Ανήλικοι μετανάστες και αιτούντες άσυλο, που ταξιδεύουν χωρίς γονείς ή συγγενείς μακριά από τις οικογένειες και τα σπίτια τους, βρίσκονται φυλακισμένα στα κρατητήρια της αστυνομίας και σε κέντρα κράτησης στην Ελλάδα.
Τον περασμένο Αύγουστο, ως απάντηση σε μία ανοιχτή επιστολή της Human Rights Watch, το Υπουργείο Μετανάστευσης της Ελλάδας δεσμεύτηκε ότι ως το τέλος του 2017 όλα τα ασυνόδευτα παιδιά θα έχουν μεταφερθεί σε ειδικούς ξενώνες ή σε ασφαλείς ζώνες.
Ωστόσο, στα τέλη Δεκεμβρίου, 54 ασυνόδευτα παιδιά κρατούνταν υπό «προστατευτική φύλαξη», όπως αποκαλείται, σε κρατητήρια της αστυνομίας ή σε κέντρα κράτησης μεταναστών.
Κατόπιν έρευνάς μας διαπιστώσαμε – και αυτό το γνωστοποιήσαμε στο Υπουργείο Μετανάστευσης της Ελλάδας – ότι αυτά τα υπό κράτηση παιδιά ζουν σε ανθυγιεινές συνθήκες, συχνά μαζί με ενήλικες που δεν είναι συγγενείς τους, και ενδέχεται να υποστούν κακοποίηση και κακομεταχείριση από την αστυνομία. Η κράτηση έχει σοβαρές μακροπρόθεσμες συνέπειες στα παιδιά, προκαλώντας μεταξύ άλλων προβλήματα στην ανάπτυξή τους, άγχος, κατάθλιψη, διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) και απώλεια μνήμης. Και ακόμα χειρότερα, τα παιδιά που κρατούνται στην Ελλάδα – τα οποία ίσως να έχουν εγκαταλείψει εμπόλεμες ζώνες και να έχουν βιώσει τρομακτικές εμπειρίες– συχνά δεν έχουν πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη, ψυχολογική υποστήριξη ή νομική συνδρομή. Λίγα παιδιά γνωρίζουν τους λόγους κράτησής τους ή για πόσο χρονικό διάστημα θα βρίσκονται πίσω από τα κάγκελα.
Οι συνεχιζόμενες αφίξεις αιτούντων άσυλο και μεταναστών στην Ελλάδα και η έλλειψη χώρου σε κατάλληλες εγκαταστάσεις – σε συνδυασμό με την άρνηση των χωρών της ΕΕ να αποδεχθούν το μερίδιο των εν λόγω αφίξεων που τους αναλογεί – αποτελούν σοβαρή πρόκληση για την Ελλάδα. Ωστόσο, η κράτηση παιδιών δεν είναι αποδεκτή. Όπως επιβεβαίωσε ο γενικός γραμματέας του Ο.Η.Ε. το 2013, «Η κράτηση ανήλικων μεταναστών συνιστά παραβίαση των δικαιωμάτων των παιδιών».
Προκειμένου να τηρήσει τις υποχρεώσεις της απέναντι σε αυτά τα ευάλωτα παιδιά, η Ελλάδα οφείλει να βρει χώρο σε ανοιχτές δομές για τα παιδιά τα οποία επί του παρόντος τελούν υπό κράτηση. Επιπλέον, η Ελλάδα οφείλει να εργαστεί κατάλληλα ώστε να αυξήσει τη χωρητικότητα των μονάδων στέγασης, να βρει εναλλακτικές λύσεις της κράτησης και να εγκαθιδρύσει ένα λειτουργικό και ολοκληρωμένο σύστημα ανάδοχων οικογενειών, το οποίο θα ήταν επωφελές και για τα Ελληνόπουλα.
Επίσης, είναι αναγκαίο να βοηθήσουν και οι Ευρωπαίοι εταίροι της Ελλάδας. Άλλα μέλη της ΕΕ οφείλουν να επισπεύσουν την διαδικασία οικογενειακής επανένωσης για τα παιδιά που έχουν συγγενείς σε άλλες χώρες της ΕΕ και να προσφερθούν να συμβάλλουν στη μετεγκατάσταση ασυνόδευτων παιδιών που αιτούνται άσυλο – ακόμα και αν δεν έχουν οικογενειακούς δεσμούς.
Τα ασυνόδευτα παιδιά στην Ελλάδα δεν πρέπει να ζήσουν ούτε μία μέρα ακόμα στα άθλια κρατητήρια της αστυνομίας.
