(بیروت) – دیده‌بان حقوق بشر امروز گفت مقامات ایران و فدراسیون بین‌المللی فوتبال(فیفا) باید تضمین کنند که زنان و دختران بتوانند تمام مسابقات بعدی ورزشی مردان در کشور را تماشا کنند. در ۲۰ و ۲۵ ژوئن ۲۰۱۸ مقامات درهای استادیوم آزادی را به روی زنان و مردان باز کردند تا آنها بتوانند نمایش زنده‌ی دو بازی آخر تیم ملی فوتبال ایران در جام جهانی ۲۰۱۸ را تماشا کنند.
در ۲۶ ژوئن معصومه ابتکار، معاون رییس‌جمهور در امور زنان و خانواده، ویدیویی از حضور زنان در نمایش بازی‌ها را توییت کرد و نوشت «هزاران خانواده‌ی ایرانی پخش زنده‌ی بازی‌های جام جهانی ۲۰۱۸ در استادیوم آزادی تهران را تماشا کرده‌اند. محدودیت بر روی ورود زنان برداشته شده است. این باعث دورانی نو از امید و خوش‌بینی است.» در ۲۵ ژوئن روزنامه‌نگاران ایرانی ویدیویی را در توییتر منتشر کردند که زنان را در حال تماشای بازی والیبال ایران-آلمان در جریان لیگ ملت‌های والیبال ۲۰۱۸ در استادیوم آزادی نشان می‌داد. از ژوئن ۲۰۱۷ مقامات ایرانی به تعداد محدودی از زنان از پیش تأییدشده اجازه‌ی حضور در بازی‌های والیبال را داده‌اند.
سارا لی ویتسون، مدیر بخش خاورمیانه‌ی دیده‌بان حقوق بشر گفت «مقامات ایرانی بالاخره پس از مدت‌ها انتظار گام لغو عملی ممنوعیت حضور زنان در استادیوم‌ها را در دو بازی گذشته برداشته‌اند.» او افزود «این تجربه نشان می‌دهد که بسیاری از توجیهات برای بیرون نگاه داشتن زنان از استادیوم چه‌قدر سطحی بوده‌اند، و ایران باید ضمانت کند که از این پس زنان بتوانند آزادانه در تمامی رویدادهای ورزشی در سراسر کشور حضور پیدا کنند.»
ممنوعیت تبعیض‌آمیز ایران بر روی حضور زنان در مسابقات فوتبال مردان به ۱۹۸۱ برمی‌گردد. در سال ۲۰۱۲ مقامات این ممنوعیت را به مسابقات والیبال هم گسترش دادند. در پاسخ، زنان ایرانی کارزار به راه انداخته‌اند و با مجلس مذاکره کردند تا ممنوعیت را لغو کند. آنها حتی خودشان را به شکل مردان آرایش کرده‌اند تا از این محدودیت‌های تبعیض‌آمیز بگریزند. در چند سال گذشته، زنان ایرانی و سازمان‌های حقوق بشری تلاش کرده‌اند تا از طریق درخواست مستقیم از فیفا و فدارسیون بین‌المللی والیبال این سیاست را کنار بزنند.
در ماه مارس پلیس ۳۵ زن گردآمده در برابر استادیوم آزادی به دنبال ورود برای تماشای بازی بین دو تیم فوتبال مردان مطرح تهران، استقلال و پرسپولیس، را دستگیر کرد و آنها را برای چندین ساعت در بازداشت نگاه داشت. رییس فیفا، جیانی اینفانتینو، همزمان با دستگیری این زنان در بیرون ورزشگاه، در داخل استادیوم بود.
بعد از انتقادات از فعالان حقوق بشری و زنان ایرانی در کمپین برای رفع این ممنوعیت، رییس فیفا اعلام کرد که رییس‌جمهور روحانی به او گفته است که برنامه‌هایی در دست هست تا «به زودی» به زنان اجازه بدهد در بازی‌های فوتبال در کشور حضور پیدا کنند.
در طول چند سال گذشته چندین ورزشکار مطرح از جمله کاپیتان تیم ملی فوتبال ایران مسعود شجاعی، نمایندگان مجلس، و رییس‌جمهور حسن روحانی درباره‌ی لزوم اجازه دادن به زنان برای بازگشت به استادیوم‌ها صحبت کرده‌اند.
پیش از آن که بازی‌های ایران در جام جهانی در استادیوم‌ها پخش شوند، چندین نماینده‌ی مجلس به مقامات فشار آوردند تا تضمین کنند که زنان می‌توانند در ورزشگاه حاضر شوند. در ۲۵ ژوئن، طیبه سیاوشی، نماینده‌ی مجلس که در نمایش بازی ایران-اسپانیا حاضر بود، توییت کرد که «در بازی ایران و اسپانیا مردان زیادی در ورزشگاه آزادی جلو می‌آمدند و تشکر می‌کردند که پیگیری‌ها بالاخره نتیجه داد و آنها خانوادگی به تماشای فوتبال آمدند. آن‌قدر این تشکرها صادقانه و واقعی بود که با خودم فکر می‌کردم چرا چنین خوشی ساده‌ای را از خانواده‌ها دریغ کرده‌ایم.»
دیده‌بان حقوق بشر از ۲۰۱۴ چندین بار نگرانی‌های خود را هم به صورت مکتوب و هم به صورت حضوری در ملاقات‌هایی در لوزان، میزبان مقر فدراسیون بین‌المللی والیبال، به هر دو فدراسیون ورزشی منتقل کرده است. در ۲۰۱۵ دیده‌بان حقوق بشر کارزار #Watch4Women را برای حمایت از زنان ایرانی در نبرد با این گونه از تبعیض آغاز کرد.
ماده‌ی ۳ اساسنامه‌ی فیفا می‌گوید «تبعیض از هر نوع...اکیداً ممنوع است و با تعلیق یا اخراج قابل مجازات است.»
ویتسون افزود «فدراسیون‌های بین‌المللی باید وظیفه‌ی خود را انجام دهند و از اهرم فشار عمده‌شان استفاده کنند تا ضمانت کنند که زنان ایرانی هرگز در مسابقات ورزشی تحت تبعیض قرار نگیرند.»
