မြန်မာနိုင်ငံ
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၁၁ ခုႏွစ်တွင် စတင်ဖြစ်ေပါ်ခဲ့သည်႕ စစ်အစိုးရ အုပ်ျခဳပ်ေရးစနစ်မွ အရပ်သားအစိုးရအုပ်ျခဳပ်ေရးစနစ်သို႔ အသွင်ကူး ေပြာင်းေရးသည် ေႏွးေကွးေနခဲ့ပြီး၊ ၂၀၁၅ ခုႏွစ်တွင် အၿခိဳ႕ေသာအခန်းကဏ္ဍျမားတွင် ေနာက်ေကြာင်းပြန်လွည်႕ေနခဲ့ပါသည်။ လွတ်လွတ်
လပ်လပ်ေပြာခွင်႕ဆိုခွင်႕ႏွင်႕ သတင်းမီဒီယာျမားတွင်လွတ်လွတ်လပ်လပ်ေရးသားခွင်႕သိသိသာသာတိုးတက်သည်႕ အေနအထားရွိခဲ့ေသာ်
လည်း လူ႔အခွင်႕အေရးတိုးတက်ရန် အစိုးရအေနဖြင်႕ မလွဲမေသွလုပ်ေဆာင်ရမည်႕အဓိကေနရာ ျမားမွာ တုံ႔ဆိုင်းမွု သို႔မဟုတ် ပၾက်ကွက်မွု ရွိေနခဲ့ပါသည်။ ၂၅ ႏွစ်ကာလအတွင်း ပထမအကြိမ်ကျင်းပေသာ အၿမိဳးသား ေရွးေကာက်ပွဲဖြစ်ပြီး အပွင်႕လင်းဆုံးဖြစ်သည်႕ နိုဝင်ဘာလ ေရွးေကာက်ပွဲျမားတွင် အတိုက်ခံပါတီ အၿမိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖွဲ႕ျခဳပ် (ျီူ) ၏ အပြတ်အသတ်အနိုင်ရခြင်းသည် အၿခိဳ႕ေနရာျမား၌ပြဳ ပြင်ေပြာင်းလဲမွုျမားကို ပြန်လည်တွန်းအားေပးေနပုံ ေပါ်ခဲ့ ေသာ်လည်း ယခုစာေရးေနအၿခိန်မွာ ခန်႕မွန်းဖို႔ အလွန်ေစာေနပါေသးသည်။
ေရွးေကာက်ပွဲျမား
တစ်နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာအၿမိဳးသားလွွတ်ေတာ်ေရွးေကာက်ပွဲျမားကို နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်ေန႔တွင် ကျင်းပခဲ့ပြီး ယင်းတွင် နိုင်ငံေရး ပါတီေပါင်း
၉၁ ပါတီႏွင်႕ ရာႏွင်႕ၿခီေသာတသီးပုဂ္ဂလ အမတ် ေလာင်းျမားမွ အမတ်ေနရာ ၁၁၀ဝ အား ပါဝင်ယွဉ်ပြိဳင်ခဲ့ ကြပါသည်။ ျီူ သည်အၿမိဳး
သားလွွတ်ေတာ်ဌာနျမား၊ တိုင်းေဒသကြီးႏွင်႕ ပြည်နယ်လွွတ်ေတာ် ႏွစ်ရပ်လုံးတွင် စုစုေပါင်း ၈၅ ရာႏွုန်းဖြင်႕ အျမားဆုံးအနိုင်ရရွိခဲ့ပါသည်။
ပြည်ေထာင်စုေရွးေကာက်ပွဲေကာ်မရွင်အဖွဲ႕ (့နဃ) အေနဖြင်႕ ေရွးေကာက်ပွဲျမားဆိုင်ရာဦးေမာ့ေဆာင်ရွက်ခၾက်ျမားတွင်လွတ်လပ်ျမႇတမွုႏွင်႕ သမာသမတ်ၾကမွု ကိုေရွးေကာက်ပွဲမတိုင်မွီအၿခိန်အထိလစ်ဟင်းေနခဲ့ပါသည်။ ေကာ်မရွင်ဥက္ကဌမွ စစ်အစိုးရေၾကာေထာက်ေနာက်ခံ ပါတီ ဖြစ်ေသာ ပြည်ေထာင်စုကြံ့ခိုင်ေရးႏွင်႕ ဖွံဖြိဳးေရးပါတီ (ွီ့ဏ) အနိုင်ရရွိမည်ဟု သူအေနဖြင်႕ေျမႇာ်လင်႕ထားေကြာင်းကို အကြိမ်ကြိမ်ထုတ် ေဖာ်ေပြာကြားခဲ့ပြီး ေကာ်မရွင်မွလည်း နိုင်ငံေရးပါတီျမားအေနဖြင်႕ နိုင်ငံေတာ်မွ စည်းကြပ်ထားေသာ သတင်းမီဒီျမားေပါ်မွထုတ်လွွင်႕ေသာ နိုင်ငံေရးဆိုင်ရာ မဲဆွယ်စည်းလုံးေရး မိန်းခွန်းျမားတွင် စစ်အစိုးရအား ပြစ်တင် ေဝဖန်ရွုတ်ျခခြင်းမွ တားဆီးပိတ်ပင်သည်႕ ညႇန်ကြားခၾက်ျမား ကို ထုတ်ပြန်ေကြငြာခဲ့ပါသည်။
နိုင်ငံေရးအဖွဲ႕အစည်းဆိုင်ရာဥပေဒျမားေပြာင်းလဲခြင်းျမားႏွင်႕ ပြင်းထန်ေသာ ၁၉၈၂ ခုႏွစ် နိုင်ငံသားဆိုင်ရာဥပေဒပြဌာန်း ခၾက်ျမားေကြာင်႕ ရိုဟင်ျဂာမူဆလင်ဟု သတ်မွတ်ခံထားရေသာ လက်ရွိအာဏာရလွွတ်ေတာ်ပါတီအဖွဲ႕ဝင် ၂ ဦး အပါအဝင် မူဆလင်အမတ်ေလာင်း ၅၀ ေၾကာ်တို႔၏ေၾလႇာက်လွွာျမားကို အမတ်ေလာင်းအရည်အချင်း ပြည်႕မီမွုရွိ။မရွိ စစ်ေဆးေနၿခိန် တွင် ပါယ်ျခခဲ့ပါသည်။ ွီ့ဏ ႏွင်႕ ျီူ ပါတီ ႏွစ်ခုလုံးအေနဖြင်႕ မြန်မာနိုင်ငံရွိ မည်သည်႕အရပ်ေဒသတွင်မွ မူဆလင်အမတ်ေလာင်းျမားကို ေရွးခၾယ်ခဲ့မွု မရွိပဲ နိုင်ငံအႏွံ့ကျင်း ပသည်႕ လွတ်ေတာ်ေရွးေကာက်ပွဲတွင် မည်သည်႕ မူဆလင်နိုင်ငံသားကိုျမႇ ေထာက်ခံမဲေပးခဲ့ခြင်းမရွိပါ။
(ဝွိုက်ကဒ်ဟု ေခါ်ဆိုကြေသာ) ယာယီနိုင်ငံသားကတ်ပြားျမား ကို တစ်နိုင်ငံလုံး႐ုပ်သိမ်းလိုက်ခြင်းေကြာင်႕ ၂၀ဝ၈ ဖွဲ႕စည်းပုံ အေခြခံဥပေဒ ဆိုင်ရာ ပြည်လုံးၾကႇတ်ဆန္ဒခံယူပွဲႏွင်႕ ၂၀၁၀ ခုႏွစ် ေရွးေကာက်ပွဲျမားတွင် မဲေပးရန် ယခင်ကခွင်႕ပြဳထားေသာ လူေပါင်း ၈၀ဝဝဝဝ ေၾကာ်တို႔
မွာ မဲေပးပိုင်ခွင်႕ ဆုံးရွုံးခဲ့ရသည်။ ၎င်းတို႔အျမားစုမွာ ရခိုင်ပြည်နယ်မွ ရိုဟင်ျဂာျမားဖြစ်ကြပါသည်။
ထိုသို႔ေသာ ပြင်းထန်သည်႕ၿခိဳ႕ယွင်းခၾက်ျမားရွိေသာ်ငြားလည်း ၂ လတာ နိုင်ငံေရးလွုံ႔ေဆာ်မဲဆွယ်မွုျမားတွင် ခြိမ်းေခြာက်ခြင်း၊ ဆူပူခြင်း သို႔မဟုတ် မူမမွန်ေဆာင်ရွက်ခၾက်ျမားဆိုင်ရာအစီရင်ခံခၾက်မရွိသေလာက်နည်းပါးပြီး အံ့ဩရေလာက်ေအာင်ပွင်႕လင်းမွုရွိခဲ့ပါသည်။ ပါတီ လူထုစုေဝးပွဲျမားကို နိုင်ငံအႏွံ့ငြိမ်းချမ်းစွာ ေဆာင်ရွက်နိုင်ခဲ့ပြီး လွတ်လွတ်လပ်လပ်ေပြာခွင်႕ဆိုခွင်႕ႏွင်႕သတင်းမီဒီယာျမားတွင်လွတ်လွတ် လပ်လပ်ေရးသားခွင်႕ႏွင်႕စပ်လျဉ်း၍ တစ်စုံတစ်ရာ ထိန်းျခဳပ်ဟန်႕တားမွုျမား သိသိသာသာမရွိခဲ့ေပ။ ဆန္ဒမဲေပးခြင်းကို မဲအေရအတွက်ကို ေလ့လာေစာင်႕ကြည်႕ေနေသာ ပြည်တွင်း ပြည်ပ ေစာင်႕ကြည်႕ေလ့လာသူ ျမား၊ နိုင်ငံေရးပါတီျမားႏွင်႕အတူ ပွင်႕လင်းမြင်သာသည်႕ပုံစံဖြင်႕ ေဆာင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။ ့နဃ သည်လည်း ေန႔စဉ်ေနာက်ဆုံးရမဲစာရင်းရလဒ်ျမားကို ေရတွက်ေနသည်႕ကာလတစ်ေၾလႇာက် ၾကႇမ်းၾကႇမ်း
ကျင်ကျင် လုပ်ေဆာင်ခဲ့ပါသည်။
ဖွဲ႕စည်းပုံအေခြခံဥပေဒ
တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုအဖွဲ႕အစည်းျမားႏွင်႕ အတိုက်ခံပါတီျမား မွ ဇွန်၊ ဇူလိုင်လျမားအတွင်း အၿမိဳးသားလွွတ်ေတာ်တွင် ၂၀ဝ၈ ခုႏွစ်ဖွဲ႕
စည်း ပုံအေခြခံဥပေဒကို ပြင်ဆင်သုံးသပ်ရန် အကြိမ် ကြိမ်ေမတ္တာရပ်ခံေတာင်းဆိုေသာ်လည်း မြန်မာစစ်အစိုးရမွ ငြင်းဆိုခဲ့ပါသည်။ ယင်းဖွဲ႕စည်းပုံအေခြခံဥပေဒအရ တပ်မေတာ်သား ၂၅ ရာႏွုန်း ကို လွွတ်ေတာ်အမတ်ေနရာ အသင်႕ခန်႕အပ်ထားပြီး ဖွဲ႕စည်းပုံ အေခြခံ
ဥပေဒအေပြာင်းအလဲလုပ်ရန် လွွတ်ေတာ် ကိုယ်စားလွယ်ျမား၏ေနာက်ထပ် ၇၅ ရာႏွုန်း ေထာက်ခံမဲေပးရ မည်ဟု သတ်မွတ်ပြဌာန်း ေသာေကြာင်႕ ထိေရာက်ေသာဗီတိုအာဏာကိုစစ်တပ်အားအပ်ႏွင်းထားသည်။
ငြင်းပါယ်လိုက်ေသာ ပြင်ဆင်ခၾက်ျမားတွင် နိုင်ငံေတာ်သမ္မတ ရာထူးဆိုင်ရာ အရည်အချင်းသတ်မွတ်ခၾက်ႏွင်႕ပတ်သက်၍ ေပြာင်းလဲရန် အဆိုပြဳထားေသာ ပုဒ်မ ၅၉(စ) ပါဝင်ပြီး ေဒါ်ေအာင်ဆန်းစုကြည်တွင် နိုင်ငံခြားသားအဖြစ်ခံယူထားေသာ သား ၂ ေယာက်ရွိေသာေကြာင်႕ အတိုက်ခံပါတီ ေခါင်းေဆာင် ေဒါ်ေအာင်ဆန်းစုကြည်အားသမ္မတဖြစ်ခွင်႕မွ ၎င်းပုဒ်မဖြင်႕ တားဆီးပိတ်ပင်ထားပါသည်။ ထို႔ပြင်ပုဒ်မ ၂၆၁ ႏွင်႕ ၂၆၂ တို႔အား ပြင်ဆင်ေပးရန် ေတာင်းဆိုမွုကိုလည်း ပါယ်ျခခဲ့ပါေသးသည်။ ၎င်းပုဒ်မျမားေကြာင်႕ မြန်မာနိုင်ငံတွင် တိုင်းႏွင်႕ပြည် နယ် ၁၅ ခုမွ ပြည်နယ်ႏွင်႕တိုင်းဝန်ကြီးျခဳပ် ၁၄ ဦး ခန်႕အပ်သည်႕ကိစ္စႏွင်႕ပတ်သက်၍ ပြည်နယ်ႏွင်႕တိုင်းေဒသကြီးကိုယ်စားလွယ်ျမားမွေရွးခၾယ်တင်ေမြာက် ပိုင်ခွင်႕ ရွိရမည်႕အစား သမ္မတကသာ ေရွးခၾယ်တင်ေမြာက်ပိုင်ခွင်႕ရွိေနသည်။
ဘာသာေရးဆိုင်ရာ လူနည်းစုျမား
မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူနည်းစုမူဆလင်ျမားအား ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်း ႏွင်႕ ခြိမ်းေခြာက်မွုျမား ရွိေနခြင်းအား အစွန်းေရာက်ၿမိဳးချစ်ဝါဒ သမားျမားတိုး ပွားလာခြင်းက သက်ေသပြေနပြီး အၿမိဳးဘာသာသာသနာေစာင်႕ေရွာက်ကာကွယ်ရန်အတွက် ဗုဒ္ဓဘာသာရဟန်း သင်္ဃာျမားဦးေဆာင်ေသာ အဖွဲ႕အစည်း မြန်မာလိုအတိုေကာက် မ.ဘ.သ ဟု လူသိျမားသည်႕အဖွဲ႕ ထင်ေပါ်ေၾကာ်ေဇာမွုတိုးတက်လာခြင်းေကြာင်႕ ၂၀၁၅ ခုႏွစ် တွင် ပိုမို ဆိုးရွားပြင်းထန်လာပါသည်။
မ.ဘ.သ အေနဖြင်႕ ဓအၿမိဳးဘာသာသာသနာ ေစာင်႕ေရွာက် ကာကွယ်ေရးဥပေဒျမားဓ အမည်ေအာက်တွင် ေမလထုတ် ပြန်ခဲ့သည်႕ လူဦးေရ တိုးပွားခြင်းဆိုင်ရာ ထိန်းညႇိေရး ဥပေဒ၊ ဗုဒ္ဓဘာသာအၿမိဳးသမီးျမား လက်ထပ်ထိမ်းမြားခြင်း ဆိုင်ရာ အထူးဥပေဒ၊ ကိုးကွယ်ရာဘာသာ ကူး ေပြာင်းေရး ဆိုင်ရာ ဥပေဒ ႏွင်႕ ဩဂုတ်လတွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်႕ တစ်လင်တစ် မယားစနစ် ကျင့်သုံးခြင်းဆိုင်ရာ ဥပေဒ စသည်႕ ဥပေဒ ၄ ရပ် ျခမွတ်ရန် အစိုးရအား ေအာင်မြင်စွာ တိုက်တွန်းနိုင်ခဲ့ပါသည်။ ထိုဥပေဒ ၄ ရပ်လုံးသည် ႏွိမ်႕ျခ။ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းဖြစ်ပြီး ဘာသာေရးလွတ် လပ်ခွင်႕ကို ထိပါးေစပါသည်။ ဥပမာ - ထိုဥပေဒျမားသည် ဗုဒ္ဓဘာသာမဟုတ်ေသာ အၿမိဳးသားတစ်ေယာက်ကို လက်ထပ် ထိမ်းမြားလိုက် ေသာ—သို႔မဟုတ် လက်ထပ်ရန် ကြိဳးစားေန ေသာ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်အၿမိဳးသမီးအတွက် အထူးအခွင်႕အေရးေပးသည်႕ ဥပေဒျမားၿခ မွတ်ေပး ထားပြီး၊ ကွာရွင်းခြင်း၊ ကေလးေစာင်႕ေရွာက်ခွင်႕အား ပယ်ဖၾက်ခြင်း၊ အိမ်ေထာင်ဖက်ႏွစ်ဦးပိုင်ဆိုင်ခွင်႕ရွိေသာ ပစ္စည်းဥစ္စာျမားအား ရရွိပိုင်ခွင်႕ မရခြင်း၊ အလားလာရွိသည်႕ ပြစ်မွုဆိုင်ရာ ပြစ်ဒဏ်ျမား စသည်တို႔ႏွင်႕ စပ်လျဉ်းပြီး စီရင်ခၾက်ျခရာတွင် ရွင်းလင်းစွာ သတ်မွတ်ထားခြင်းမရွိပဲ ဗုဒ္ဓဘာသာႏွင်႕ ဆန်႕ကျင်ေသာ အေရးယူေဆာင်ရွက်ခၾက်ျမားကို အေခြပြဳထားသည်႕အပြင် သတ်မွတ်ထားသည်႕လူၿမိဳးစုျမားမွ ေမွးဖွားနိုင်
သည်႕ ကေလးအေရအတွက်ကို ထိန်းျခဳပ်ပိုင်ခွင်႕အား အာဏာပိုင်ျမား လက်ဝယ်တွင် ေပးထားပါသည်။
တစ်နည်းဆိုရၾလႇင် လွွတ်ေတာ်သည် အၿမိဳးသမီးျမား၏ အခွင်႕အေရးျမားဆိုင်ရာခုခံကာကွယ်မွုျမားကို အားေပးေသာ ဥပေဒမူကြမ်းဖြစ်သည်႕ အၿမိဳးသမီးျမားအကြမ်းဖက်ဆန်႕ကျင် ေရးဆိုင်ရာ ပြည်႕စုံေသာဥပေဒတစ်ရပ်ကို မထုတ်ပြန်ခဲ့ပါ။
ထိုဥပေဒျမားကို လူသိရွင်ကြားေဝဖန်ေသာ မြန်မာပြည်သူ လူထု အဖွဲ႕အစည်းေခါင်းေဆာင်ျမားမွာ မ.ဘ.သ ထိပ်တန်း ေခါင်းေဆာင်ကြီးျမား၏ ဓသစ္စာေဖာက်ဓ ဟု စွပ်စွဲေပြာဆိုခံေန ရပြီး အၿခိဳ႕သူျမားမွာ အသက်အန္တရာယ်ခြိမ်းေခြာက်မွုျမားဖြစ် သည်အထိ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်ဟု သိရပါ သည်။ စက်တင်ဘာလအတွင်း ၂၀၁၅ ခုႏွစ် ေရွးေကာက်ပွဲျမားတွင် ဘာသာေရးအလွဲသုံးစားမွုျမားကိုဆန်႕ကျင်သည်႕လူသိရွင်ကြားေကြညာ မွုတစ်ရပ်အား ရန်ကုန်မြိဳ႕ရွိ သံ႐ုံး ၉ ႐ုံးမွ ပြဳလုပ်ခဲ့ကြေသာေကြာင်႕ နိုင်ငံခြားေရးဝန်ကြီးဌာနမွ ရွုံ႔ျခကန်႕ကွက်ခဲ့ရသည်။
အၿခိဳ႕ေသာနိုင်ငံေရးပါတီျမား၊ မွတ်မွတ်ရရ ျီူ ပါတီ တို႔သည် ထိုဥပေဒျမားကို ဆန်႕ကျင်မဲေပးေနစဉ်တွင် အခြားေသာ နိုင်ငံေရး အရိုက်အရာကြီးပုဂ္ဂိုလ်ျမားမွ မြန်မာနိုင်ငံကို မူဆလင်ျမားခြိမ်းေခြာက် မွုအန္တရာယ်မွ ခုခံကာကွယ်မည်႕ ပုံစံဖြင်႕ ယင်းဥပေဒကို အား ေပးလုပ်ေဆာင်ခဲ့ကြပါသည်။ စက်တင်ဘာလတွင် ေရွးေကာက်ပွဲဆိုင်ရာ နယ်လွည်႕ခရီးေဆာင်ရွက်ေနစဉ် ထိုဥပေဒျမားကို ျခမွတ်ခဲ့ သည်႕အတွက် လူမွု႐ုပ်သံသတင်းမီဒီယာတွင်သမ္မတဦးသိန်းစိန်အား အသိအမွတ်ပြဳေထာက်ခံခဲ့ပါသည်။ မ.ဘ.သ သည် အစ္စလာမ်
ျမား၏ ဓၾကဴးေၾကာ်ဝင်ေရာက်မွုဓ ကို ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်ျမား၏ယုံကြည်မွုဖြင်႕ ကာကွယ်နိုင်ခဲ့ပါပြီဟု ေကႊးေကြာ်ၾလႇက် နိုင်ငံအႏွံလူထု ေအာင်ပွဲခံစည်း႐ုံးေရးပွဲျမား ကျင်းပခဲ့ပြီး အၿခိဳ႕ေသာအေခြအေနျမားတွင် ွီ့ဏ ကို ေထာက်ခံေကြာင်းေကြငြာပြီး ေရွးေကာက်တင် ေမြာက်ေရး ဆိုင်ရာ နိုင်ငံေရးထဲတွင် တစတစတိုး၍ လွုပ်ရွားလာပါသည်။
ထင်ရွားေၾကာ်ကြားေသာ မ.ဘ.သ အဖွဲ႕ဝင်ႏွင်႕ ဓ၉၆၉ဓ မူဆလင်ဆန်႕ကျင်ေရးသပိတ်ေမွာက်လွုပ်ရွားမွုေခါင်းေဆာင်ဦးဝီရသူ မွမြန်မာနိုင်ငံ ဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ အထူးစုံစမ်း စစ်ေဆးေရးအရာရွိ ယန်ဟီလီး (့ေညါ့နန ူနန) မြန်မာနိုင်ငံ သို႔ ဇန်နဝါရီလတွင် အလည်ေရာက်ရွိစဉ်အ တွင်း ဓေခွးမဓ ၊ ဓဖာသည်မဓ ဟု ေခါ်ဆိုပြီး ခြိမ်းေခြာက်ေပြာဆိုခဲ့သည်႕အပြင် ေနာက်လိုက်ေနာက်ပါျမားကိုလည်း သူမအား တိုက်ခိုက်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့ပါသည်။ အစိုးရအေနဖြင်႕ ဤလွုံ႔ေဆာ်မွုႏွင်႕ပတ်သက်၍ တစ်စုံတစ်ရာ တုန်႕ပြန်ေဆာင်ရွက်မွု မရွိခဲ့ပါ။ ထို႔အပြင် မြန်မာနိုင်ငံရွိ ထင်ရွားေၾကာ် ကြားသည်႕ မည်သည်႕ပြည်သူလူထုတစ်ဦးတစ်ေယာက်မွလည်း မ.ဘ.သ သို႔မဟုတ် ယင်းအဖွဲ႕၏အေပါင်းပါ လူထုအဖွဲ႕ မွ အားေပးေနသည်႕ ႏွိမ်႕ျခ။ ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းႏွင်႕ခြိမ်းေခြာက်မွု တို႔ ပြင်းထန်လာခြင်းအေပါ် ပွင်႕ပွင်႕လင်းလင်းေဝဖန်ရွုံ႔ျခမွု မရွိေပ။
အဖွဲ႕အစည်းႏွင်႕ လူထုစုေဝးမွုဆိုင်ရာ လွတ်လပ်ခွင်႕
အစိုးရမွ နိုင်ငံေရးတက်ကႊသူျမားအား ေထာင်သွင်းအကျဉ်းျခမွု ကို ရပ်တန်႕ရန် ကတိေပးကြိဳးပမ်းမွုသည် ဆုတ်ယုတ်လာသည် ႏွင်႕အျမႇ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၁၅ ခုႏွစ်၌ နိုင်ငံေရးအကျဉ်းသား အေရအတွက် ျမားပြားခဲ့ပါသည်။ ႏွစ်ကုန်ပိုင်းတွင် ငြိမ်းချမ်းစွာစုေဝးခြင်းႏွင်႕စီတန်း လွည်႕လည်ခွင်႕ဆိုင်ရာ နည်းလမ်းမၾကေသာဥပေဒ ႏွင်႕ အခြားနိုင်ငံေရးပြစ်မွုျမားအား ၾကဴးလွန်သည်ဆိုသည်႕ စွပ်စွဲခၾက်ျမားဖြင်႕ခန်႕မွန်းေခြ လူေပါင်း ၁၁၂ ေယာက်ကိုေထာင်သွင်းအကျဉ်းျခခဲ့ပြီးအကျဉ်းသားအျမားအပြားကိုလွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင်႕ေပးခဲ့သည်႕ ၂၀၁၂ ခုႏွစ် ေနာက်
ပိုင်းမွ စ၍ ယင်းဖြစ်ရပ်ျမား သိသိသာသာ တိုးပွားလာခဲ့သည်။ အနည်းဆုံး ၄၈၆ ေယာက်ျမႇ တရားရင်ဆိုင်ခဲ့ရပါသည်။
နိုင်ငံေရးအကျဉ်းသားလွတ်ေမြာက်မွုျမားကို ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲ ရန် ညႇန်႕ေပါင်းေကာ်မတီေခါင်းေဆာင်အဖွဲ႕ - အား အစိုးရကိုယ်စားလွယ်ျမား၊ နိုင်ငံေရးအကျဉ်းသမားေဟာင်းျမား၊ နိုင်ငံေရးပါတီျမားဖြင်႕ စတင်ဖွဲ႕စည်းထားခဲ့ခြင်းဖြစ်ေသာ်လည်း ေဖေဖာ်ဝါရီလ တွင် ေခါင်းမာသည်႕ လက်ရွိတာဝန်ထမ်းေဆာင်ေန ေသာ တပ်မေတာ်အရာရွိဖြစ်သည်႕ ဒုတိယပြည်ထဲေရးဝန်ကြီးႏွင်႕ ေပြာင်းလဲခဲ့ပြီး ၎င်းအား ဥက္ကဌအဖြစ် ခန်႕အပ်ခဲ့ပါသည်။ ထင်ရွားေၾကာ်ကြားေသာ နိုင်ငံေရးတက်ကႊလွုပ်ရွားသူ ကိုဘိုကြည်အား ေကာ်မတီမွ ဖယ်ရွားခဲ့ပါသည်။
၂၀ဝရ ခုႏွစ်မွစ၍ ဆန္ဒပြသူျမားကို ဆန်႕ကျင်တိုက်ခိုက်ရန် တာဝန်ေပးအပ်ခြင်းမခံခဲ့ရေသာ စွမ်းအားရွင်အဖွဲ႕ဝင်ျမား (စွမ်းအားရွင်အဖွဲ႕) ဖြစ်သည်ဟု ယူဆရေသာ အရပ်ဝတ်ႏွင်႕အရန် ရဲတပ်ဖွဲ႕မွ အစိုးရ၏ပညာေရးဆိုင်ရာဥပေဒကိုေဝဖန်ရွုံ႔ျခရန် ငြိမ်းချမ်းစွာစုေဝးေနကြေသာ
၈၈ ၿမိဳးဆက်သစ် ငြိမ်းချမ်းေရး ႏွင်႕ပွင်႕လင်းလူ႔အဖွဲ႕အစည်းမွ ဆန္ဒပြေၾကာင်းသူ။သားျမားႏွင်႕ နိုင်ငံေရးတက်ကႊလွုပ်ရွားသူျမားပါဝင်သည်႕ အဖွဲ႕ငယ်ကို မတ်လ ၅ရက်ေန႔တွင်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပါသည်။ ထို႔ေနာက် ဆန္ဒပြသူျမားကို ရဲတပ်ဖွဲ႕မွ ဖမ်းဆီးခဲ့ပါသည်။
၅ ရက် ကြာပြီးေနာက် မတ်လ ၁၀ ရက်ေန႔တွင် လက်ပံတန်းမွ ရန်ကုန်သို႔ ဆန္ဒပြၿခီတက်လာေသာဆန္ဒပြေၾကာင်းသူ။သားျမားပါဝင်သည်႕ အဖွဲ႕ငယ်ကို လုံခြဳံေရးတပ်ျမားမွ ပိတ်ဆို႔တားဆီး ခဲ့ပါသည်။ ထိုအတားအဆီးကို ဖြိဳဖၾက်ရန် ေၾကာင်းသူ။သားျမားမွ ကြိဳးစားအားထုတ်ေန ၿခိန်မွာ ရဲတပ်ဖွဲ႕ျမားမွ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်း ျမားကို ၿခိဳးေဖာက်ကာ ေၾကာင်းသူ။သားျမားကိုပြင်းပြင်းထန်ထန်တိုက်ခိုက်ပြီး ၈၀ေၾကာ်ကိုဖမ်း ဆီးလိုက်ပါသည်။ ထိုတိုက်ခိုက်မွုအတွင်း ထိခိုက်ဒါဏ်ရာရရွိခဲ့ေသာ ေၾကာင်းသူ။ သားသည် အေခြခံေဆးဝါးပြဳစုေစာင်႕ေရွာက်မွုကိုသာရရွိ
ခဲ့သည်ဟု ၎င်းတို႔မွ ေပြာပြပါသည်။ ယခု စာေရးသားေနၿခိန်မွာ လူထုအုံကႊရန်လွုံ႔ေဆာ်မွု၊ ရဲအရာရွိျမားကို တိုက်ခိုက်ေစာ်ကားမွု၊ တရားမ ဝင်လူထုစုေဝးခြင်းျမားႏွင်႕ စွဲခၾက်တင်ခံေနရေသာ ေၾကာင်းသူ။သားဦးေရ ၅၀ သာယာဝတီအကျဉ်းေထာင် အျခဳပ်ခန်းထဲတွင် ကျန်ရွိေနပါ သည်။
မတ်လ အကြမ်းဖက်မွုဖြစ်ပြီးေနာက် လူ႔အဖွဲ႕အစည်းကို ထိန်းသိမ်းကြပ်မတ်ရန်ႏွင်႕ လူထုထိန်းျခဳပ်ေရးစီမံကိန်း တစ်စိတ်တစ်ေဒသအဖြစ် မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ႕ကို နည်းပညာ အေထာက်အကူေပးေနေသာ ဥေရာပသမဂ္ဂမွ အစိုးရအာဏာပိုင်ျမားကို ေဝဖန်ျခဳံ႕ျခခဲ့ပြီး စုံစမ်း စစ်ေဆး မွုျမားလုပ်ရန် ေတာင်းဆိုခဲ့ပါသည်။ စက်တင်ဘာလတွင် မြန်မာနိုင်ငံအၿမိဳးသားလူ႔အခွင်႕အေရး ေကာ်မရွင်မွ အာဏာပိုင်ျမားကို ထိပါး ေစာ်ကားရန် ပြဳမွုေဆာင် ရွက်ခဲ့ေသာ ဆန္ဒပြေၾကာင်းသူ။သားျမားအပါအဝင် ဥပေဒၿခိဳး ေဖာက်ေသာရဲျမားအား ပြစ်ဒါဏ်ေပးသွားရန် ေတာင်းဆိုေသာ အစီရင်ခံစာတစ်ေစာင်အား ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ယခု စာေရးေနၿခိန်တွင် မည်သည်႕ ရဲအရာရွိျမားကိုမွ အေရးယူ ေဆာင်ရွက်ခြင်း မရွိခဲ့ပါ။
မြန်မာနိုင်ငံမွ လယ်ယာေမြအခွင်႕အေရးတက်ကႊလွုပ်ရွားသူျမား ကို ဖမ်းဆီးပြီး တရားမဝင်လူစုေဝးခြင်းပြစ်မွုဖြင်႕လည်းေကာင်း၊ လယ်ယာ ေမြၾကဴးေၾကာ်သိမ်းပိုက်ခြင်းႏွင်႕ ဖယ်ရွားပစ်ခြင်းျမား အား ခုခံကာကွယ်သည်႕ပြစ်မွုျမားဖြင်႕လည်းေကာင်း တရားစွဲ ဆိုခဲ့ပါသည်။ အစိုးရအာ ဏာပိုင်ျမားသည် ဇွန်လႏွင်႕ ဩဂုတ်လျမားတွင် မတရားသဖြင်႕သိမ်းပိုက်ခဲ့ေသာလယ်ယာေမြျမားအတွက် ေၾလာ်ေကြးေငွႏွင်႕တရားသဖြင်႕ ေဆာင်ရွက်ေပးပါရန် ေတာင်းဆိုေနကြေသာ လယ်ယာေမြအခွင်႕အေရးတက်ကႊ လွုပ်ရွားသူျမားႏွင်႕ ကရင်ပြည်နယ်မွ လယ်သမားျမားကို ဖမ်းဆီးခဲ့ပါသည်။ စုစုႏွယ်ကဲ့သို႔ ထင်ရွားေကြာ်ကြားေသာ နိုင်ငံေရးတက်ကႊ လွုပ်ရွားသူျမားကိုလည်း ၂၀၁၅ ခုႏွစ်တွင်ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီးနိုင်ငံေရး တက်ကႊလွုပ်ရွားသူေဟာင်း ေနာ်အုန်းလွ အပါအဝင် မုံရွာမြိဳ႕လက်ပံေတာင်းေကြးနီစီမံကိန်းအတွက် ေရရွည်ဆန္ဒပြ ကန်႕ကွက်ေနေသာ ေခါင်းေဆာင်ျမားကို ရန်ကုန်မြိဳ႕ တ႐ုတ်သံ႐ုံးေရွ႕တွင် ငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒပြသခဲ့ေသာေကြာင်႕ အစိုးရအာဏာပိုင်ျမားမွ ၎င်းတို႔အား ေထာင်ဒါဏ်
၄ ႏွစ် ၾကခံေစရန် ပြစ်ဒါဏ်ျခမွတ်ခဲ့ပါသည်။
မြန်မာနိုင်ငံမွ လိင်တူဆက်ဆံေသာ မိန်းမ၊ ေယာင်္ၾကား၊ လိင်ႏွစ်ၿမိဳးဆက်ဆံသူ၊ လိင်ေပြာင်းလဲထားသူတို႔အေပါ် စက်ဆုပ်ရွံရွာလာေအာင် လုပ်ေဆာင်ေနသည်႕သူျမားတွင် အစိုးရထိပ်တန်းအရာရွိျမားကိုယ်တိုင် ပါဝင်ေနပြီး လိင်ေပြာင်းလဲထားေသာ လူျမားကို ဖမ်းဆီးပြီး ဓပညာ ေပးရန်ဓ ရဲတပ်ဖွဲ႕အား ခိုင်းေစေသာ လုံခြဳံေရးဝန်ကြီး တို႔လည်း အပါအဝင်ဖြစ်သည်။
ဒုက္ခသည်ျမား
၂၀၁၅ ခုႏွစ်တွင် ရိုဟင်ျဂာမူဆလင်ျမားသည် ၎င်းတို႔၏မိသား စုျမားႏွင်႕အတူ မြန်မာနိုင်ငံႏွင်႕ ဘင်္ဂလားနိုင်ငံျမားမွ ေမွာင်ခိုကူး ေလွကေလး ျမားဖြင်႕ ေရေကြာင်းမွအစုလိုက်အပြဳံလိုက်ထွက်ေပြးတိမ်းေရွာင်မွုသည်ေကြာက်ကမန်းလိလိ ျမားပြားခဲ့ပြီး ရံဖန်ရံခါ ဘင်္ဂလားေရွ႕ေပြာင်း လုပ်သားျမားႏွင်႕ ပူးေပါင်းခဲ့ကြ သည်။
၂၀၁၄ ခုႏွစ် ဇန်နဝါရီလႏွင်႕ ၂၀၁၅ ေမလကြားတွင် ထွက်ေပြး ခဲ့သူေပါင်း ၉၄၀ဝဝ ခန်႕ရွိသည်ဟုကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂနိုင်ငံျမားမွ ခန်႕မွန်းတွက် ခၾက်ထားပါသည်။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ် ေမလတွင် ေလွေပါ်ေသာင်တင်ေနသည်႕ လူေပါင်း ၅၀ဝဝ ခန်႕သည် လူ႔ေမွာင်ခိုကူးသမားျမား၏ စွန်႕ပစ်ခြင်း ခံခဲ့ရပြီး ၎င်းသူတို႔အား ထိုင်း၊ မေလးရွား၊ ႏွင်႕ အင်ဒိုနီးရွားနိုင်ငံျမားမွလည်း ဝင်ခွင်႕မ ပြဳခဲ့သဖြင်႕ ယင်းအခက်အခဲအတွင်း အနည်းဆုံးလူေပါင်း ၇၀ ခန်႕ ေသဆုံးခဲ့ရသည်။ိနိုင်ငံတကာ သတင်းမီဒီယာျမား၏အေလးအနက်ထား ေစာင်႕ကြည်႕သတင်းထုတ်ပြန်ပြီး ေနာက်ဆုံးတွင် မေလး ရွားႏွင်႕ အင်ဒိုနီးရွားနိုင်ငံျမားမွ ထိုေလွကေလးျမားကို ကမ်းကပ်ခွင်႕ပြဳခဲ့ ပြီး ေရာက်လာသူျမားကို ခၾက်ချင်းဖမ်းစီးထိန်းသိမ်းခဲ့ပါသည်။
ထိုင်းနိုင်ငံမွ တရားဝင်ေလွကပ်ခွင်႕မပြဳခဲ့ေသာ်လည်း ထိုေလွျမား အတင်းကမ်းကပ်ေသာအခါ အာဏာပိုင်ပုဂ္ဂိုလ်ျမားမွ ထိုေလွျမားတွင်စီး ႏွင်းလိုက်ပါလာေသာလူျမားကို ဖမ်းဆီးထိန်း သိမ်းခဲ့ပါသည်။ မြန်မာအာဏာပိုင်ျမားဖမ်းဆီးရမိေသာေလွျမားကိုရခိုင်ပြည်နယ်ေမာင်းေတာ မြိဳ႕သို႔ ဆွဲယူလာပြီး ဘင်္ဂလားေဒ့ရၽွ နိုင်ငံသားျမားကို ဘင်္ဂလားေဒ့ရၽွနိုင်ငံသို႔ ပြန်ပို႔ေပးခဲ့ပါသည်။
ေမလ ၂၉ ရက်ေန႔တွင် ထိုင်းအစိုးရမွ ဘန်ေကာက်မြိဳ႕တွင် ေဒသဆိုင်ရာညီလာခံပွဲတစ်ခု ကြီးမွုးကျင်းပခဲ့ပါသည်။ ထိုညီလာခံပွဲသို႔ နိုင်ငံ ေပါင်း ၁၇ နိုင်ငံတက်ေရာက်ခဲ့ပြီး ေရေကြာင်းထွက်ေပြးတိမ်းေရွာင်မွု ဆက်လက်ဖြစ်ပွားေစသည်႕ ရခိုင်ပြည်နယ်ရွိရိုဟင်ျဂာျမားအိုးမဲ့ အိမ်မဲ့ ဖြစ်ရခြင်းႏွင်႕ ညႇင်းပန်းႏွိပ်စက်ခံရမွုတို႔ကို လိုအပ်သေလာက် ေဖြရွင်းမွု မပြဳနိုင်ခဲ့ပါ။ ဘင်္ဂလားပင်လယ်ေအာ်ႏွင်႕ ကပ္ပလီပင်လယ်အတွင်း ေရေကြာင်းသွားလာေရး အေခြအေနျမားတိုးတက်လာေသာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ်ေႏွာင်းပိုင်းတွင် ဆိုးရွားေသာ လူ႔အခွင်႕အေရး ၿခိဳးေဖာက်မွုျမား ေကြာင်႕ ခိုကိုးရာမဲ့ ရိုဟင်ျဂာလူၿမိဳးျမား ေရေကြာင်းမွ ထွက်ေပြးတိမ်းေရွာင်ေနရသည်႕ ဖြစ်ရပ်မွာပြန်လည်စတင်လာနိုင်ေကြာင်းေစာင်႕ကြည်႕ ေလ့လာသူျမားက ဤစာတမ်းေရးသားေနၿခိန်ကပင် ကြိဳတင်ခန်႕မွန်းခဲ့ကြသည်။
ရိုဟင်ျဂာမူဆလင်အျမားစုဖြစ်သည်႕ လူေပါင်း ၁၄၀ဝဝဝ တို႔သည် ရခိုင်ပြည်နယ်ရွိနိုင်ငံတွင်းအိုးအိမ်စွန်႕ခွာေပြးသူျမားစခန်းျမားတွင် ဆက် လက်ရွိေနပြီး သွားလာမွု တင်းတင်းကျပ်ကျပ် ကန်႕သတ် ထားသဖြင်႕ အေခြခံဝန်ေဆာင်မွုျမားသာ ရရွိပါသည်။ လူသားချင်းစာနာေရးအဖွဲ႕ျမားမွ ယင်းဒုက္ခသည်စခန်းျမားသို႔ သွားေရာက်ေလ့လာကြည်႕ရွုနိုင်မွုမွာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ်တွင် အတိုင်းတာတစ်ခုထိ တိုးမြင်႕လာခဲ့ေသာ်လည်း ပညာေရးႏွင်႕ ကျန်းမာေရး ဝန်ေဆာင်မွုျမားအား အနည်းငယ်သာေထာက်ပံ့ေပးထားသဖြင်႕ စိုးရိမ်စရာေကာင်း ေသာအေခြအေနတွင်သာ ရွိေနေသးသည်။ ဒုက္ခသည်စခန်းျမား၏ အေခြအေနညံ့ဖျင်းမွုႏွင်႕ ရိုဟင်ျဂာျမား ကို တဖန်အကြမ်းဖက်ခြိမ်း
ေခြာက်မွုျမားသည် ေရေကြာင်းဖြင်႕ အစုလိုက်အပြဳံလိုက်ထွက်ေပြးတိမ်းေရွာင်ရန် အဓိကတွန်းအား ေပးမွုတစ်ရပ် ဖြစ်ေနသည်။ အေကာင်းဖက်မွေပြာရၾလႇင် ၂၀၁၅ ခုႏွစ်တွင် အစိုးရသည် နိုင်ငံတကာမွ အိုးအိမ်စွန်႕ခွာေပြးသူ (ီွုၾဏ) ခန်႕မွန်းေခြဦးေရ ၁၀ဝဝဝ ခန်႕ကို ကူညီေပးခဲ့ပြီး ၂၀၁၂ ခုႏွစ် ၎င်းတို႔ စွန်႕ခွာေပြး ခဲ့ရေသာေနရာျမားတွင် ေနအိမ်ျမားပြန်လည်ေဆာက်လုပ်ရန် ကူညီေပးခဲ့ပါသည်။
ပြည်တွင်းစစ်ပွဲဖြစ်သည်႕ ဆယ်စုႏွစ်ျမားအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံမွ ထွက်ေပြးတိမ်းေရွာင်လာေသာ ခန်႕မွန်းေခြဒုက္ခသည်ဦးေရ ၁၁၀ဝဝဝ တို႔သည် ထိုင်းနိုင်ငံအေနာက်ေမြာက်ဘက်ရွိ ဒုက္ခသည်စခန်း ၉ ခုတွင် ရွိေနဆဲဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်ျမားဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီး႐ုံး၊ ပြည်တွင်း၊ပြည်ပမွ အစိုးရ မဟုတ်ေသာ အဖွဲ႕အစည်းျမား၊ ႏွင်႕ ထိုင်းအစိုးရတို႔သည် ဤအဖွဲ႕အတွင်းရွိလူျမားအား ၎င်းတို႔ဆန္ဒအရပြန်လည်ပို႔ ေဆာင် ေပးရန်အတွက် အစီအစဉ်တစ်ခုကို ဆက်လက်ေဆွးေႏွး ေနကြပါသည်။ ဒုက္ခသည်ျမားသည် ၎င်းတို႔ေနအိမ်ပြန်ေရး အစီအစဉ်တွင် သူတို႔ပြန်သွားရမည်႕နယ်ေမြအၿခိဳ႕တွင် ေမြမြဳပ်မိုင်းျမား ရွိေနခြင်းအပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မေသျခာသည်႕ လုံခြဳံေရးအေခြအေနႏွင်႕ ပူးေပါင်းပါဝင်ရန် လုံေလာက်သည်႕ အေနအထားမရွိမွုႏွင်႕ပတ်သက်၍ စိုးရိမ်ပူပင်မူျမား ရွိေနကြေကြာင်းကို ဆက်လက်ေဖာ်ပြေနကြပါသည်။
တိုင်းရင်းသား ပဋိပက္ခႏွင်႕ အတင်းအဓမ္မေရွွ႕ေပြာင်းခြင်း
မြန်မာစစ်အစိုးရႏွင်႕ အစိုးရမဟုတ်ေသာလက်နက်ကိုင်အဖွဲ႕အစည်းျမားကြား လက်နက်ကိုင်တိုက်ခိုက်မွု ပဋိပက္ခသည် ၂၀၁၅ ခုႏွစ်တွင် ပိုမိုပြင်းထန်လာခဲ့ပါသည်။ မြန်မာစစ်အစိုးရႏွင်႕ကချင်လွတ်ေမြာက်ေရးတပ်မေတာ် (ုွုဗ) အဖွဲ႕ကြား တိုက်ပွဲျမားသည် သဘာဝသံယံဇာ
တထုတ်ယူသုံး စွဲမွုႏွင်႕ပတ်သက်၍ အေခြတင်အငြင်းအခုံျမားပါဝင်ပြီး မကြာခဏ ဖြစ်ပွားကြသည်။
ရွမ်းပြည်ေမြာက်ပိုင်းတွင် စစ်အစိုးရႏွင်႕ တအမ်းအၿမိဳးသား လွတ်ေမြာက်ေရးတပ်မေတာ်(ႊျဴဗ)တို႔ကြား အပြန်အလွန် တိုက်ခတ်ခြင်း၊ မကြာခဏရခိုင်တပ်မေတာ်ႏွင်႕ ရွမ်းပြည်နယ် ေမြာက်ပိုင်းတပ်မေတာ်ျမားမွ လက်နက်ကိုင်သမားျမား ပူးေပါင်းပါဝင်ပြီး တစ်ႏွစ်ပတ်လုံး တိုက်ခိုက်ကြပါသည်။ ထိုပဋိပက္ခေကြာင်႕ ေထာင်ေပါင်းျမားစွာေသာ အရပ်သားျမား အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့ရပါသည်။ ရွမ်းပြည် ပြည်မတွင် မြန်မာအစိုးရႏွင်႕ ရွမ်းလက်နက်ကိုင်တပ်မ ျမားကြား အပြန်အလွန်တိုက်ခတ်မွုသည်လည်း နိုင်ဝင်ဘာလ ေရွးေကာက်ပွဲအၿခိန်ျမားတွင် ပိုမိုပြင်းထန်လာခဲ့ပြီး အရပ်သား ၆၀ဝဝ ခန်႕ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်ခဲ့ရသည်။
ေဖေဖာ်ဝါရီလ ၁၇ ရက်ေန႔တွင် မြန်မာကြက်ေခြနီလူ႔အဖွဲ႕ အစည်း၏သယ်ေဆာင်ေရးယာဉ်တန်းကို အမည်မ်ိသိတိုက်ခိုက်ေရး သမားျမားမွ တိုက်ခိုက်ခဲ့ေသာေကြာင်႕ ေစတနာ့ဝန်ထမ်း ၂ ဦး ထိခိုက်ဒါဏ်ရာရခဲ့ပါသည်။ ထိုဒဏ်ရာရသူတို႔သည် ရွမ်းပြည်နယ်ထဲမွ တိုက်ခိုက်မွုေကြာင်႕ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့အရပ်သားျမားအား ေရွ႕ေပြာင်းေပးခဲ့သည်႕ ကြက်ေခြနီသယ်ေဆာင်ေရးမွ အဖွဲ႕ဝင်ျမားဖြစ်သည်။ ၄ ရက်ေၾကာ်လွန်ပြီးေနာက် ေလာက်ကိုင်ေဒသမွ ဖြတ်သန်းလာေသာ သတ်မွတ်ထားသည်႕ကြက်ေခြနီ သယ်ေဆာင်ေရးအား တိုက်ခိုက်ရာတွင် မြန်မာကြက်ေခြနီေစတ နာ့ဝန်ထမ်း တစ်ဦး ထိခိုက်ဒါဏ်ရာ ရခဲ့ပါသည်။
မတ်လတွင် ရွမ်းပြည်နယ်ေမြာက်ပိုင်း ကိုးကန်႕အထူးေဒသတွင် စစ်တပ်ႏွင်႕ မြန်မာအၿမိဳးသားဒီမိုကရက်တစ်မဟာမိတ် တပ်မေတာ် (ျျီဗဗ) မွ တပ်ဖွဲ႕ျမားႏွင်႕ အပြန်အလွန်တိုက်ခိုက်မွု ဖြစ်ပွားခဲ့ပါသည်။ မြန်မာအစိုးရတပ်ဖွဲ႕ျမားသည် ျျီဗဗ ႏွင်႕ တိုက်ခိုက်စဉ် အတွင်း ေလေကြာင်းမွ တိုက်ခိုက်ပြီး အေမြာက်လက်နက်ကြီး ျမား မဆင်မခြင်အသုံးပြဳခဲ့သည်ဟု သိရပါသည်။ ကိုးကန်႕ပိုင်နက်နယ်ေမြျမားမွ ေထာင်ေပါင်းျမား စွာ ေသာ အရပ်သားျမားမွာ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်ခဲ့ရပြီး တ႐ုတ်ပြည်သို႔ အျမားအပြား ထွက်ေပြးသွားခဲ့သည်။
မြန်မာ အစိုးရသည် ၂၀၁၅ ခုႏွစ်တွင် အစိုးရမဟုတ်ေသာ လက်နက်က်ိဳင် အဖွဲ႕အစည်း ၁၆ ခုႏွင်႕ နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲေရးကို အပြီးသတ်နိုင်ရန် ကြိဳးပမ်းခဲ့သည်။ ယင်းအစား ကချင်ပြည်နယ်ရွိ တိုက်ပွဲျမား မစမီကပင် ပဋိပက္ချမား အရွိန်မြင်႕လာပြီး ၂၀၁၃ ခုႏွစ်တွင် ယာယီစစ်ေပြငြိမ်းေရးအတွက် မေပြမလည်ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ မြန်မာ စစ်တပ်၏ တားဆီးပိတ်ဆို႔မွုျမားေကြာင်႕ နိုင်ငံတကာ အကူအညီ အနည်း ငယ်လက်ခံရရွိေသာ ုွုဗ မွထိန်းျခဳပ်ထားေသာ နယ်ေမြျမားတွင် ေဒသတွင်းအိုးအိမ်မဲ့ ျမားစွာႏွင်႕ အတူ ကချင်တိုင်းရင်းသား ၁၃၀ဝဝဝ ေၾကာ်သည် ယင်းစခန်းျမားတွင် ဆက်လက် ေနထိုင်ဆဲဖြစ်သည်။
ကေလးစစ်သား
တရားမဝင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ႕အစည်းျမားႏွင်႕ ပြည်သူျမားအား အတင်းအကြပ်လက်နက်ကိုင်ခိုင်းသည်႕ အစိုးရစစ်တပ်ျမားကဲ့သို႔ပင် မြန်မာ စစ်တပ်သည် စစ်မိန်႕ စစ်အာဏာဖြင်႕ ကေလးစစ်သားျမားကို ဆက်လက်စုေဆာင်း အသုံးပြဳလၾက်ရွိပြီး အစိုးရမဟုတ်ေသာ အခြားလက် နက်ကိုင်အဖွဲ႕ျမားမွလည်း ကေလးစစ်သားျမား အသုံးပြဳ တိုက်ခိုက်လၾက်ရွိေကြာင်း သိရွိရသည်။ မြန်မာစစ်တပ်အေနဖြင်႕ ကေလးစစ်သား အသုံးပြဳမွု အဆုံးသတ်ရန် ့ျ ႏွင်႕ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ႕အစည်းျမားႏွင်႕ အတူ ပူးေပါင်းရန် သေဘာတူညီထားသည်႕ ၂၀၁၂ခုႏွစ် လုပ်ေဆာင်ခၾက် စီမံကိန်းအား ေထာက်ပံ့ကူညီလၾက်ရွိပြီး စစ်တပ်ႏွင်႕ စစ်အေခြစိုက် စခန်းျမားကို သွားေရာက်ကြည်႕ရွုရန် ခွင်႕ပြဳထားသည်။
အေရးပါသည်႕ နိုင်ငံတကာလုပ်ေဆာင်သူျမား
မြန်မာ နိုင်ငံ အေပါ် ဩဇာေညာင်းေသာ မိတ်ဖက်နိုင်ငံျမားဖြစ်သည်႕ အေမရိကန်ပြည်ေထာင်စု၊ ဗြိတိန်၊ ဥေရာပသမဂႏွင်႕ ဩစေတးၾလနိုင်ငံ ျမားသည် အေခြခံလွတ်လပ်ခွင်႕ျမားအေပါ် ၿခိဳးေဖာက်မွုအသစ်အသစ်ျမားေကြာင်႕ စိုးရိမ် ပူပန်မွုျမားတိုးလာေနေသာ်လည်း သိန်းစိန်အစိုးရ၏ အနည်းငယ်ေသာ ပြဳပြင်ေပြာင်းလဲမွုျမားကို ေထာက်ပံ့ကူညီလၾက်ရွိသည်။ ့နဃ ႏွင်႕ ပါတီျမား၏စီမံခန်႕ခွဲလုပ်ေဆာင်မွု အပြင် အေတာ်အသင်႕ ပွင်႕လင်းေသာ နိုဝင်ဘာ ေရွးေကာက်ပွဲ အေပါ် အစိုးရျမားစွာမွ ၿခီးၾကဴးခဲ့ကြသည်။
အီးယူ အေနဖြင်႕ ကုလသမဂ လူ႔အခွင်႕အေရးေကာင်စီ (ၽြံဃ) ႏွင်႕ ၂၀၁၅ ခုႏွစ်အေထွေထွ ညီလာခံမွ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ေကြညာခၾက်အေပါ် ဆက်လက်ကူညီ ေထာက်ပံ့ဆဲဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရိုဟင်ျဂာ ႏွင်႕ အခြားလူနည်းစုျမားအေပါ် ႏွိပ်ကွပ်မွုျမားအား ရွုတ်ျခေကြာင်း ၽြံဃ
မွေကြညာခၾက် တစ်ေစာင်ထုတ်ပြန်ခဲ့၍ အုပ်စုျမားအားလုံးအေပါ် လူ႔အခွင်႕အေရးဆိုင်ရာ ကာကွယ်မွုျမားရရွိေစရန် မြန်မာအစိုးရအား ေမတ္တာရပ်ခံခဲ့သည်။
တ႐ုတ်နိုင်ငံမွ လူ႔အခွင်႕အေရးပြႆနာျမားႏွင်႕ ပတ်သက်၍ ထုတ်ေဖာ်ေပြာကြားခြင်း မရွိခဲ့ေသာ်လည်း ေလေကြာင်းတိုက်ခိုက်မွုျမားေကြာင်႕ တ႐ုတ်လူၿမိဳး အေမြာက်အမြားေသဆုံးခဲ့ရသည်႕ နယ်စပ်ဖြတ်ေၾကာ်လာေသာ ကိုးကန်႕တိုက်ပွဲအား ရပ်တန်႕ေအာင်မပြဳလုပ်နိုင်သည်႕အတွက် မြန်မာ အစိုးရအေပါ် သိသိသာသာ ေဝဖန်ထိုးႏွက်ခဲ့သည်။
႐ုရွားနိုင်ငံမွ မြန်မာနိုင်ငံသို႔ စစ်လက်နက် ပစ္စည်းျမား ဆက်လက်ေရာင်းျခလၾက်ရွိပြီး မြန်မာႏွင်႕ ေမြာက်ကိုရီးယားနိုင်ငံတို႔သည် စစ်ေရးအ ရဆက်စပ်မွုျမားရွိဆဲဖြစ်ေကြာင်း ေဖာ်ပြေသာ အစီရင်ခံစာျမားရွိသည်။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ်တွင် အေမရိကန်၊ ဗြိတိန် ႏွင်႕ ျဂပန် တို႔သည်မြန်မာ
နိုင်ငံႏွင်႕ စစ်တပ်အချင်းချင်း ကန်႕သတ်ပူးေပါင်း ဆက်သွယ်မွုျမား ရွိခဲ့ပါသည်။