(نیویورک) – دهها سازمان حقوق بشری از جمله دیدهبان حقوق بشر در بیانیهای که امروز منتشر شد گفتند دو سال پس از این که مرگ مهسا (ژینا) امینی در حبس گشت ارشاد جرقه اعتراضاتی سراسری را زد، سرکوب ظالمانه زنان به دست مقامات ایران ادامه یافته است.
مقامات ایران به سرکوب ظالمانه مخالفت مسالمتآمیز، جامعه مدنی، زنان، و اقلیتهای قومی و مذهبی ادامه دادهاند، و دست به بازخواست افراد مسئول شکنجه، تجاوز و قتلهای غیرقانونی نزدهاند. مقامات ایران باید فوراً و بدون پیش شرط، تمامی مدافعان زن حقوق بشر زندانی در ایران را آزاد کنند و به تبعیض و خشونت نظاممند علیه زنان پایان بخشند.
ناهید نقشبندی، سرپرست پژوهشگری ایران در دیدهبان حقوق بشر گفت «مقامات پاسخی درباره قتل صدها و دستگیری هزاران نفر نداشتهاند، و سرکوب مخالفان، جامعه مدنی، و مدافعان حقوق بشر را به شکل نظاممند ادامه دادهاند». او اضافه کرد «تغییر دولت و رییسجمهور جدید تا کنون هیچ اثری روی تغییر اقدامات سرکوبگرانه مقامات علیه مخالفان نداشته است».
مقامات ایران با پیادهسازی دوباره گشت ارشاد تحت عنوان «طرح نور» و اقدامات تنبیهی نظیر توقیف ماشین زنان بدون حجاب اجباری، به سرکوب خود علیه زنان در عرصه عمومی شدت بخشیدهاند. «لایحه حمایت از خانواده از طریق ترویج فرهنگ عفاف و حجاب» در آستانه تصویب از سوی قوه مقننه ایران است. در صورت تصویب این قانون سرکوب زنان و دختران سرپیچیکننده از پوشش اجباری حجاب را رسمی، و شکاف جنسیتی را به شکلی عمده گستردهتر میکند.
مقامات همچنین با صدور احکام زندان بلندمدت علیه زنان مدافع حقوق بشر به دنبال تهدید و خاموش کردن زنان بودهاند. با وجود این، زنان به مقاومت خود علیه قوانین پوشش ناقض حکومتی ادامه دادهاند، و فعالان و مدافعان حقوق بشر زندانی از درون زندانهایی در سراسر ایران به این سرپیچی ادامه میدهند.
بر اساس خبرها مقامات ایران از اوایل سپتامبر ۲۰۲۴ اقدامات امنیتی به ویژه در مناطر کردنشین نظیر سقز، شهر امینی، شدت بخشیدهاند. گزارشها از سازمانهای حقوق بشری محلی حاکی از آن هستند که نیروهای امنیتی مسیرهای اطراف گورستان آیچی، محل دفن امینی، را به شدت کنترل میکنند. نهادهای امنیتی چندین فعال سیاسی، مدنی، و حقوق بشری را احضار کردهاند. شبکه حقوق بشر کردستان خبر داد که دادسرای عمومی و انقلاب سنندج ۱۴ نفر از فعالان صنفی معلمان کردستان را احضار کردهاست. این فعالان در کیفرخواست به «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت کشور»، «تبلیغ علیه نظام»، و «اخلال در نظم و آسایش عمومی» متهم شدهاند.
زنان زندانی در ایران جنبش «زن، زندگی، آزادی» را با اعتصاب غذا، نامههای اعتراضی، تحصن، و تداوم فعالیتشان با وجود احکام بلندمدت احیا میکنند. آنها شرایط بد زندانها را افشا کردهاند و برای بهبود وضعیت تمامی زندانیان نبرد میکنند. دهها زن مدافع حقوق بشر زندانی هستند و بسیاری دیگر، روبهرو با محاکمه، با کاهش توجه جهانی به ایران در خطر فراموششدن هستند.
نرگس محمدی، برنده جایزه نوبل و مدافع زندانی حقوق بشر، در بیانیهای که در حسابش منتشر شد، گفت که در روز ۱۵ سپتامبر، برای گرامیداشت دومین سالگرد جنبش «زن، زندگی، آزادی» و کشتهشدن مهسا امینی، ۳۴ زندانی سیاسی زن دست به اعتصاب غذا زدند.
به گفته ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر، در روز ۲۵ سپتامبر ۱۵ زن بهایی در شعبه اول دادگاه انقلاب اصفهان مورد محاکمه مجدد قرار خواهند گرفت. آنها در ابتدا در ماه مه به اتهام «فعالیت آموزشی و تبلیغی مغایر با شرع اسلام» به پنج سال زندان، جریمه نقدی، محرومیت از خدمات اجتماعی و منع خروج از کشور محکوم شده بودند.
با وجود فشار فزاینده، از جمله دستگیری، تهدید، و ارعاب، خانواده افراد کشتهشده در اعتراضات به مطالبه عدالت برای عزیزان از دست رفته خود ادامه میدهند. در روزهای اخیر چندین خانواده از این جمع دست به صدور بیانیه زدهاند. مصطفی قیصری، برادر محسن قیصری، که به دست نیروهای امنیتی کشته شده بود، خواهان شفافیت درباره جزییات مرگ برادرش، و تعیین هویت افراد مسئول قتل او شده است.
به گفته شبکه حقوق بشر کردستان، در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۴، احمد حسن زاده، پدر محمد حسنزاده که در نوامبر ۲۰۲۲ با شلیک نیروهای امنیتی در بوکان کشته شد، به دست نیروهای امنیتی در بوکان بازداشت و به مکانی نامشخص منتقل شد.
نقشبندی گفت «فشار بینالمللی روی دولت ایران باید ادامه بیابد تا آنها را به خاطر اقداماتشان در جریان اعتراضات ۲۰۲۲ و پس از آن به پاسخگویی وادار کند. همه کشورها باید خواهان پاسخهایی از ایران درباره قتل، جراحت، و دستگیری معترضانی بیشمار باشند و عدالت را برای قربانیان تضمین کنند».