης προς τη βόρεια Συρία και τους ανάγκασαν να διέλθουν τα σύνορα υπό την απειλή όπλου.
«Κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, οι τουρκικές αρχές συνέλαβαν εκατοντάδες Σύριους πρόσφυγες, ακόμα και ασυνόδευτα παιδιά, και τους ανάγκασαν να επιστρέψουν στη βόρεια Συρία», δήλωσε η Νadia Hardman, ερευνήτρια για τα δικαιώματα των προσφύγων και μεταναστών στη Human Rights Watch. «Αν και η Τουρκία παρείχε προσωρινή προστασία σε 3,6 εκατομμύρια Σύριους πρόσφυγες, φαίνεται ότι πλέον επιχειρεί να μετατρέψει τη βόρεια Συρία σε αποθήκη προσφύγων».
Πρόσφατες ενδείξεις από την Τουρκία και από άλλες κυβερνήσεις υποδεικνύουν ότι εξετάζουν το ενδεχόμενο ομαλοποίησης των σχέσεών τους με τον Σύριο Πρόεδρο Μπασάρ αλ-Άσαντ. Τον Μάιο του 2022 ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να προχωρήσει στην επανεγκατάσταση ενός εκατομμυρίου προσφύγων στη βόρεια Συρία, σε περιοχές που δεν ελέγχονται από την κυβέρνηση, παρόλο που η Συρία παραμένει μη ασφαλής για τους πρόσφυγες που επιστρέφουν. Πολλοί από αυτούς προέρχονται από περιοχές που ελέγχονται από την κυβέρνηση, αλλά ακόμη και αν μπορούσαν να φτάσουν ως εκεί, η συριακή κυβέρνηση είναι εκείνη που ουσιαστικά συντέλεσε στην ύπαρξη πάνω από έξι εκατομμυρίων προσφύγων και διέπραξε σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων εις βάρος των πολιτών της, ακόμη και πριν από την έναρξη των εξεγέρσεων.
Οι απελάσεις βρίσκονται στον αντίποδα της γενναιόδωρης στάσης της Τουρκίας, η οποία υποδέχθηκε περισσότερους πρόσφυγες από οποιαδήποτε άλλη χώρα του κόσμου και σχεδόν τέσσερις φορές περισσότερους από ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), και γι’ αυτόν τον λόγο έλαβε χρηματοδότηση δισεκατομμυρίων ευρώ από την ΕΕ για την ανθρωπιστική στήριξη και διαχείριση της μετανάστευσης.
Από τον Φεβρουάριο μέχρι και τον Αύγουστο η Human Rights Watch πήρε συνέντευξη, εντός της Τουρκίας, τηλεφωνικώς ή διά ζώσης, από 37 άνδρες και 2 αγόρια από τη Συρία, που ήταν εγγεγραμμένοι στην Τουρκία για προσωρινή προστασία. Η Human Rights Watch πήρε επίσης συνέντευξη από επτά συγγενείς Σύριων προσφύγων και μια γυναίκα πρόσφυγα, την οποία οι τουρκικές αρχές απέλασαν στη βόρεια Συρία κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου.
Η Human Rights Watch απέστειλε επιστολές με ερωτήματα και πορίσματα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τη Γενική Διεύθυνση Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και το Υπουργείο Εσωτερικών της Τουρκίας. Η Human Rights Watch έλαβε απάντηση από τον Bernard Brunet, της Γενικής Διεύθυνσης Γειτονίας και Διαπραγματεύσεων Διεύρυνσης της ΕΕ. Το περιεχόμενο αυτής της επιστολής αντικατοπτρίζεται στην ενότητα που αφορά τα προαναχωρησιακά κέντρα.
Τούρκοι αξιωματούχοι απέλασαν 37 από τα άτομα που παραχώρησαν συνέντευξη στη βόρεια Συρία. Όλοι είπαν ότι απελάθηκαν μαζί με δεκάδες ή ακόμα και εκατοντάδες άλλους. Όλοι είπαν ότι εξαναγκάστηκαν να υπογράψουν έντυπα είτε σε προαναχωρησιακά κέντρα είτε στα σύνορα με τη Συρία. Είπαν επίσης ότι οι αξιωματούχοι δεν τους επέτρεπαν να διαβάσουν τα έντυπα και δεν εξηγούσαν το περιεχόμενό τους, αλλά όλοι οι ερωτηθέντες είπαν ότι αντιλήφθηκαν πως τα έντυπα αφορούσαν τη δήθεν συμφωνία τους για τον οικειοθελή επαναπατρισμό τους. Κάποιοι ανέφεραν ότι οι αξιωματούχοι κάλυπταν με τα χέρια τους το τμήμα του εντύπου που ήταν γραμμένο στα Αραβικά. Οι περισσότεροι ανέφεραν ότι σε αυτά τα προαναχωρησιακά κέντρα είδαν τις αρχές να μεταχειρίζονται και άλλους Σύριους με τον ίδιο τρόπο.
Πολλοί είπαν ότι είδαν Τούρκους αξιωματούχους να βιαιοπραγούν κατά άλλων ανδρών, που αρχικά αρνήθηκαν να υπογράψουν κι έτσι κατάλαβαν ότι δεν είχαν άλλη επιλογή. Δύο άνδρες οι οποίοι κρατούνταν σε προαναχωρησιακά κέντρα στα Άδανα ανέφεραν ότι τους δόθηκε η επιλογή να υπογράψουν το έντυπο και να επιστρέψουν στη Συρία ή να παραμείνουν υπό κράτηση για ένα έτος. Και οι δύο επέλεξαν την επιστροφή επειδή δεν μπορούσαν να αντέξουν στη σκέψη ενός επιπλέον έτους κράτησης και ήταν απαραίτητο να στηρίξουν τις οικογένειές τους.
Δέκα άτομα δεν απελάθηκαν. Κάποιοι αφέθηκαν ελεύθεροι και τους προειδοποίησαν ότι οφείλουν να επιστρέψουν στην πόλη στην οποία είχαν καταχωρηθεί διότι, αν εντοπίζονταν αλλού, θα απελαύνονταν. Άλλοι κατάφεραν να επικοινωνήσουν με δικηγόρους χάρη στην παρέμβαση μελών της οικογένειάς τους προκειμένου να τους βοηθήσουν στην απελευθέρωσή τους. Αρκετοί βρίσκονται ακόμα σε προαναχωρησιακά κέντρα αναμένοντας τη διευθέτηση της υπόθεσής τους, χωρίς να γνωρίζουν τον λόγο για τον οποίο κρατούνται και υπό τον φόβο της απέλασης. Όσοι αφέθηκαν ελεύθεροι χαρακτήρισαν τη ζωή στην Τουρκία ως επικίνδυνη, λέγοντας ότι μένουν στο σπίτι με τις κουρτίνες τους κλειστές και περιορίζουν τις μετακινήσεις τους προκειμένου να αποφύγουν τις τουρκικές αρχές.
Οι απελαθέντες μεταφέρθηκαν οδικώς στα σύνορα από τα προαναχωρησιακά κέντρα παραμένοντας δεμένοι με χειροπέδες καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού, το οποίο μερικές φορές διαρκούσε μέχρι και 21 ώρες. Ανέφεραν ότι αναγκάστηκαν να διέλθουν από διασυνοριακά σημεία ελέγχου είτε στο Öncüpınar/Bab al-Salam είτε στο Cilvegözü/Bab al-Hawa, με αποτέλεσμα να καταλήξουν σε περιοχές εκτός κυβερνητικού ελέγχου στη Συρία. Ένας άνδρας 26 ετών από το Χαλέπι ανέφερε ότι στο σημείο ελέγχου ένας Τούρκος αξιωματούχος του είπε, «Θα πυροβολήσουμε όποιον επιχειρήσει να επιστρέψει».
Τον Ιούνιο του 2022 ο οργανισμός για τους πρόσφυγες του ΟΗΕ, η Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες (UNHCR), ανακοίνωσε ότι το τρέχον έτος 15.149 Σύριοι πρόσφυγες έχουν ήδη επιστρέψει οικειοθελώς στη Συρία. Οι αρμόδιες τοπικές αρχές στα διασυνοριακά σημεία ελέγχου στα Bab al-Hawa και στο Bab al-Salam αντίστοιχα δημοσιεύουν σε μηνιαία βάση τον αριθμό όσων διέρχονται τα σύνορα της Τουρκίας προς τη Συρία. Μεταξύ Φεβρουαρίου και Αυγούστου του 2022, 11.645 άτομα επέστρεψαν μέσω του Bab al-Hawa και 8.404 μέσω του Bab al-Salam.
Η Τουρκία δεσμεύεται από τις συμφωνίες και το εθιμικό διεθνές δίκαιο να σέβεται την αρχή της μη επαναπροώθησης, η οποία απαγορεύει την επιστροφή οποιουδήποτε ατόμου σε τόπο όπου θα αντιμετώπιζε πραγματικό κίνδυνο δίωξης, βασανιστηρίων ή άλλης κακομεταχείρισης ή απειλής για τη ζωή του. Η Τουρκία οφείλει να μην εξαναγκάζει τους ανθρώπους να επιστρέψουν σε τόπους όπου διατρέχουν κίνδυνο να υποστούν σοβαρή βλάβη. Η Τουρκία οφείλει να προστατεύει τα βασικά δικαιώματα όλων των Σύριων, ανεξάρτητα από τον τόπο καταχώρησής τους, και οφείλει να μην απελαύνει τους πρόσφυγες που ζουν και εργάζονται σε πόλη διαφορετική από αυτή στην οποία είναι καταχωρημένες η διεύθυνση κατοικίας τους και η ταυτότητα προσωρινής προστασίας τους.
Στις 21 Οκτωβρίου ο Δρ. Savaş Ünlü, επικεφαλής της Προεδρίας για τη Διαχείριση της Μετανάστευσης, απάντησε μέσω επιστολής στην επιστολή της Human Rights Watch με ημερομηνία 3 Οκτωβρίου, με την οποία του κοινοποιούσε τα πορίσματα της παρούσας έκθεσης. Υπογραμμίζοντας ότι η Τουρκία φιλοξενεί τον μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων στον κόσμο, ο Δρ. Ünlü απέρριψε στο σύνολό τους τα ευρήματα της Human Rights Watch, χαρακτηρίζοντας τους ισχυρισμούς της αβάσιμους. Παραθέτοντας τις υπηρεσίες που παρέχονται διά νόμου σε ανθρώπους που αναζητούν προστασία στην Τουρκία, υπογράμμισε ότι η Τουρκία «μεριμνά για τη διαχείριση της μετανάστευσης σύμφωνα με την εθνική και διεθνή νομοθεσία».
«Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της οφείλουν να αναγνωρίσουν ότι η Τουρκία δεν πληροί τα κριτήρια της ασφαλούς τρίτης χώρας και να αναστείλουν τη χρηματοδότηση για την κράτηση μεταναστών και για τους συνοριακούς ελέγχους μέχρι να σταματήσουν οι αναγκαστικές απελάσεις», δήλωσε η Hardman. Η «κήρυξη της Τουρκίας ως “ασφαλούς τρίτης χώρας” δεν συμβαδίζει με τον μεγάλο αριθμό απελάσεων Σύριων προσφύγων στη βόρεια Συρία. Τα κράτη μέλη οφείλουν να μην προβαίνουν σε αυτόν τον χαρακτηρισμό και να επικεντρωθούν στη μετεγκατάσταση των αιτούντων άσυλο αυξάνοντας τον αριθμό των ατόμων που επανεγκαθίστανται».
Η Human Rights Watch επικεντρώθηκε στην απέλαση Σύριων προσφύγων στους οποίους είχε χορηγηθεί το καθεστώς προσωρινής προστασίας στην Τουρκία, αλλά οι αρχές, παρόλα αυτά, το 2022 τους απέλασαν ή τους απείλησαν με απέλαση στη Συρία. Και οι 47 Σύριοι πρόσφυγες, των οποίων οι υποθέσεις εξετάστηκαν, ζούσαν και εργάζονταν σε πόλεις σε ολόκληρη την Τουρκία, η πλειονότητα αυτών στην Κωνσταντινούπολη, προτού συλληφθούν, κρατηθούν και, στις περισσότερες περιπτώσεις, απελαθούν. Όσοι τελούν υπό κράτηση ταυτοποιούνται με ψευδώνυμα για την προστασία τους.
Όλοι, εκτός από δύο, είχαν τουρκική ταυτότητα προσωρινής προστασίας όταν ζούσαν στην Τουρκία, η οποία κοινώς αποκαλείται kimlik, και η οποία προστατεύει τους Σύριους πρόσφυγες από την αναγκαστική επιστροφή στη Συρία. Αρκετοί ανέφεραν ότι είχαν ταυτότητα προσωρινής προστασίας και άδεια εργασίας.
Πρόσφυγες, Αιτούντες Άσυλο και Μετανάστες στην Τουρκία
Η Τουρκία φιλοξενεί πάνω από 3,6 εκατομμύρια Σύριους και είναι η μεγαλύτερη χώρα υποδοχής προσφύγων στον κόσμο. Στο πλαίσιο γεωγραφικού περιορισμού που έχει εφαρμόσει η Τουρκία κατά την προσχώρησή της στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, οι Σύριοι αλλά και λοιποί που προέρχονται από χώρες οι οποίες βρίσκονται στα νότια και ανατολικά των συνόρων της Τουρκίας δεν λαμβάνουν πλήρες καθεστώς πρόσφυγα. Οι Σύριοι πρόσφυγες εγγράφονται στο πλαίσιο κανονισμού «προσωρινής προστασίας», ο οποίος, σύμφωνα με τις τουρκικές αρχές, ισχύει αυτόματα για όλους τους Σύριους που ζητούν άσυλο.
Ο Κανονισμός περί Προσωρινής Προστασίας της Τουρκίας παρέχει στους Σύριους πρόσφυγες πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης και της υγειονομικής περίθαλψης, αλλά γενικά απαιτεί από αυτούς να ζουν στην επαρχία στην οποία έχουν καταχωρηθεί. Οι πρόσφυγες πρέπει να λαμβάνουν άδεια προκειμένου να ταξιδεύουν μεταξύ των επαρχιών. Στα τέλη του 2017 και στις αρχές του 2018 η Κωνσταντινούπολη και εννέα επαρχίες στα σύνορα με τη Συρία ανέστειλαν την καταχώρηση των νεοαφιχθέντων αιτούντων άσυλο.
Τον Φεβρουάριο του 2022 ο υφυπουργός Εσωτερικών της Τουρκίας Ismail Çataklı δήλωσε ότι οι αιτήσεις για προσωρινή και διεθνή προστασία δεν θα γίνονταν δεκτές σε 16 επαρχίες: Άγκυρας, Αττάλειας, Αϊδινίου, Προύσας, Δαρδανελίων, Ντούζτζε, Αδριανούπολης, Χατάι, Κωνσταντινούπολης, Σμύρνης, Κιρίκαλλε, Κοτζάελι, Μούγλων, Σαγγάριου, Ραιδεστού και Γιάλοβας. Ανακοίνωσε επίσης ότι οι αιτήσεις για χορήγηση άδειας παραμονής από αλλοδαπούς δεν θα γίνονται δεκτές σε οποιαδήποτε συνοικία στην οποία το 25% ή περισσότερο του πληθυσμού αποτελείται από αλλοδαπούς. Ανέφερε ότι η καταχώρηση είχε ήδη κλείσει σε 781 συνοικίες σε ολόκληρη την Τουρκία, καθώς οι αλλοδαποί σε αυτές τις περιοχές ξεπέρασαν το 25% του πληθυσμού.
Τον Ιούνιο ο υπουργός Εσωτερικών Süleyman Soylu ανακοίνωσε ότι από την 1η Ιουλίου και εξής το ποσοστό θα μειωνόταν σε 20% και ο αριθμός των συνοικιών που δεν δέχονται πλέον την καταχώρηση αλλοδαπών αυξήθηκε σε 1.200, με την ακύρωση του καθεστώτος προσωρινής προστασίας των Σύριων που ταξίδεψαν εντός της χώρας χωρίς να υποβάλουν αίτηση για την αντίστοιχη άδεια. Πολλοί ερωτηθέντες εξήγησαν ότι δεν μπορούσαν να βρουν απασχόληση στην πόλη καταχώρησής τους και δεν μπορούσαν να επιβιώσουν εκεί, αλλά, αντίθετα, μπορούσαν να βρουν δουλειά στην Κωνσταντινούπολη.
Η αυξανόμενη ξενοφοβία στην Τουρκία
Τα τελευταία δύο χρόνια έχει σημειωθεί αύξηση των ρατσιστικών και ξενοφοβικών επιθέσεων κατά αλλοδαπών, ιδίως κατά των Σύριων. Στις 11 Αυγούστου του 2021 σε μία συνοικία της Άγκυρας ομάδες Τούρκων κατοίκων εξαπέλυσαν επιθέσεις σε χώρους εργασίας και κατοικίας Σύριων, την επομένη μιας συμπλοκής στην οποία ένας Σύριος νεαρός σκότωσε με μαχαίρι Τούρκο συνομήλικό του.
Κατά την προεκλογική περίοδο των γενικών εκλογών, που θα λάβουν χώρα την άνοιξη του 2023, οι πολιτικοί της αντιπολίτευσης έχουν εκφωνήσει ομιλίες που τροφοδοτούν το αντιπροσφυγικό αίσθημα και υποδεικνύουν ότι οι Σύριοι πρέπει να επιστραφούν στην σπαρασσόμενη από τον πόλεμο Συρία. Η κυβέρνηση συνασπισμού του Προέδρου Ερντογάν απάντησε με δεσμεύσεις για την επανεγκατάσταση των Σύριων σε κατεχόμενες από την Τουρκία περιοχές της βόρειας Συρίας.
Οι συλλήψεις
Οι περισσότεροι από αυτούς που παραχώρησαν συνέντευξη συνελήφθησαν στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης και άλλοι κατά τη διάρκεια εφόδων στους χώρους εργασίας ή στα σπίτια τους. Οι αξιωματούχοι που τους συνέλαβαν ενίοτε συστήθηκαν ως Τούρκοι αστυνομικοί και σε όλες τις περιπτώσεις ζήτησαν να δουν τα έγγραφα ταυτότητας των προσφύγων.
Σύμφωνα με τον κανονισμό της Τουρκίας περί προσωρινής προστασίας, οι Σύριοι πρόσφυγες υποχρεούνται να διαμένουν στην επαρχία όπου καταχωρούνται για πρώτη φορά ως πρόσφυγες. Δεκαεπτά από αυτούς τους 47 πρόσφυγες ζούσαν και εργάζονταν στην πόλη καταχώρησής τους, ενώ οι υπόλοιποι ζούσαν και εργάζονταν σε διαφορετική επαρχία.
Πέντε πρόσφυγες ανέφεραν ότι συνελήφθησαν λόγω διάφορων καταγγελιών ή ψευδών ισχυρισμών από γείτονες ή εργοδότες, από το ότι κάνουν πολύ θόρυβο μέχρι ότι είναι τρομοκράτες. Όλοι οι πρόσφυγες είπαν ότι οι κατηγορίες αυτές ήταν αβάσιμες. Τέσσερις από αυτούς αθωώθηκαν, αφέθηκαν ελεύθεροι ή απελάθηκαν· ένας άνδρας τελεί ακόμα υπό διερεύνηση.
Κράτηση
Κατά τη σύλληψή τους οι Σύριοι πρόσφυγες μεταφέρθηκαν είτε στα κατά τόπους αστυνομικά τμήματα για σύντομο χρονικό διάστημα είτε απευθείας σε προαναχωρησιακά κέντρα, συνήθως στο Προαναχωρησιακό Κέντρο Τούζλα στην Κωνσταντινούπολη. Μεταξύ των προαναχωρησιακών αυτών κέντρων συγκαταλέγονται κέντρα στις περιοχές Πεντίκ, Άδανα, Γκαζιαντέπ και Ούρφα. Σε όλες τις περιπτώσεις, Τούρκοι αξιωματούχοι κατέσχεσαν τα τηλέφωνα, τα πορτοφόλια και άλλα προσωπικά αντικείμενα των Σύριων.
Οι αρχές απέρριψαν το αίτημα των προσφύγων να καλέσουν μέλη της οικογένειάς τους ή τους δικηγόρους τους. Ένας άνδρας που ζήτησε να μιλήσει με δικηγόρο ανέφερε ότι ένας αξιωματικός στο αστυνομικό τμήμα του είπε: «“Διέπραξες κάποιο έγκλημα;” Όταν απάντησα “Όχι”, εκείνος είπε “Τότε δεν χρειάζεται να καλέσεις δικηγόρο”».
Όλοι είπαν ότι οι τουρκικές αρχές τούς κράτησαν υπό συνθήκες συνωστισμού σε ανθυγιεινά δωμάτια σε διάφορα προαναχωρησιακά κέντρα. Υπήρχε περιορισμένος αριθμός κρεβατιών και οι ερωτηθέντες είπαν ότι συχνά αναγκάζονταν να τα μοιραστούν. Οι πρόσφυγες ανέφεραν ότι συνήθως χωρίζονταν με βάση την εθνικότητα και γενικά κρατούνταν μαζί με άλλους Σύριους. Αγόρια κάτω των 18 ετών κρατούνταν μαζί με ενήλικους άνδρες.
Ενώ σε ορισμένα προαναχωρησιακά κέντρα επικρατούσαν καλύτερες συνθήκες από ό,τι σε άλλα, όλοι οι ερωτηθέντες ανέφεραν την έλλειψη επαρκούς τροφής και τη μη πρόσβαση σε λουτρά, καθώς και άλλες ανθυγιεινές συνθήκες. Στην Τούζλα, από την οποία πέρασε η πλειονότητα των ερωτηθέντων, οι Σύριοι περιέγραψαν ότι κρατήθηκαν σε εξωτερικούς χώρους που χαρακτήρισαν ως «γήπεδα μπάσκετ», επί ώρες, ενώ περίμεναν να τους δοθεί χώρος, που ήταν συνήθως ένα μικρό μεταλλικό κοντέινερ.
Ο «Αχμάντ» περιέγραψε ως εξής τις συνθήκες στο Προαναχωρησιακό Κέντρο της Τούζλας, όπου κρατήθηκε μαζί με άλλα παιδιά χωρίς καμία συγγενική σχέση, συνωστισμένα μέσα σε μεταλλικά κοντέινερ:
«Υπήρχαν έξι κρεβάτια στο κελί μου και δύο ή τρία άτομα έπρεπε να μοιραστούν κάθε κρεβάτι και στο δικό μου κελί ένα παιδί ήταν 16 ετών και ένα ήταν 17 ετών. Στην αρχή ήμασταν 15 παιδιά [στο κελί] αλλά στη συνέχεια προστέθηκαν περισσότερα άτομα. Μείναμε 12 ημέρες χωρίς να κάνουμε ντους επειδή δεν υπήρχαν εγκαταστάσεις».
Ξυλοδαρμοί και Κακομεταχείριση
Όλοι οι ερωτηθέντες ανέφεραν ότι είτε δέχθηκαν επίθεση από Τούρκους αξιωματούχους στα προαναχωρησιακά κέντρα είτε είδαν αξιωματούχους να κλωτσούν ή να ξυλοφορτώνουν άλλους Σύριους με τα χέρια τους ή με ξύλινα ή πλαστικά γκλομπ. Ο «Φαχάντ», 22χρονος άνδρας από το Χαλέπι, περιέγραψε τους ξυλοδαρμούς στο Προαναχωρησιακό Κέντρο της Τούζλα:
«Με γρονθοκόπησαν στην Τούζλα... Το ψωμί μου έπεσε κατά λάθος στο πάτωμα και προσπάθησα να το πιάσω. Ένας αξιωματικός με κλώτσησε και έπεσα. Άρχισε να με χτυπά με ένα ξύλινο γκλομπ. Δεν μπορούσα να υπερασπιστώ τον εαυτό μου. Είδα κι εγώ να ξυλοφορτώνουν άλλους ανθρώπους. Το βράδυ, αν κάπνιζαν, τους χτυπούσαν. Οι φρουροί μάς ταπείνωναν συνέχεια. Ένας άνδρας ήταν καπνιστής... και πέντε φρουροί άρχισαν να τον χτυπούν πολύ δυνατά και του μελάνιασαν τα μάτια και τον χτυπούσαν στην πλάτη με ένα ραβδί. Και όλοι όσοι προσπάθησαν να παρέμβουν ξυλοκοπήθηκαν».
Ο «Αχμάντ», 26χρονος άνδρας από το Χαλέπι, είπε ότι η τουρκική αστυνομία τον συνέλαβε στον χώρο εργασίας του, ένα ραφείο στην Κωνσταντινούπολη, και τον μετέφερε στο προαναχωρησιακό κέντρο της Τούζλα, όπου ξυλοκοπήθηκε σοβαρά αρκετές φορές:
«Ξυλοκοπήθηκα στην Τούζλα τρεις φορές· η τελευταία φορά ήταν η πιο άγρια για μένα. Υποστήριζα ότι έπρεπε να μου επιτραπεί να βγαίνω εκτός φυλακής, ότι έπρεπε να μου δίνεται χρόνος για διαλείμματα. Με αποτέλεσμα [οι φρουροί] να με βρίζουν και να προσβάλουν εμένα και την οικογένειά μου. Είπα ότι θα διαμαρτυρηθώ στον διευθυντή τους. Με χτύπησαν στο πρόσωπο με ένα ξύλινο γκλομπ και [οι φρουροί] μου έσπασαν τα δόντια.
Τελικά ο Αχμάντ απελάθηκε στη βόρεια Συρία από το σημείο συνοριακής διέλευσης στο Bab al-Salam και τώρα μένει στην πόλη Azaz, η οποία επί του παρόντος τελεί υπό τον έλεγχο της αντιπολιτευόμενης προσωρινής συριακής κυβέρνησης, υποστηριζόμενης από την Τουρκία, καθώς δεν μπορεί να μεταβεί στο Χαλέπι, που τελεί υπό τον έλεγχο της συριακής κυβέρνησης, διότι καταζητείται από τον συριακό στρατό. «Διέφυγα από τον πόλεμο [στη Συρία] επειδή είμαι κατά της βίας», δήλωσε. «Τώρα οι [τουρκικές αρχές] με επανέφεραν εδώ. Το μόνο που θέλω είναι να είμαι σε ασφαλές μέρος».
Ο «Χασάν», 27χρονος πρώην πολιτικός κρατούμενος και θύμα βασανιστηρίων από τη Δαμασκό, συνελήφθη στο σπίτι του όταν οι γείτονές του διαμαρτυρήθηκαν για τον θόρυβο που προερχόταν από το διαμέρισμά του. Για μήνες τον μετέφεραν από το ένα προαναχωρησιακό κέντρο στο άλλο. Στο τελευταίο προαναχωρησιακό κέντρο του είπαν να υπογράψει ένα έντυπο οικειοθελούς επιστροφής. Όταν αρνήθηκε να υπογράψει, ο Χασάν είπε, «Με έκλεισαν μέσα σε ένα κλουβί, έμοιαζε με κλουβί για σκύλο. Ήταν μεταλλικό... με διαστάσεις περίπου 1,5 επί 1 μέτρο. Όταν το χτυπούσε ο ήλιος, το κλουβί πύρωνε».
Όταν συνελήφθη για πρώτη φορά, ο Χασάν κατάφερε να επικοινωνήσει με τη σύζυγό του πριν κατασχεθεί το τηλέφωνό του. Η σύζυγός του βρήκε έναν δικηγόρο, που συνέβαλε στην απελευθέρωσή του.
Εξαναγκαστική υπογραφή Εντύπων «Οικειοθελούς Επιστροφής»
Πολλοί απελαθέντες ανέφεραν ότι Τούρκοι αξιωματούχοι – είτε φρουροί στα προαναχωρησιακά κέντρα είτε αξιωματούχοι που χαρακτήρισαν ως «αστυνομία» ή «jandarma» αδιακρίτως – χρησιμοποίησαν βία ή την απειλή βίας για να τους αναγκάσουν να υπογράψουν έντυπα «οικειοθελούς επιστροφής».
Η Human Rights Watch συγκέντρωσε μαρτυρίες που δείχνουν ότι οι απελαθέντες υποχρεώθηκαν να υπογράψουν έντυπα «οικειοθελούς επιστροφής» στα προαναχωρησιακά κέντρα σε Άδανα, Τούζλα, Γκαζιαντέπ και Ντιγιαρμπακίρ και σε ένα γραφείο μετανάστευσης στη Μερσίνη.
Ο «Μουσταφά», 21χρονος άνδρας από το Ιντλίμπ, συνελήφθη στους δρόμους της συνοικίας Esenyurt της Κωνσταντινούπολης. Μετά από αρκετές ημέρες σε προαναχωρησιακό κέντρο στο Πεντίκ, μεταφέρθηκε στα Άδανα, όπου τον τοποθέτησαν για μία νύχτα σε ένα μικρό κελί με 33 ακόμη Σύριους άνδρες. «Το πρωί», είπε ο Μουσταφά, «ήρθε ένας αξιωματικός της jandarma για να μεταφέρει τους κρατούμενους σε άλλο δωμάτιο:
Όταν ήρθε η σειρά μου, μαζί με έναν άλλο άνδρα, μας μετέφεραν σε ένα δωμάτιο όπου υπήρχαν τέσσερις αξιωματούχοι: ένας της jandarma, ένας με πολιτική περιβολή, ο διευθυντής μετανάστευσης [του Προαναχωρησιακού Κέντρου των Αδάνων] και ένας διερμηνέας. Είδα τρία από τα άτομα που είχαν μεταφέρει νωρίτερα από το κελί μας να κάθονται στο πάτωμα κάτω από το τραπέζι, με πρησμένα πρόσωπα.
Ο διερμηνέας ζήτησε από τον άνδρα που ήταν μαζί μου να υπογράψει κάποια έγγραφα, αλλά όταν εκείνος είδε ότι ένα από αυτά ήταν έντυπο οικειοθελούς επιστροφής δεν ήθελε να υπογράψει. Ο αξιωματικός της jandarma και ο άνδρας με πολιτικά άρχισαν να τον χτυπούν με τις γροθιές και τα γκλομπ τους και να τον κλωτσούν. Μετά από περίπου 10 λεπτά τού έδεσαν τα χέρια και τον μετέφεραν δίπλα στους άνδρες που βρίσκονταν ήδη στο πάτωμα κάτω από το τραπέζι. Ο διερμηνέας με ρώτησε αν ήθελα κι εγώ να πάθω τα ίδια. Είπα όχι και υπέγραψα το έγγραφο».
Ο Μουσταφά αργότερα απελάθηκε από το σημείο συνοριακής διέλευσης στο Cilvegozu/Bab al-Hawa και τώρα διαμένει στην πόλη al-Bab στη βόρεια επαρχία του Χαλεπίου.
Η Συρία παραμένει μη ασφαλής για επιστροφές
Οι περισσότεροι άνθρωποι που ερωτήθηκαν ανέφεραν ότι κατάγονται από περιοχές της Συρίας ελεγχόμενες από την κυβέρνηση. Είπαν ότι δεν μπορούν να μεταβούν στους τόπους καταγωγής τους από τις υπό τον έλεγχο της αντιπολίτευσης περιοχές της βόρειας Συρίας, φοβούμενοι ότι οι συριακές υπηρεσίες ασφαλείας θα τους συλλάβουν αυθαίρετα και θα παραβιάσουν με άλλο τρόπο τα δικαιώματά τους. Όσοι απελάθηκαν στη βόρεια Συρία δήλωσαν στη Human Rights Watch ότι αισθάνονταν «παγιδευμένοι» εκεί, αδυνατώντας να επιστρέψουν στα σπίτια τους ή να φτιάξουν τη ζωή τους εν μέσω της αστάθειας που επικρατεί λόγω των συγκρούσεων στην περιοχή.
«Δεν μπορώ να επιστρέψω στη Δαμασκό επειδή αυτό είναι πολύ επικίνδυνο», δήλωσε, σε τηλεφωνική συνέντευξη, ο «Φιράζ», 31 ετών, ο οποίος προέρχεται από την ύπαιθρο της Δαμασκού, απελάθηκε από την Τουρκία τον Ιούλιο του 2022 και τώρα ζει στο Αφρίν της βόρειας Συρίας. «Υπάρχουν συγκρούσεις και συρράξεις [στο Αφρίν]. Τι να κάνω; Πού να πάω;»
Τον Οκτώβριο του 2021 η Human Rights Watch κατέγραψε ότι από το 2017 έως το 2021 οι Σύριοι πρόσφυγες που επέστρεψαν στη Συρία από τον Λίβανο και την Ιορδανία αντιμετώπισαν σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διώξεις από τη συριακή κυβέρνηση και από τις προσκείμενες στην κυβέρνηση παραστρατιωτικές ομάδες, αποδεικνύοντας ότι η Συρία δεν είναι ασφαλής για επιστροφές.
Αν και τα τελευταία χρόνια οι εξελισσόμενες εχθροπραξίες ενδέχεται να έχουν μειωθεί, η συριακή κυβέρνηση συνεχίζει τις ίδιες αυθαιρεσίες κατά των πολιτών της, εξαιτίας των οποίων είχαν διαφύγει εξ αρχής, συμπεριλαμβανομένων της αυθαίρετης κράτησης, της κακομεταχείρισης και των βασανιστηρίων. Τον Σεπτέμβριο η Εξεταστική Επιτροπή του ΟΗΕ για τη Συρία κατέληξε για άλλη μια φορά στο συμπέρασμα ότι η Συρία δεν είναι ασφαλής για επιστροφές.
Εκτός από τον φόβο της σύλληψης και της δίωξης, 10 χρόνια συρράξεων έχουν καταστρέψει τις υποδομές και τις κοινωνικές υπηρεσίες της Συρίας, με αποτέλεσμα να υπάρχουν τεράστιες ανθρωπιστικές ανάγκες. Περισσότεροι από 13 εκατομμύρια Σύριοι χρειάστηκαν ανθρωπιστική βοήθεια στις αρχές του 2021. Εκατομμύρια άνθρωποι στη βορειοανατολική και βορειοδυτική Συρία, πολλοί από τους οποίους είναι εκτοπισμένοι εντός των συνόρων της χώρας τους, επιβιώνουν χάρη στη διασυνοριακή ροή τροφίμων, φαρμάκων και άλλης ζωτικής βοήθειας.
Το διεθνές δίκαιο
Η Τουρκία είναι συμβαλλόμενο μέρος του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (ICCPR) και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, που απαγορεύουν την αυθαίρετη σύλληψη και κράτηση και την απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση. Εάν η Τουρκία προβεί στην κράτηση ενός ατόμου προκειμένου να το απελάσει αλλά δεν υπάρχει ρεαλιστική προοπτική να το πράξει αυτό επειδή το συγκεκριμένο άτομο κινδυνεύει να υποστεί βλάβη στη χώρα προορισμού, ή όταν το άτομο δεν είναι σε θέση να προσφύγει ενάντια στην απομάκρυνσή του, η κράτηση είναι αυθαίρετη.
Οι υποχρεώσεις της Τουρκίας που απορρέουν από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση, το ICCPR, τη Σύμβαση κατά των Βασανιστηρίων και τη Σύμβαση για τους Πρόσφυγες του 1951 απαιτούν, επίσης, από αυτή να τηρεί την αρχή της μη επαναπροώθησης, η οποία απαγορεύει την επιστροφή οποιουδήποτε ατόμου σε τόπο όπου θα αντιμετώπιζε πραγματικό κίνδυνο δίωξης, βασανιστηρίων ή άλλης κακομεταχείρισης ή και απειλής για τη ζωή του.
Η Τουρκία δεν δικαιούται να χρησιμοποιεί βία ή την απειλή βίας ή κράτησης για να εξαναγκάζει τους ανθρώπους να επιστρέψουν σε μέρη όπου διατρέχουν κίνδυνο βλάβης. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι Σύριοι αιτούντες άσυλο, οι οποίοι δικαιούνται αυτόματα προστασία βάσει του τουρκικού δικαίου, συμπεριλαμβανομένων όσων έχουν αποκλειστεί, από τα τέλη του 2017, από την καταχώρισή τους για προσωρινή προστασία. Είναι σημαντικό να ισχύσει το ίδιο και για τους πρόσφυγες που έχουν αναζητήσει απασχόληση εκτός της επαρχίας στην οποία είναι καταχωρημένοι. Τα παιδιά δεν πρέπει ποτέ να κρατούνται για λόγους που σχετίζονται αποκλειστικά με το καθεστώς μετανάστευσής τους ή να κρατούνται μαζί με ενήλικες που δεν είναι συγγενικά τους πρόσωπα.
Χρηματοδότηση της ΕΕ για τη Διαχείρισης της Μετανάστευσης από την Τουρκία
Η εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας τον Μάρτιο του 2016, η οποία αποσκοπούσε στον έλεγχο του αριθμού των μεταναστών που φθάνουν στην ΕΕ με την επαναπροώθησή τους στην Τουρκία, βασίστηκε στην εσφαλμένη υπόθεση ότι η Τουρκία είναι ασφαλής τρίτη χώρα στην οποία θα μπορούσαν να επιστραφούν οι Σύριοι αιτούντες άσυλο. Ωστόσο, η Τουρκία ουδέποτε πληρούσε τα κριτήρια ασφαλούς τρίτης χώρας της ΕΕ, όπως ορίζονται από το δίκαιο της ΕΕ. Οι πρόσφατες βίαιες απελάσεις δείχνουν ότι οποιοσδήποτε Σύριος επιστρέφεται εξαναγκαστικά από την ΕΕ στην Τουρκία αντιμετωπίζει τον κίνδυνο περαιτέρω επαναπροώθησης στη Συρία.
Τον Ιούνιο του 2021 η ελληνική κυβέρνηση εξέδωσε κοινή υπουργική απόφαση που χαρακτηρίζει την Τουρκία ως ασφαλή τρίτη χώρα για τους αιτούντες άσυλο από τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και τη Σομαλία.
Τα προαναχωρησιακά κέντρα της Τουρκίας έχουν κατασκευαστεί και συντηρηθεί με σημαντική χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πριν από το 2016, στο πλαίσιο του μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ Ι και ΜΠΒ ΙΙ), η ΕΕ διέθεσε περισσότερα από 89 εκατομμύρια ευρώ για την κατασκευή, ανακαίνιση ή άλλη στήριξη προαναχωρησιακών κέντρων στην Τουρκία. Περίπου 54 εκατομμύρια ευρώ από τη χρηματοδότηση αυτή το 2007 και το 2008 προορίζονταν για την κατασκευή επτά προαναχωρησιακών κέντρων σε έξι επαρχίες με χωρητικότητα 3.750 ατόμων. Το 2014 διέθεσε επιπλέον 6,7 εκατομμύρια ευρώ για ανακαίνιση και αποκατάσταση 17 προαναχωρησιακών κέντρων. Το 2015 η ΕΕ διέθεσε περίπου 29 εκατομμύρια ευρώ για την κατασκευή έξι νέων προαναχωρησιακών κέντρων χωρητικότητας 2.400 ατόμων.
Μετά τα πρώτα 3 δισεκατομμύρια ευρώ που δεσμεύτηκαν για την Τουρκία στο πλαίσιο της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας τον Μάρτιο 2016, η Ευρωπαϊκή Διευκόλυνση για τους πρόσφυγες στην Τουρκία (FRiT) χορήγησε 60 εκατομμύρια ευρώ στην τότε Γενική Διεύθυνση Διαχείρισης της Μετανάστευσης προκειμένου να «στηρίξει την Τουρκία στη διαχείριση, την υποδοχή και τη φιλοξενία των μεταναστών, συγκεκριμένα των παράτυπων μεταναστών που έχουν εντοπιστεί στην Τουρκία, καθώς και μεταναστών που έχουν επιστραφεί στην Τουρκία από κράτη μέλη της ΕΕ». Η χρηματοδότηση αυτή χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή και την ανακαίνιση του προαναχωρησιακού κέντρου στο Çankırı και για τη στελέχωση 22 άλλων προαναχωρησιακών κέντρων.
Η ΕΕ χορήγησε επιπλέον 22,3 εκατομμύρια ευρώ στη Γενική Διεύθυνση Διαχείρισης της Μετανάστευσης (DGMM) για τη βελτίωση των υπηρεσιών και της υλικοτεχνικής κατάστασης των προαναχωρησιακών κέντρων, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης για την «ασφαλή και οργανωμένη μεταφορά παράτυπων μεταναστών και προσφύγων εντός της Τουρκίας» και 3,5 εκατομμύρια ευρώ ως «συνδρομή για την ανάπτυξη ικανοτήτων με στόχο την ενίσχυση της πρόσβασης σε δικαιώματα και υπηρεσίες».
Στις 21 Δεκεμβρίου 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την απόφασή της να διαθέσει χρηματοδότηση ύψους 30 εκατομμυρίων ευρώ προκειμένου να στηρίξει την Προεδρία του Υπουργείου Εσωτερικών της Τουρκίας στη Διαχείριση της Μετανάστευσης με σκοπό τη «δημιουργία ικανοτήτων και τη βελτίωση των προτύπων και των συνθηκών για τους μετανάστες στα κέντρα υποδοχής της Τουρκίας... τη βελτίωση της διαχείρισης των κέντρων υποδοχής και φιλοξενίας σε συμμόρφωση με τα πρότυπα που ορίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ευαισθητοποιημένες ως προς τη διάσταση του φύλου προσεγγίσεις» και την εξασφάλιση «της ασφαλούς και αξιοπρεπούς μεταφοράς παράτυπων μεταναστών».
Συστάσεις
Προς την τουρκική κυβέρνηση:
- Να δοθεί τέλος στις αυθαίρετες συλλήψεις, τις κρατήσεις και τις απελάσεις Σύριων προσφύγων στη βόρεια Συρία.
- Να διασφαλιστεί ότι τα μέλη των δυνάμεων ασφαλείας και οι υπάλληλοι που είναι αρμόδιοι για τη μετανάστευση δεν κάνουν χρήση βίας κατά Σύριων ή άλλων αλλοδαπών κρατουμένων και ότι λογοδοτούν οι αξιωματούχοι που κάνουν χρήση βίας.
- Να διερευνώνται ανεξάρτητα οι ενέργειες που αποσκοπούν στον εξαναγκασμό, την εξαπάτηση ή την παραποίηση της υπογραφής ή της εφαρμογής των δακτυλικών αποτυπωμάτων των μεταναστών πάνω στα έντυπα «οικειοθελούς» επιστροφής.
- Να επιτραπεί στο Γραφείο του Υπάτου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) να έχει ελεύθερη πρόσβαση στα προαναχωρησιακά κέντρα, να παρακολουθεί τη διαδικασία αδειοδότησης εκ μέρους των Σύριων για επιστροφή τους στη Συρία ώστε να βεβαιώνεται ότι αυτή είναι οικειοθελής και να παρακολουθεί τις συνεντεύξεις και τις διαδικασίες απομάκρυνσης ώστε να διασφαλίζεται ότι οι αστυνομικοί ή οι υπάλληλοι που είναι αρμόδιοι για τη μετανάστευση δεν χρησιμοποιούν βία κατά Σύριων ή άλλων αλλοδαπών υπηκόων.
Προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
- Να διευκρινιστεί δημόσια ότι η Τουρκία δεν είναι ασφαλής τρίτη χώρα σύμφωνα με τα κριτήρια που ορίζονται στο άρθρο 38 της Οδηγίας της ΕΕ για τις Διαδικασίες Ασύλου.
- Να ασκηθούν πιέσεις στην Ελλάδα ώστε να καταργήσει την Κοινή Υπουργική Απόφαση με την οποία θεωρεί την Τουρκία ασφαλή τρίτη χώρα και, σε περίπτωση που δεν το πράξει εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, να κινηθούν νομικές ενέργειες.
- Να κληθεί δημόσια η Ελλάδα να επανεξετάσει όλες τις αποφάσεις περί απαραδέκτου που βασίζονται στην έννοια της ασφαλούς τρίτης χώρας σε ό,τι αφορά όλους τους Σύριους αιτούντες άσυλο.
- Να ζητηθεί από τον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο να εκπονήσει νέα έκθεση για την Τουρκία ως χώρα προέλευσης σχετικά με τον χαρακτηρισμό της ως ασφαλούς τρίτης χώρας και να διασφαλίσει ότι η έκθεση θα συμπεριλαμβάνει την κατάσταση των υπηκόων τρίτων χωρών στην Τουρκία αλλά και των διερχόμενων πολιτών από τρίτες χώρες ή όσων αναζητούν διεθνή προστασία στην Τουρκία.
- Να εξαρτηθεί κάθε ευρωπαϊκή χρηματοδότηση των προαναχωρησιακών κέντρων από την πλήρη και απρόσκοπτη πρόσβαση του προσωπικού παρακολούθησης της UNHCR και της ΕΕ, καθώς και άλλων ανεξάρτητων παρατηρητών, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης για τη λήψη συνεντεύξεων από κρατουμένους για την αξιολόγηση του οικειοθελούς χαρακτήρα της επιστροφής.
- Να αναπτυχθεί η δημόσια αξιολόγηση επιπτώσεων επί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να ασκηθούν πιέσεις στην Τουρκία ώστε να επιτρέψει τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου μηχανισμού αναφοράς, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η χρηματοδότηση της ΕΕ αναφορικά με τη διαχείριση των συνόρων και των προαναχωρησιακών κέντρων της Τουρκίας δεν συμβάλλει ή δεν διαιωνίζει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
- Να δημοσιευτούν εκθέσεις, στις οποίες θα συμπεριλαμβάνεται η ετήσια έκθεση για την Τουρκία, σχετικά με τις ενέργειες από πλευράς των τουρκικών αρχών για παράνομη απέλαση Σύριων προσφύγων και για τον εξαναγκασμό ή τον εκβιασμό τους να υπογράψουν έντυπα «οικειοθελούς» επιστροφής στα προαναχωρησιακά κέντρα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έλαβαν χρηματοδότηση από την ΕΕ.
- Να κληθεί δημόσια η Τουρκία να σταματήσει τις απελάσεις και να επιτρέψει στην UNHCR να ελέγξει εάν οι Σύριοι κρατούμενοι επιθυμούν να παραμείνουν στην Τουρκία ή να επιστρέψουν οικειοθελώς στη Συρία.
