مقامات ایران که تحت فشار بینالمللی و با اعتراضات داخلی مواجه هستند با افزایش فشار بر فعالان واکنش نشان دادهاند. مشخص نیست چند نفر در زندان هستند اما دیدهبان حقوق بشر دهها مورد از افرادی را مستند کرده است که صرفاً برای اجرای حق آزادی بیانشان از طریق انتقاد از دولت و دست زدن به فعالیت مسالمتآمیز بازداشت یا محکوم شدهاند.
اما تجربه نشان میدهد که به زندان فرستادن فعالان به زندان تنها سرآغاز مشکلات آنها در ایران است. آرش صادقی ۳٢ ساله که مقامات از سال ۸۸ چندین بار زندانی کردهاند و خانوادهاش را آزار دادهاند آخرین نمونه از دهها فعالی است که از رسیدگی پزشکی کافی به آنها خودداری میشود. در اوت ۲۰۱۵ شعبهی ۱۵ دادگاه انقلاب تهران صادقی را به اتهام «تبلیغ علیه نظام»، «توهین به رهبری»، و «تهدید امنیت ملی» به ۱۵ سال زندان محکوم کرد. همسر او، گلرخ ایرایی، به خاطر «توهین به مقدسات» و «تبلیغ علیه نظام» به شش سال زندان محکوم شد.
صادقی در زندان کرج در نزدیکی تهران به طور مرتب با مشکلات پزشکی روبهرو بوده است. مقامات او را برای چکآپ به بیمارستان منتقل کردهاند اما هرگز به او اجازه ندادهاند تا از درمان کامل بهرهمند شود.
در ۱۳ ژوئن پس از چند ماه درد شدید دست، پزشکان زندان احتمال ابتلای او به سرطان را مطرح و او را به یک مرکز پزشکی منتقل کردند. پزشکان در آنجا تشخیص دادند که او غدهای سرطانی در بازویش دارد و انتقال فوری برای درمان پزشکی تخصصی را تجویز کردند. او از چنین درمانی برخوردار نشده است و گزارشهای خانوادهاش حاکی از آن است که دست صادقی به این دلیل عفونت کرده است که او از مراقبت پزشکی مورد نیاز برای عدم عفونت برخوردار نبوده است.
دیدهبان حقوق بشر پیش از این گزارش داده است که این زوج در زمان محاکمهشان از وکیل برخوردار نبودهاند. عفو بینالملل مرتباً خواهان آزادی بدون شرط این زوج شده است.
اما در حالی که فعالان مسالمتآمیز ایران در زندان هستند، دیگر کشورها به برقراری ارتباط با ایران ادامه میدهند؛ از جمله دولتهای عضو اتحادیهی اروپا که برای حفظ توافق هستهای با ایران تلاش کردهاند. از آنجا که این کشورها فعالیت دیپلماتیکشان با ایران را پیش میبرند این فرصت را دارند که به مقامات ایرانی برای آزادی فعالان زندانی حقوق بشر و پایان بدرفتاریهای شرمآور با آنها در زندان فشار بیاورند.
این کشورها باید موضعگیری کنند. در مقابلهی صادقی با سرطان، زندگی او به این امر بستگی دارد.